Türkiye’nin enerji arz güvenliği, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde giderek yaygınlaşan kaçak elektrik kullanımı nedeniyle ciddi tehdit altında. Dicle Elektrik, başta Şanlıurfa ve Mardin olmak üzere hizmet bölgesinde hızla artan yasa dışı elektrik tüketiminin, hem ulusal şebekede dengesizliklere yol açtığını hem de Türkiye’nin Avrupa elektrik ağı ENTSO-E ile entegrasyonunu tehlikeye attığını açıkladı.
Şirketin Genel Müdürü Yaşar Arvas, kontrolsüz şekilde yapılan sulama faaliyetlerinin enerji tüketimini rekor seviyelere çıkardığını belirterek, “Bu usulsüzlük sürdürülemez. Bu yalnızca bir enerji krizi değil, aynı zamanda doğrudan bir beka sorunudur.” dedi.
Kuraklıkla birlikte yer altı sularına olan bağımlılık artarken, çiftçiler bilinçsiz ve kontrolsüz sulama yöntemleriyle 850 metre derinliğe kadar inerek su çekiyor. Bu rekor derinlik, güçlü motopomplar aracılığıyla yüksek miktarda enerji tüketimi anlamına geliyor.
Arvas, yılın ilk dört ayında sadece bu kuyular nedeniyle 1,5 milyar kilovatsaatlik (kWh) fazladan enerji tüketildiğini ve bu durumun sürdürülebilir tarım ve ekosistemler için büyük tehdit oluşturduğunu ifade etti.
Beş İlçe Türkiye’nin Elektrik Tüketiminin %2’sini Harcıyor
Şanlıurfa’nın Viranşehir ilçesinde sadece 2025’in ilk üç gününde 349 kaçak trafo tespit edildi. Bu trafolarla 72 binden fazla kişiye yetecek büyüklükte bir kayıt dışı elektrik kullanımı gerçekleştirildiği belirlendi.
Dicle Elektrik’in insansız hava araçları ve yapay zeka destekli tarama sistemleri sayesinde Şanlıurfa ve Mardin’de toplam 10 binden fazla kaçak trafo tespit edildi. Kaçak tüketimin en yoğun olduğu ilçeler ise Viranşehir, Kızıltepe, Siverek, Ceylanpınar ve Derik oldu. Bu beş ilçe, Türkiye’nin üç aylık toplam elektrik tüketiminin yaklaşık %2’sini tek başına harcadı.
“Günde 86 TOGG Bedeli Milletin Cebinden Çalınıyor”
2025 yılı sonuna kadar, sadece 6 ildeki kaçak kullanımın 9,8 milyar kWh’e ulaşması bekleniyor. Güncel piyasa değerine göre bu miktarın maliyeti 45 milyar TL’yi aşarken, her gün kaçak kullanıma karşılık gelen zarar 86 adet TOGG otomobilin fiyatına denk geliyor.
Bu tablo, kaçak kullanımın ekonomik boyutunun ne denli büyük olduğunu ortaya koyuyor. Kaçak elektrik yalnızca bölgesel değil, ulusal bir ekonomik yük haline geliyor.
Ulusal Şebeke Tehlikede
Dicle Elektrik yetkilileri, kontrolsüz kaçak tüketimin Türkiye’nin Avrupa elektrik ağı olan ENTSO-E ile olan entegrasyonunu riske attığını belirtiyor. Bu durum yalnızca enerji kalitesini değil, aynı zamanda Türkiye’nin Avrupa ile olan ticari ve stratejik enerji ilişkilerini de tehdit ediyor.
Yatırımlar Sonuç Verdi Ama Kaçak Şebekeler Gölge Düşürüyor
2013 yılında başlayan özelleştirme süreciyle birlikte Dicle Elektrik, altyapısını modernize etmek için bugüne dek 62 milyar TL yatırım yaptı. Bu yatırımlar sayesinde kayıp-kaçak oranı %76’dan %37’ye kadar indirildi. Kent merkezlerinde bu oran %14,5 seviyelerine kadar düştü.
Ancak tarımsal sulamada kullanılan kaçak trafolar ve illegal bağlantılar, şirketin çabalarına gölge düşürüyor. Özellikle yaz aylarında artan sulama ihtiyacıyla birlikte, bu tür usulsüz kullanımların tüm enerji planlamasını altüst ettiği ifade ediliyor.
Bilinçli Sulama, Yasal Kullanım, Ortak Sorumluluk
Genel Müdür Yaşar Arvas, çözümün yalnızca teknolojik yatırımlarda değil, aynı zamanda toplumun bilinçlendirilmesinde ve yasal kullanımın teşvik edilmesinde yattığını vurguladı. “Sürdürülebilir tarım için modern sulama yöntemlerine geçilmesi artık bir seçenek değil, zorunluluk. Aksi halde hem enerji sistemimiz çöker hem de geleceğimiz riske girer.” ifadelerini kullandı.
