İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi (BAP) ve İstanbul Kalkınma Ajansı (İSTKA) tarafından desteklenen “İTÜ: Sürdürülebilir Enerji Üssü” isimli proje kapsamında İTÜ Ayazağa Yerleşkesine “Atıktan Enerji Üretim Tesisi” ve “Engelsiz Yeşil Ofis” kuruluyor.
İTÜ Rektör Yardımcısı Prof.Dr. Tayfun Kındap, sürdürülebilir enerji için İTÜ’de iki yeşil tesisin kurulacağının müjdesini verdi. Kındap, İTÜ Ayazağa Yerleşkesinin “Yeşil Kampüs” projesi kapsamında, atıkları kaynağa dönüştürme amacıyla hazırlanan proje ile organik katı atık yönetimi, yenilikçi prosesler ile atıkların arıtımı ve değerlendirmesi, atıkları temiz enerjiye dönüştürmek ve sürdürülebilir bir yaşam modelini İstanbul’a kazandırmak hedeflendiğini söyledi. Yakın zamanda açılışı yapılacak olan tesis ve yönetim ofisi birçok inovatif yaklaşımı içerisinde barındırıyor.
“Hedef Greenmetric Sıralamalarında Daha da Yukarı Çıkmak”
Sürdürülebilir Enerji İçin İTÜ’de kurulmakta olan iki Yeşil Tesis, İTÜ’nün 6 yıla yakın bir süredir yürüttüğü Yeşil Kampüs çalışmalarının temel bileşenlerinden. Yeşil Kampüs bileşenlerinin iklim bilimi perspektifiyle makro ve mikro ölçekte kurgulanmasında öncülük eden Rektör Yrd. Prof.Dr. Tayfun Kındap ile birlikte mimarlık, peyzaj mimarlığı, elektrik mühendisliği, makina mühendisliği ve çevre mühendisliği gibi farklı disiplinlerden bilim insanları ve öğrenciler de katkı sunuyor. İTÜ’de yürütülen Yeşil Kampüs çalışmaları üniversitenin 2017 yılında Greenmetric Sürdürülebilir Üniversite Kampüsleri Sıralamalarında dünyada 77., Avrupa’da ise 37.liğe yerleşmesini sağlamıştı. Prof. Dr. Kındap, yerleşkedeki bu iki yeni atılımın 2018’deki sıralamaları da etkileyeceğini, İTÜ’nün en üst sıralarda yer alması için proje geliştirmeye devam edeceklerini belirtti.
“2 tona yakın katı atık ekonomiye kazandırılacak”
İTÜ İnşaat Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Mahmut Altınbaş, Atıktan Enerji Üretim Tesisinde yapılacak çalışmalarla ilgili şunları söyledi:
“Ayazağa Yerleşkesinde, kaynağında ayrı toplanmış yaklaşık 1.6 ton organik katı atık, kurulacak olan Atıktan Enerji Üretim Tesisinde biyokimyasal dönüşümlere uğrayarak yenilenebilir enerji kaynağı olan metan gazı içerikli biyogaza dönüştürülecek. Oluşan biyogaz, jeneratör ile elektrik ve ısı enerjisine çevrilerek günlük 30 kWh’lık enerji kazanımı sağlanacak. Üretilen elektrik kampüs içi faaliyetlerde, üretilen ısı ise tesisi ısıtma amacıyla değerlendirilecek. Tesisteki prosesler sonucu oluşan atık su, kurulacak olan yapay sulak alanda arıtılacak ve kampüs içi sulama faaliyetlerinde kullanılmak üzere sulama suyu elde edilecek.”
“Kaynağında ayrışımla yüksek değerli ürüne dönüşüm”
Dr. Altınbaş, atıkları yerinde değerlendirerek ayrıştırmanın önemine dikkat çekerek, atıkların koku ve sızıntı suyu emisyonlarının sağlanmasıyla çevreye olan olumsuz etkilerin en aza indirilebileceğini belirtti. Altınbaş, bu çalışma kapsamında fakülte, enstitü binaları ve yerleşkenin çeşitli yeme içme noktalarında ayrıştırma kabı konumlandıracaklarını söyledi. Altınbaş, “Atıklar kaynağında ayrılarak yüksek değerli ürünlere dönüştürülecek. Böylece çevreyi korumanın yanı sıra, Belediye için büyük bir yük olan atık toplama ve bertaraf işlemleri de hafifletilmiş olacak. Sürdürülebilir bir yaşam tarzı için uygulama sınırlarının ne kadar geniş olduğu, kurulan bu tesislerle gösterilecek. ”dedi.
“Atık malzemelerden konteyner tasarladık”
Projede imzası bulunan, İTÜ Mimarlık Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Yasin Çağatay Seçkin ise engelsiz yeşil ofis konsepti hakkında bilgi verdi.
Konteyner mimarisinin, Türkiye için yeni sayılabilecek yaklaşımlardan olduğunu belirten Prof. Dr. Seçkin, proje sonlandığında özellikle mimari uygulama noktasında birçok yeniliğin ilk kez deneyimleneceğini söyledi. Seçkin, “Öncelikle, kullanılmayan konteynerleri çöp olmaktan kurtarıp ekonomiye kazandırdık. Taşınabilir, kolayca sökülüp takılabilir, inşa edildiği yerde minimum karbon ayak izi yaratan bir bina tasarladık. Kullanılan malzemeleri ve yapı elemanlarını mümkün olduğunca geri dönüşümlü ve az enerji tüketen ürünlerden seçmeye çalıştık. Burada yaşam başladıktan sonra da öğrenmeye ve tecrübe kazanmaya devam edeceğiz. Her binada ve her yeni teknolojide olduğu gibi binayı kullananların da bize geri dönüşleri doğrultusunda değerlendirmeler yapıp, yeni yapılar geliştirme şansımız olacak.“ dedi.
“Engelsiz, yeşil, kendi kendine yeten bir ofis”
Prof. Dr. Seçkin binanın konseptiyle ilgili ise şunları söyledi: “Tasarladığımız konteyner mimarisi şu an geri dönüşüm açısından en önemli yapım yaklaşımlarından birisidir. Biz de burada bir geri dönüşüm tesisi kurduğumuz için atıklardan enerji üretiyoruz. Engelsiz Yeşil Ofiste oluşan atık akımları kaynağında ayrıştırılarak toplanacak. Bina dış cephesine, montaj canlı mikro-yosun (mikroalg) yetiştirme sistemi entegre edilecek. Ayrı akım olarak toplanan sarı su beslemesi ile ofis dış cephesinde mikro-yosun biyokütlesi üretilecek. Üretilen biyokütle, organik katı atıkla beraber yenilenebilir enerji olan biyogaza dönüştürülecek. Ayrı akım olarak toplanan kahverengi su ise biyogaz sistemini besleyecek. Kahverengi ve sarı su ile gübre eşdeğeri olan kompost elde edilecek. Ayrıca ayrı akım olarak toplanan yağmur suyu, kampüs içi sulama faaliyetlerinde kullanılacak. Toplumsal farkındalık yaratmaya yönelik uygulamalarla öncü İTÜ, Yeşil Kampüs Projesi kapsamında, sürdürülebilir yaşamın somut bir örneğini ülkemize kazandıracak.”
