Maden Yönetmeliği

MADEN YÖNETMELİĞİ

BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler

BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, 4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanununun uygulanması ile ilgili usul ve esasları düzenlemektir.

Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik;
a) Ruhsat ve sertifika verme, maden arama, işletme dönemleri işlemlerine, ruhsat alanlarının değiştirilmesine, faaliyetlerin denetim ve kontrolüne, buluculuk hakkına, terk, devir ve intikal işlerine, arama ile işletme ruhsatı aşamalarında maden arama ve üretim esaslarına, ruhsat sahipleri tarafından düzenlenecek belgelere, ödenecek bedellere, faaliyette bulunmak için alınacak izinlere, maden siciline ve kamulaştırma işlemlerine,
b) Maden arama ve işletme faaliyeti ile Devlet ve il yolları, otoyollar, demiryolları, hava limanı, liman, baraj, enerji tesisleri, petrol ve doğal gaz, jeotermal boru hatları ve tesisleri, su isale hatları gibi benzeri kamu yatırımlarının birbirlerini engellemesi, kamu kurum ve kuruluşlarının uygulamalarından dolayı maden arama ve işletme faaliyetinin yapılamaz hale gelmesi, kamu ve özel yatırım için başka alternatif alanların bulunamaması durumunda yapılacak işlemlere,
c) Kamu kurum ve kuruluşlarınca ve Yap İşlet devret(YİD) Modeli ile yapılan Kamu yatırımları için görevli şirketçe yol, köprü, baraj, gölet, liman gibi projelerde kullanılacak yapı ve inşaat hammaddelerinin üretimi için izin verilmesine,
ilişkin usul ve esasları kapsar.

Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanununa dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar ve kısaltmalar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Altyapı tesisi: Madencilik faaliyetleri için zorunlu ve temdit dahil ruhsat süresi ile sınırlı olan yol, su, haberleşme, enerji nakil hattı, bant konveyör, havai hat, kuyu tesisleri, şantiye binası, yemekhane, atölye, kantar tesisleri, maden stok alanı, pasa döküm alanı, atık barajı, trafo, patlayıcı madde ve müştemilatı deposu gibi geçici yapı ve binaları,
b) Arama dönemi sevk izni: Arama döneminde teknolojik araştırma, geliştirme, pilot çalışmalar ve pazar araştırmaları yapmak üzere madenin sevk edilmesi için verilen izni,
c) Arama ruhsatı: Belirli bir alanda maden arama faaliyetlerinde bulunulabilmesi için verilen yetki belgesini,
ç) Ariyet malzemesi: Kayaçların doğal ve jeolojik etkenler sonucu kırılması, ufalanması, alterasyonu, taşınması ve/veya yerinde çökelimi ile oluşan; çakıl, kum, silt ve mil içeren gevşek malzeme ile yamaç molozu niteliğinde olan ve yapılarda dolgu olarak kullanılan malzemeyi,
d) Bakanlık: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığını,
e) Banka: Bakanlıkça belirlenen bankayı,
f) Beklenmeyen hal: Tenör/kalite, jeoloji, pazarlama, ulaştırma ve alt yapı şartlarındaki beklenmeyen değişiklikler ile ilgili mevzuat gereğince diğer kurumlardan alınması gereken izinlerin alınamaması durumları ile grev, lokavt ve işletme faaliyetlerini engelleyen diğer toplumsal olayları,
g) Beyan: İlgililerin resmî kuruluşlara herhangi bir durumu belirlemek veya açıklamak maksadı ile vermiş oldukları yazılı belgeyi,
ğ) ÇED: Çevresel etki değerlendirmesini,
h) Çevre ile uyumlu hale getirme: Madencilik faaliyetinde bulunulan alanın faaliyet süresince ve sonrasında projesine uygun olarak, can ve mal emniyetinin sağlanarak arazinin ıslah edilmesi ve doğaya yeniden kazandırılması faaliyetlerini,
ı) Daimi nezaretçi: Ruhsat sahalarındaki maden işletme faaliyetlerinin Genel Müdürlüğe sunulan proje dahilinde, bilim ve tekniğe uygun olarak yürütülmesine nezaret eden, işveren, yetkilendirilmiş tüzel kişiler ve varsa vardiya mühendisi/mühendisleri, teknik elemanlar ile koordinasyonu sağlayarak faaliyetlerin yürütülmesini sağlayan Maden Kanunu ve ilgili yönetmeliklerinde yer alan görevleri yerine getirmekle sorumlu ve yükümlü olan, daimi olarak istihdam edilen Maden Mühendisini,
i) Daimi nezaretçi defteri: Muhafazasının sorumluluğu ruhsat sahibine/vekiline ait olan, noter tarafından onaylanmış, daimi nezaretçi/nezaretçilerinin projeye ilişkin faaliyetleri, eksiklik, aksaklık ve önerilerin iş günlerinde yazıldığı, vardiyalı çalışan işletmelerde ise vardiya mühendisinin/teknik elemanın da ilgili bölümlerini doldurduğu, ruhsat sahibi/işletmeci/rödövansçı vekili ile birlikte imzaladığı EK-4 formatına uygun olarak düzenlenen defteri,
j) Detay arama faaliyet raporu: Detay arama döneminde madene yönelik maden arama projesinde belirtilen yöntem ve uygulamalar ile sondaj, yarma, kuyu, galeri gibi arama faaliyetlerine ilişkin bilgileri ve diğer belgeleri kapsayan kaynak raporunu,
k) Devlet hakkı: Maden istihracından sağlanan gelirden ve/veya üretim yapılmayan ruhsat sahalarından proje beyanı üzerinden alınan Devlet payına düşen kısmı,
l) Ekonomik cevher: Günün teknik ve ekonomik şartlarında kârlı olarak değerlendirilebilecek cevheri,
m) Fizibilite dönemi: Detay arama faaliyetleri sonunda belirlenen maden kaynağının ekonomik değer olarak işletilebilirliğini göstermek amacıyla yapılacak çalışmaların gerçekleştiği dönemi,
n) Fizibilite raporu: Bir cevher kaynağının ekonomik olarak işletilebilirliğini göstermek amacıyla jeolojik, madencilik, metalürjik, ekonomik, pazarlama, yasal, çevresel, sosyal ve mali etkenlerin önerilen maden projesinde yeterli ayrıntıda incelendiği kapsamlı raporu,
o) Geçici tesisler: Maden ruhsatının süresine bağlı olarak yapılan tesis ve altyapı tesislerini,
ö) Genel arama faaliyet raporu: Genel arama döneminde madene yönelik maden arama projesinde belirtilen yöntem ve uygulamalar ile detay arama dönemine ilişkin öngörülen sondaj, yarma, kuyu, galeri gibi arama faaliyetlerine ait bilgileri içeren kaynak raporunu,
p) Genel Müdürlük: Maden İşleri Genel Müdürlüğünü,
r) Görünür rezerv: Kaynağın üç boyutu ile belirlenmiş olan ve bu boyutlar içerisinde sürekliliği konusunda en az risk taşıyan, jeolojik, madencilik, metalürjik, ekonomik, pazarlama, hukuki, çevresel, sosyal, mali etkenlerin altında ve günün şartlarında işletilebilir kısmı,
s) Hammadde üretim izni: Yol, demiryolu, hava limanı, köprü, baraj, gölet, liman gibi yapı, sanat yapıları ve inşaatlar için kamu kurum ve kuruluşları ve Yap İşlet Devret (YİD) Modeli ile yapılan kamu yatırımları için görevli şirkete verilen izni,
ş) Haritacı: Harita ve kadastro mühendisi, harita teknikeri, harita teknisyeni ve topografı,
t) İhtisaslaşmış devlet kuruluşu: Maden İşleri Genel Müdürlüğü, Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu Genel Müdürlüğü, Türkiye Taşkömürü Kurumu Genel Müdürlüğü, Elektrik Üretim A.Ş. Genel Müdürlüğü, Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü, Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü, Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, Bilim Sanayi ve Teknoloji, Gıda, Tarım ve Hayvancılık, Çalışma ve Sosyal Güvenlik, Çevre ve Şehircilik ile Orman ve Su İşleri Bakanlıklarına bağlı kuruluşlar, Üniversiteler ile Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Karayolları Genel Müdürlüğü gibi madencilik faaliyetleri ile ilgili veya ilişkili konularda ihtisas sahibi Devlet kuruluşlarını,
u) İmalât haritası: İşletmelerde üretim yapılan yerleri, miktarları, yapılış şeklini ve bir sonraki yılın üretim programını gösterir, uygun ölçekli beyan niteliğindeki haritayı,
ü) İşletme faaliyet raporu: Yıllık işletme faaliyetine ilişkin üretim, satış tutarı ve miktarı, stok ve bunun gibi bilgiler ile toplam gelir ve tahakkuk eden Devlet hakkı gibi mali durumu gösteren ve şekli bu Yönetmelikle belirlenen belgeyi,
v) İşletme izni: Bir madenin işletmeye alınabilmesi için gerekli olan belgeyi,
y) İşletme projesi uygulama raporu: Üretim faaliyetine geçilinceye kadar işletme projesinin uygulanmasına ilişkin olarak Yönetmelikte belirtilen süre ve esaslar kapsamında Genel Müdürlüğe sunulması gereken raporu,
z) İşletme ruhsatı: İşletme faaliyetlerinin yürütülebilmesi için verilen yetki belgesini,
aa) Kamu yararı niteliği taşıyan yatırımlar: Devlet ve il yolları, otoyolları, demiryolları, hava limanı, liman, baraj, enerji tesisleri, petrol ve doğal gaz, jeotermal boru hatları ve tesisleri, su isale hatları gibi kamu yararı için kamu kurum ve kuruluşları ve/veya gerçek ve tüzel kişilerce yapılan işleri,
bb) Kamulaştırma: İşletme ruhsat süresi boyunca ruhsat alanında kalan özel mülkiyet arazilerinde yapılacak maden işletme faaliyeti için alınan kamu yararı kararı ve 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu gereğince işlemlerin sonuçlandırılmasını,
cc) Kantar fişi: Sevk edilen madenin ağırlığını gösterir tartı makbuzunu,
çç) Kanun: 4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanununu,
dd) Kaynak: Yerkabuğunda veya derinliklerinde; biçim, nitelik ve nicelik olarak muhtemel ekonomik beklentileri karşılayacak katı, sıvı ve gaz birikimlerini,
ee) Kaynak raporu: Mineral veya maden yoğunlaşmasına ilişkin bilgileri içeren raporu,
ff) Kurul: Kalkınma Bakanının başkanlığında oluşturulan, maden işletme faaliyetleri ile diğer yatırımların kamu yararı açısından önceliğini ve önemini tespit ederek karar veren kurulu,
gg) Maden arama faaliyetleri: Jeolojik prospeksiyon, jeoloji haritası yapımı, numune alma, jeofizik araştırma, jeoteknik etütler ile üretime yönelik olmayan sondaj, galeri sürme, yarma ve kuyu açma gibi faaliyetleri,
ğğ) Maden arama projesi: Arama ruhsat sahasında bir termin planı dahilinde, ekonomik olarak işletilebilecek bir maden yatağı bulabilmek için arama süresi boyunca yapılacak olan arama faaliyetlerini ve bu faaliyetlerin gerçekleştirilmesine yönelik yatırım bilgilerini ve mali yeterliliği içeren projeyi,
hh) Maden hakları: Madenlerin aranması, bulunması ve işletilebilmesi için verilen izinler ve maden yataklarının bulunmasına yardımcı olanlara tanınan maddi imkânları,
ıı) Maden işletme faaliyetleri: Üretime yönelik hazırlık çalışmaları ve üretim yapılması için gerekli faaliyetleri,
ii) Maden işletme projesi: Maden kaynaklarının değerlendirilmesi amacına dönük belirli girdileri seçilmiş bir teknoloji kullanarak mevcut ve potansiyel talebi karşılamak üzere maden ve/veya madene dayalı ürünleri üretmek için çalışmaları düzenleyen beyan niteliğindeki raporu,
jj) Maden sicili: Ruhsat hukuku ile ilgili bilgilerin kaydedildiği defteri,
kk) Madencilik faaliyetleri: Madenlerin aranması, üretilmesi, sevkiyatı, cevher hazırlama ve zenginleştirme, atıkların bertarafı, ruhsat sahasındaki stoklama/depolama işlemleri, maden işletmelerinin kapatılması ve çevre ile uyumlu hale getirilmesi ile ilgili tüm faaliyetler ve bu faaliyetlere yönelik tesislerin yapılmasını,
ll) Muhtemel Rezerv: Sürekliliği görünür rezervde olduğu kadar tarif edilemeyen, ekonomik işletilebilirliği jeolojik, madencilik, metalürjik, ekonomik, pazarlama, hukuki, çevresel, sosyal ve mali etkenler ile ilgili belirsizlikler içeren cevher miktarı,
mm) Mücbir sebep: Sel, yangın, deprem, grizu patlaması, çökme, heyelan gibi halleri,

nn) Oda sicil belgesi: Mühendislerin bağlı oldukları odaya üyeliklerinin devam ettiğine dair yılda bir kez alınan belgeyi,
oo) Ön arama faaliyet raporu: Ön arama döneminde maden arama projesinde belirtilen madene yönelik elde edilen veriler doğrultusunda hazırlanan tenör/kalite tahminini içeren kaynak raporu,
öö) Ön görünüm alanı: Bulunulan yerden ufuk çizgisine kadar olan bölgedeki görünen alanı,
pp) Ön inceleme raporu: Hedef sahayı seçmenin gerekçeleri, nedenleri ve aranacak maden/madenlerin belirtildiği; mevcut bilgiler doğrultusunda hazırlanmış yorum ve değerlendirmeleri içeren raporu,
rr) Öncelik hakkı: Maden hakkı için ilk müracaat edene tanınan hakkı,
ss) Pasa: Mevcut ekonomik ve teknik şartlara göre işletilmesi mümkün olmayan, ancak işletme gereği istihsal edilen maddeyi,
şş) Proje: Yer kabuğundaki maden kaynaklarının değerlendirilmesi amacına dönük seçilmiş bir teknoloji kullanarak mevcut bir potansiyel talebini karşılamak üzere mal ve cevher üretmek için çalışmaları düzenleyen beyan niteliğinde raporu,
tt) Prospeksiyon: Maden arama faaliyetlerine mesnet teşkil edecek ön bilgilerin toplanması işini,
uu) Rezerv: Kaynağın, boyutları ve tenörü/kalitesi belirlenmiş ve günün şartlarında ekonomik olarak üretilebilir ve işlenebilir kısmı,
üü) Rezerv raporu: Bir veya birden çok boyutu ve tenörü/kalitesi belirlenmiş maden miktarına ilişkin bilgileri içeren raporu,
vv) Rödövansçı: Ruhsat sahalarındaki madenlerin üretilerek değerlendirilmesi amacıyla ruhsat sahiplerinin rödövans sözleşmesi imzaladığı üçüncü kişi veya şirketleri,
yy) Rödövans sözleşmesi: Ruhsat sahalarındaki madenlerin üretilerek değerlendirilmesi amacıyla üçüncü kişilere veya kuruluşlara tasarruf hakkı sağlamak üzere ruhsat sahasının tamamı ya da bir kısmı için ruhsat sahiplerinin bu kişilerle yapmış oldukları sözleşmeleri,
zz) Ruhsat hukuku: Ruhsat sahiplerinin ruhsattan doğan hak ve yükümlülüklerini,
aaa) Ruhsat bedeli: Taban bedelinin, maden grubu ve alan büyüklüklerine göre belirlenen katsayılarla çarpılarak ekli (1) ve (2) sayılı tablolarda gösterildiği şekilde hesaplanarak her yıl ocak ayının sonuna kadar; arama ruhsatlarında tamamı genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere ilgili muhasebe birimi hesabına, işletme ruhsatlarında ise %70’i genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere ilgili muhasebe birimi hesabına, %30’u çevre ile uyum planı çalışmalarını temin etmek üzere maden gruplarına göre teminat olarak ruhsatı veren idarenin muhasebe birimi hesabına yatırılması gereken tutarı,
bbb) Sertifika: V. Grup madenlerin aranması ve işletilmesi için bu Yönetmelikte belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde verilen belgeyi,
ccc) Sevk fişi: 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 240 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinde yer alan sevk irsaliyelerindeki bilgileri ihtiva eden beyan niteliğindeki belgeyi,
ççç) Taksir: Ruhsat alanlarının Kanun ve bu Yönetmelik gereğince küçültülmesini,
ddd) Teknik belge: Maden arama ve işletme faaliyetleri ile Kanunda belirtilen diğer işler için ilgili mühendis ve diğer teknik elemanlar tarafından hazırlanan arama faaliyet raporları, arama/işletme projeleri, faaliyet bilgi formları, imalât haritası, jeolojik, jeofizik, hidrojeolojik etüt, harita, kesitler, laboratuvar analizleri, sondaj verileri, çevre ile uyum planı, raporlar ve bunun gibi teknik içerikli belgeyi,
eee) Teknik eleman: İşletme tekniği, büyüklüğü ve yapısal durumu göz önüne alınarak, Kanun ve bu Yönetmelik kapsamında istihdam edilen maden, jeoloji, jeofizik, makine, elektrik ve ihtiyaç halinde diğer mühendisleri,

fff) Teminat: Madencilik faaliyetlerinde Kanun hükümlerine ve tekniğe uygun çalışmayı temin amacı ile alınan nakit para, süre yönünden sınırsız banka ve özel finans kurumu teminat mektubu, Devlet bono ve tahvili olarak alınan geçici ödemeyi,
ggg) Tenör/Kalite: Tetkik, gözlem, analiz, teknolojik test, ölçüm sonucunda ortaya konulan kalorifik değer, bome, konsantrasyon, karat/ayar, denklik, reçeteye uygunluk gibi fiziksel, kimyasal ve jeokimyasal özelliklerine göre piyasa koşullarında değişik amaçlı değerlendirilebilme kıstaslarını/oranlarını,
ğğğ) Tesis: Madencilik faaliyetleri için zorunlu olan her türlü kırma, eleme, öğütme, kesme ve sayalama tesisleri ile işleme tesisi kapsamında asfalt üretim, hazır beton, yapı elemanı tesisleri, sallantılı masa, jig, konsantratör, flotasyon, liç, kalsinasyon, bioksidasyon ve benzeri cevher hazırlama ve zenginleştirme tesisleri, karıştırma, depolama, stoklama, atık kazanma ve atık bertaraf tesisleri gibi geçici üniteleri,
hhh) TPAO: Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığını,
ııı) Vardiya: 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununda yer alan çalışma süresine uygun olarak yirmi dört saat içerisinde çalışmanın yapıldığı zaman dilimini,
iii) Yatırım gideri: Herhangi bir ruhsat veya gerçek/tüzel kişilere ait projeler için yapılan ve karşılığı alınamayan her türlü gideri,
jjj) Yetkilendirilmiş Tüzel Kişiler (YTK) : Genel Müdürlükçe yetkilendirilen, bu Kanun kapsamında Genel Müdürlüğe verilmesi gereken rapor, proje ve her türlü teknik belgeyi hazırlamaya yetkili, şirket hisselerinin yarısından fazlasının sahibinin mühendis olduğu ya da bünyesinde nitelik ve nicelikleri yönetmelikle belirlenen mühendisler çalıştıran maden arama ruhsat sahibi veya işletmesi olan tüzel kişileri,
ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM
Maden Ruhsatlarının Gruplandırılması

Maden ruhsatlarının gruplandırılması
MADDE 5 – (1) Madenler aşağıda sıralanan gruplara göre ruhsatlandırılır:
A) I. Grup madenler;
a) İnşaat ile yol yapımında kullanılan ve tabiatta doğal olarak bulunan kum ve çakıl, %80’in altında SiO2 içeren kum, ariyet malzemesi ve SiO2 oranına bakılmaksızın denizlerdeki ve akarsu yataklarındaki kum ve çakıllar,
b) Tuğla-kiremit kili, çimento kili, baraj, gölet ve benzeri yapılarda kullanılan killer, Marn, Puzolanik kayaç (Tras), çimento ve seramik sanayilerinde kullanılan ve diğer gruplarda yer almayan kayaçlar ile;
1) %25’den az Al2O3 içeren killer,
2) %50’den az montmorillonit minerali içeren killer,
3) %50’den az illit minerali içeren killer,
4) %50’den az zeolit minerali içeren kayaçlar,
5) Na2O ve K2O toplamı %5’den az olan ve II. Grupta yer almayan kayaçlar,
6) Kil grubunda ağırlıkça birinci sırada Kaolinit minerali bulunmayan ve Kaolinit minerali oranı %20’den az olan, %2’den fazla Fe2O3 ve K2O, %1’den fazla Na2O içeren ve %44’den az SiO2 içeren killer,

B) II. Grup madenler;
a) Kalsit, Dolomit, Kalker, Granit, Andezit, Bazalt gibi kayaçlardan agrega, mıcır, geometrik şekil verilmeden yol, baraj, gölet ve liman gibi alanlarda kullanılan taşlar, dolgu, istinat ve diğer yapı duvarı gibi yerlerde kullanılan yapı taşları (dekoratif amaçlı kullanılan taşlar hariç), hazır beton ve asfalt yapılarak kullanılan kayaçlar,
b) Mermer, Traverten, Oniks mermeri, Granit, Andezit, Bazalt, Diyabaz gibi blok olarak üretilen taşlar, boyutlandırılarak geometrik şekil verilen taşlar ile Kayraktaşı, Arduvaz, Tüf, İgnimbirit ve benzeri dekoratif amaçla kullanılan doğal taşlar,
c) Kalsit, Dolomit, Kalker, Granit, Andezit, Bazalt gibi kayaçlardan entegre çimento, kireç ve kalsit öğütme tesisinde kullanılan kayaçlar.

C) III. Grup madenler;
Deniz, göl ve kaynak sularında eriyik halde bulunan tuzlar, jeotermal, doğal gaz ve petrol alanlarının dışında bulunan Karbondioksit (CO2) Gazı, Hidrojen Sülfür (7/3/1954 tarihli ve 6326 sayılı Petrol Kanunu hükümleri mahfuz kalmak kaydıyla), IV. Grup madenleri eriyik olarak içeren ve 3/6/2007 tarihli ve 5686 sayılı Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu kapsamına girmeyen çeşitli amaçlarla kullanılan gaz ve sular.

Ç) IV. Grup madenler;
a) Endüstriyel hammaddeler,
Kaolen, Dikit, Nakrit, Halloysit, Endellit, Anaksit, Bentonit, Montmorillonit (%50’den fazla Montmorillonit minerali), Baydilit, Nontronit, Saponit, Hektorit, İllit (%50’den fazla İllit minerali), Vermikülit, Allofan, İmalogit, Klorit, Sepiyolit, Paligorskit (Atapuljit), Loglinit ve bunların karışımı killer, Refrakter killer, Alçıtaşı (Jips, Anhidrit), Alünit (Şap), Halit, Sodyum, Potasyum, Lityum, Kalsiyum, Magnezyum, Klor, Nitrat, İyot, Flor, Brom ve diğer tuzlar, Bor tuzları (Kolemanit, Uleksit, Borasit, Tinkal, Pandermit veya bünyesinde en az %10 B2O3 içeren diğer Bor mineralleri), Stronsiyum tuzları (Selestin, Stronsiyanit), Barit, Vollastonit, Talk, Steattit, Pirofillit, Diatomit, Olivin, Dunit, Sillimanit, Andaluzit, Dumortiorit, Disten (Kyanit), Fosfat, Apatit, Asbest (Amyant), Manyezit, Huntit, Tabiî Soda Mineralleri (Trona, Nakolit, Davsonit), Zeolit (%50’den fazla zeolit minerali), Pomza, Pekştayn, Perlit, Obsidyen, Grafit, Kükürt, Flüorit, Kriyolit, Zımpara Taşı, Korundum, Diyasporit, Kuvars, Kuvarsit ve bileşiminde en az %80 SiO2 ihtiva eden Kuvars Kumu, Feldispat (Feldispat ve Feldispatoid Grubu Mineraller), Mika (Biyotit, Muskovit, Serisit, Lepidolit, Flogopit), Nefelinli Siyenit, Kalsedon (Sileks, Çört), Harzburgit, Radyolarit.
b) Enerji hammaddeleri,
Turba, Leonardit, Linyit, Taşkömürü, kömür işletme izni alınmış ruhsatlı sahalarda kömüre bağlı Metan Gazı, Antrasit, Asfaltit, Bitümlü Şist, Bitümlü Şeyl, Kokolit-Sapropel (Petrol Kanunu hükümleri mahfuz kalmak kaydıyla).
c) Metalik madenler,
Altın, Gümüş, Platin, Osmiyum, Bakır, Kurşun, Çinko, Demir, Pirit, Manganez, Krom, Civa, Antimuan, Kalay, Vanadyum, Arsenik, Molibden, Tungsten (Volframit, Şelit), Kobalt, Nikel, Kadmiyum, Bizmut, Titan (İlmenit, Rutil), Alüminyum (Boksit, Gipsit, Böhmit), Nadir Toprak Elementleri (Seryum Grubu, Yitriyum Grubu) ve Nadir Toprak Mineralleri (Bastnazit, Monazit, Ksenotim, Serit, Oyksenit, Samarskit, Fergusonit), Sezyum, Rubidyum, Berilyum, İndiyum, Galyum, Talyum, Zirkonyum, Hafniyum, Germanyum, Niobyum, Tantalyum, Selenyum, Telluryum, Renyum.
ç) Uranyum, Toryum, Radyum gibi elementleri içeren radyoaktif mineraller ve diğer radyoaktif maddeler.

D) V. Grup madenler: Kıymetli ve yarı kıymetli mineraller;
Elmas, Safir, Yakut, Beril, Zümrüt, Morganit, Akuvamarin, Heliodor, Aleksandirit, Agat, Silis Kökenli Oniks, Sardoniks, Jasp, Karnolin, Heliotrop, Kantaşı, Krizopras, Opal (İrize Opal, Kırmızı Opal, Siyah Opal, Ağaç Opal), Kuvars Kristalleri (Ametist, Sitrin, Neceftaşı (Dağ Kristali), Dumanlı Kuvars, Kedigözü, Avanturin, Venüstaşı, Gül Kuvars), Turmalin (Rubellit, Vardelit, İndigolit), Topaz, Aytaşı, Turkuaz (Firuze), Spodümen, Kehribar, Lazurit (Lapislazuli), Oltutaşı, Diopsit, Amozonit, Lületaşı, Labrodorit, Epidot (Zeosit, Tanzonit), Spinel, Jadeit, Yeşim veya Jad, Rodonit, Rodokrozit, Granat Minarelleri (Spesartin, Grosüllar Hessanit, Dermontoit, Uvarovit, Pirop, Almandin), Diaspor Kristalleri, Kemererit, Krizoberil, Fenakit, Taaffeit, Oyklas, Krizolit, Zebercet, Uvit, Siberit, Akroit, Safirin, Praziolit, Sarder, Karneol, Jaspis, Moldavit, Enstatit, Aktinolit, Ateş Opal, Brazilianit, Vezüvyan (İdokras), Kordiyerit, Sfen Kristalleri, Dioptas, Apofillit, Prehnit, Petalit, Fibrolit, Benitoid, Sanidin, Bitovnit, Andezin, Adularya, Skapolit, Natrolit, Hayün, Pektolit, Polusit (Polluks), Datolit, Kornerupin, Danburit, Sinhalit, Kurnokovit, Lazulit, Ambligonit, Sodalit, Krizokol, Vardit, Nefrit, Sedef, Operkül.

Madenlerin grubunun tespiti ve sağlanan haklar
MADDE 6 – (1) Kanunda sayılan ve bu Yönetmelikte belirtilen madenler dışında yeni bir madenin tespit edilmesi durumunda bu madenin grubu; mineralojik, fiziksel ve kimyasal özellikleri, kullanım alanları göz önünde bulundurularak Genel Müdürlük tarafından bu Yönetmelikte gerekli değişiklik yapılarak belirlenir.
(2) Bir maden için yapılan ruhsat müracaatları, o madenin bulunduğu gruptaki tüm madenler için hak sağlar.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Maden Hakkı, Ruhsat Müracaatları

Maden hakkı
MADDE 7 – (1) Maden hakları, medeni hakları kullanmaya ehil Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına, madencilik yapabileceği statüsünde yazılı Türkiye Cumhuriyeti Kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişiliği haiz şirketlere, kamu iktisadi teşebbüsleri ile müesseseleri, bağlı ortaklıkları ve iştirakleri ile diğer kamu kurum, kuruluş ve idarelerine, gerçek veya tüzel tek kişi adına verilir.

Genel müracaat
MADDE 8 – (1) Kanunun 6 ncı maddesinde belirtilen nitelikleri taşıyan gerçek veya tüzel kişiler, maden hakkı için I (a) Grubu madenlerde büyükşehir belediyesi olan illerde valiliklere diğer illerde il özel idarelerine, diğer grup madenlerde Genel Müdürlüğe müracaat edebilir.
(2) I (a) Grubu madenlerde büyükşehir belediyesi olan illerde valilikler diğer illerde il özel idareleri, Genel Müdürlüğün uygun görüşünü alır. Genel Müdürlük, talep edilen alanın niteliği, talep alanında diğer grup ruhsatların bulunup bulunmadığı, ruhsat bulunması halinde yapılan nazari ve/veya mahalli inceleme sonucu dikkate alınarak görüşünü bildirir. Diğer kamu kurum ve kuruluşlarının olumlu görüşünün alınmasını takiben valiliklerce/il özel idaresince ihale yolu ile işletme ruhsatı verilir. Bu madenlerin ihale bedeli büyükşehir belediyesi olan illerde Hazineye, diğer illerde il özel idarelerinin hesabına yatırılır.
(3) I. Grup, II. Grup (a) ve (c) bendi madenler için işletme ruhsatı, III. Grup madenler için arama ruhsatı, V. Grup madenler için arama sertifikası ihale, II. Grup (b) bendi ve IV. Grup madenler için arama ruhsatı ise ilk müracaat yoluyla verilir.
(4) İhaleden I. Grup (b) bendi, II. Grup (a) ve (c) bendi madenlere işletme ruhsatı, III. Grup madenlere arama ruhsatı, V. Grup madenlere arama sertifikası almak için, II. Grup (b) bendi ve IV. Grup m
(5) II. Grup (b) bendi ve IV. Grup madenler için Genel Müdürlüğe yapılan müracaatlarda öncelik hakkı esastır. Yapılan müracaatlar, müracaat numarası, gün, saat ve dakika esas alınarak değerlendirilir. Müracaata esas olan bilgileri içeren belge müracaat sahibine verilir.

Arama ruhsatı / sertifikası müracaatı ve değerlendirilmesi
MADDE 9 – (1) II. Grup (b) bendi ve IV. Grup madenler için arama ruhsat müracaatı, işletme ruhsat taban bedeli yatırılarak Ek Form-2’de yer alan taahhütname ve Ek Form-1’de örneği verilmiş dilekçe ile üç nüsha halinde Genel Müdürlüğe doğrudan veya Genel Müdürlük internet sayfasında yayımlanan müracaat formu ile internet ortamında yapılır.
(2) II. Grup (b) bendi ve IV. Grup madenlerde, arama ruhsatı almak için müracaat edilen alan, altındaki mevcut haklar dikkate alınarak değerlendirilir. Talep edilen alanın hak sağlamaya müsait olan kısmına ait bilgileri içeren belge müracaat tarihinde müracaat edene verilir. Ayrıca sonuçlar, Genel Müdürlük ilan panosunda ve internet sayfasında müracaatı takip eden günden başlayarak iki ay süre ile ilan edilir. Sonuç ile ilgili olarak müracaat sahibine ayrıca yazılı bir tebligat yapılmaz.

Ruhsat müracaat esasları
MADDE 10 – (1) Müracaatlar aşağıdaki esaslar doğrultusunda yapılır;
a) Müracaatlar, müracaat alanı düzlemsel olarak II. Grup (b) bendi madenlerde 100 hektarı ve IV. Grup madenlerde 2000 hektarı, tamamı denizlere yapılan IV. Grup ruhsat müracaatları ise 50000 hektarı geçmeyecek şekilde yapılır.
b) Müracaatlar; UTM Projeksiyon ED 50 Datum 6 derecelik dilim esas alınarak, dört noktayı geçmeyecek şekilde, yedi basamaklı koordinatlar ile 1/25000 ölçekli pafta adı yazılarak yapılır. Müracaat edilen alana ait poligonun düzgün dörtgen olması için, komşu kenarları arasında 900, karşılıklı kenarları arasında ise 1800 açı olmalıdır. Pafta sayısı dördü, ancak tamamı denizlere yapılan IV. Grup ruhsat müracaatlarında ise pafta sayısı sekizi geçemez. Talep edilen alanla ilgili en az bir pafta adının belirtilmesi zorunludur.
c) Müracaat edilen alanın koordinatları, saat ibresi dönüş yönünde sağa (y), yukarı (x) olarak verilir. Müracaatlar tek poligon olarak yapılır.
(2) Bu maddedeki esaslara aykırı müracaatlar geçersiz sayılır. Müracaat için yatırılan işletme ruhsat taban bedeli iade edilmez.

Müracaatların ruhsatlandırılması/sertifikalandırılması için gerekli belgeler
MADDE 11 – (1) İlk müracaat yoluyla hak sağlayan müracaatların ruhsatlandırılması ve ihale yoluyla hak sağlayan müracaatların ihale bedelinin yatırılmasına müteakip arama ruhsatının düzenlenebilmesi için müracaat gününden itibaren iki ay içinde talep sahibinin aşağıdaki belgeleri tamamlayarak Genel Müdürlüğe vermesi zorunludur.
a) Gerçek kişiler;
1) T.C. kimlik numarası beyanı,
2) Onaylı imza beyanı,
3)Ruhsat bedelinin yatırıldığına dair belge,
4) Ön inceleme raporu (Ek Form-3),
5) Maden arama projesi (Ek Form-4),
6) Mali yeterlilik belgeleri.
b) Tüzel kişiler;
1) Şirketin kuruluş statüsünü ve son yönetimini gösterir Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi,
2) Şirketin bağlı olduğu vergi dairesi, ili ve vergi numarasını gösterir belge,
3) Yönetimin onaylı imza sirküleri,
4) Ruhsat bedelinin yatırıldığına dair belge,
5) Ön inceleme raporu (Ek Form-3),
6) Maden arama projesi (Ek Form-4),
7) Mali yeterlilik belgeleri.
(2) Ancak, II. Grup (b) bendi ve IV. Grup madenler için talep edilen alanın hak sağlamaya müsait olan kısmının ilgili kurumlar tarafından Genel Müdürlüğe bildirilen; özel çevre koruma bölgeleri, milli parklar, yaban hayatı koruma ve geliştirme sahaları, muhafaza ormanları, 4/4/1990 tarihli ve 3621 sayılı Kıyı Kanununa göre korunması gerekli alanlar, 1 inci derece askeri yasak bölgeler, 1/5000 ölçekli imar planı onaylanmış alanlar, 1 inci derece sit alanları, 25/6/2010 tarihli ve 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanunda belirtilen alanlar ile madencilik amacı dışında tahsis edilen ve Genel Müdürlük tarafından uygun görüş verilen elektrik santralleri, organize sanayi bölgeleri, petrol, doğal gaz ve jeotermal boru hatları gibi yatırım alanları içinde hak sağlaması halinde, iki ay içinde ruhsat bedelinin yatırılmasından sonra bu alanlara ilişkin ilgili kurumlardan izin alınması için müracaat sahibine bir yıl süre verilir. İki aylık süre içerisinde ruhsat bedelinin tam olarak yatırılmaması halinde bu alan müracaatlara açık hale gelir. Bu süre içinde izin alınması durumunda Ek Form-2’deki diğer belgeler ile ön inceleme raporu, mali yeterliliği içeren maden arama projesi ve izin alındığına dair belgenin eksiksiz olarak Genel Müdürlüğe verilmesi zorunludur. Aksi takdirde, ilgili kurumlardan izin alınması için müracaat sahibine verilen bir yıllık sürenin sonunda müracaat reddedilir.
(3) Müracaat edilen alanın bir kısmının ikinci fıkradaki bahse konu alanlarla çakışması halinde, çakışan alan dışındaki serbest alana ilişkin olarak birinci fıkrada yer alan hükümlere göre işlem yapılır. Aksi halde, çakışan alan dışındaki serbest alan iki aylık süre sonunda müracaatlara açık hale gelir. Çakışan alanla ilgili olarak iki aylık süre içinde ruhsat bedelinin yatırılmasını müteakip gerekli izinlerin alınması için müracaat sahibine bir yıl süre verilir. Bu alan için gerekli iznin alınması halinde mevcut ruhsata ilave edilir. Aksi takdirde, ilgili kurumlardan izin alınması için müracaat sahibine verilen bir yıllık sürenin sonunda, müracaatın çakışan alanla ilgili kısmı reddedilir. Müracaat sahibi ile yatırımcının aynı kişi veya kurum olması halinde izin alınmasına gerek duyulmaksızın hak sağlanan alana ruhsat düzenlenir.
(4) Denizlerde yapılan Kokolit-Sapropel ile ilgili arama ruhsatı müracaatları maden ismi belirtilerek yapılır. Maden ismi belirtilmeyen müracaatlar Kokolit-Sapropele hak sağlamaz. Müracaatta öncelik hakkı esastır. Diğer madenlerle ilgili müracaatlar neticesinde verilmiş işletme izni bulunan alanlar, bu madenler için hak sağlamaz. Adaları kapsayacak şekilde yapılan müracaatlarda, adalara isabet eden alanlar taksir edilir. Bu madenlerin üretimi sırasında işletme faaliyetinin zaruri neticesi olarak çıkarılan diğer grup madenler için Kanunun 16 ncı maddesi uygulanır.
(5) Denizlerde alınan; Kokolit-Sapropel ve Hidrojen Sülfür ruhsat sahipleri, arama ruhsat yürürlük tarihinden itibaren bir yıl içerisinde, TPAO veya TPAO’ya bağlı bir şirketi en az bir yönetim kurulu üyeliği ile bir denetçi üye vererek, sermaye koyma şartı aramaksızın en az yüzde on hisse vermek kaydıyla şirketine ortak almak zorundadır. Ancak, TPAO veya TPAO’ya bağlı şirketin, hisse oranının %10’dan fazla artırılması talebi tarafların anlaşmasına bağlıdır. Ruhsat sahibinin, bir yıllık süre içinde TPAO veya TPAO’ya bağlı bir şirketine başvurmaması halinde ruhsat iptal edilir. Ortaklık işlemleri, TPAO veya TPAO’ya bağlı şirketi tarafından yürütülür.
(6) Ruhsat sahibinin gerçek kişi olması halinde bir yıllık süre içerisinde bir sermaye şirketi kurarak ruhsatı bu şirkete devretmesi ve TPAO veya TPAO’ya bağlı şirketine hisse devri için müracaat etmesi zorunludur.
(7) Ruhsat sahibinin sermaye şirketi olması halinde TPAO veya TPAO’ya bağlı şirketi, bu şirkete ortak alabileceği gibi yeni bir sermaye şirketi kurup ruhsatı bu şirkete devrederek hisse devri yapabilir. Süresi içerisinde yapılan müracaatlara ait işlemlerin, TPAO tarafından tamamlanması gerekir.
(8) Kanun ve 29/6/1956 tarihli ve 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine uygun olarak ruhsat sahibi tarafından yapılan ortaklık müracaatının, TPAO tarafından sonuçlandırılmamasından TPAO sorumludur.
(9) Ruhsat sahibi ile TPAO veya TPAO’ya bağlı bir şirket ortaklığı ile kurulan şirket, bu kapsamda daha sonra yapılan ruhsat müracaatları için ortaklık şartını sağlamış sayılır. Ayrıca ortaklık için TPAO’ya yeniden müracaat şartı aranmaksızın mevcut şirket ile ruhsat işlemleri yürütülür.
(10) Genel Müdürlükçe yapılacak olan tebligatlar Elektronik Tebligat Yönetmeliği usul ve esaslarına göre yapılacağından ruhsat sahiplerinin tebligata esas KEP (Kayıtlı Elektronik Posta) adreslerinin Genel Müdürlüğün internet sayfasında duyuracağı tarihe kadar bildirilmesi zorunludur.

Ön inceleme raporu
MADDE 12 – (1) Ön inceleme raporunda (Ek Form-3), hedef sahayı seçmenin gerekçeleri ve grubu içinde aranacak maden/madenlerin belirtilmesi, öncelikle bölgesel jeolojik etütler, bölgesel jeoloji haritaları gibi mevcut bilgi ve belgelerin yer alması gereklidir. Bu bilgi ve belgeler kullanılarak, jeolojik çıkarsamalar ve öngörülere dayanılarak hedef madenlere yönelik bilgiler belirlenir.
(2) Bu kapsamda ön inceleme raporunda yer alabilecek hususlar şunlardır:
a) Müracaat edilen sahaya ilişkin maden potansiyeli hakkında bilgi veren, hedef sahanın yeri ve konumunu gösterir küçük ölçekli (1/100000, 1/25000 gibi) jeoloji haritaları,
b) Öncel çalışmalar sonucu belirlenen, jeolojik ortama ilişkin, litoloji, litostratigrafi, tektonik, jeofizik etüt, alterasyon zonu ve varsa maden yüzeylenmesi gibi verileri içeren jeolojik etüt raporu,
c) Müracaat sahası içinde veya yakın çevresinde yer alan zuhur ve cevherleşmeler ile varsa eski işletme ya da terk edilmiş maden sahalarına ait bilgi ve değerlendirmeler.
(3) Deniz ve göllere yapılan müracaatlarda ise araması hedeflenen madenin cinsi, yapısı ve arama gerekçelerini içeren ön inceleme raporu verilir. Bu alanlarda varsa yapılmış ilgili haritalar verilir.

Maden arama projesi
MADDE 13 – (1) Maden arama projesinin aşağıdaki hususları içermesi zorunludur.
a) Maden arama projesinin içeriği: Maden arama projesinde (Ek Form-4) projenin amacı açık bir şekilde ifade edilerek müracaat sahibinin beklentisi ortaya konulur. Arama yapılacak sahanın seçiminden başlayıp, kaynağın belirlenmesi, değerlendirilip sınıflandırılması, raporlama aşamasının sonuna kadar geçen tüm maden arama süreci (ön arama, genel arama, detay arama) bir termin planı kapsamında belirtilir. Bu faaliyetlerin gerçekleştirilmesine yönelik yatırım ve mali yeterlilik bilgileri belgelenir. Maden arama faaliyetleri kapsamında gerekli görülen çalışmalar; yöntem, içerik ve uygulama biçimi ile açıklanır ve bunlar sıraya konularak takvime bağlanır. Gerekli ekip/ekipman belirlenerek tüm bu işlerin maliyeti hesaplanır ve finansman kaynakları gösterilir. Maden arama projesi, arama faaliyet dönemleri kapsamında yapılan çalışmalardan elde edilecek verilere göre, gerektiğinde ilgili dönem başlamadan veya dönem içerisinde revize edilerek Genel Müdürlüğe verilir.
b) Maden arama projesi faaliyet yeterliliği: Maden arama projesinin yeterli sayılabilmesi için, arama dönemleri ile ilgili bu Yönetmeliğin EK-1’inde yer alan asgari faaliyetleri içermesi zorunludur.
c) Maden arama projesi yatırım tutarı yeterliliği: Maden arama projesinin yeterli sayılabilmesi için, ön, genel ve detay arama dönemlerinde yapılması öngörülen faaliyetler ve bu faaliyetlere ait harcama tutarlarının birbiriyle uyumlu olması zorunludur.
ç) Termin planı ve yeterliliği: Arama dönemleri itibariyle yapılacak faaliyetlerin dönemleri ve süreleri bu plan kapsamında belirtilmek zorundadır. Maden arama projesi kapsamında dönemler itibariyle toplam yatırım tutarını oluşturacak harcama kalemlerinin ayrı ayrı belirlenmesi gerekir.
d) Mali yeterlilik:
1) Gerçek ve tüzel kişiler EK-2’de belirtilen mali yeterlilik tutarındaki Banka Referans Mektubu (kullanılmamış gayri nakdi kredi miktarı).
2) Kamu kurum ve kuruluşlarının ruhsat alma işlemlerinde mali yeterlilik aranmaz.
3) Ruhsat talep sahipleri, her bir ruhsat talebi için ayrı ayrı EK-2’de belirtilen mali yeterliliğini belgelemek zorundadır. Bir ruhsat için verilen mali yeterlilik belgesinde yer alan miktarın, bu ruhsat için mali yeterlilikte aranan kısmı dışında kalan miktar yeterli olduğu takdirde başka bir ruhsat için kullanılabilir.
4) Her yıl Aralık ayının sonuna kadar bir sonraki yıl içinde yapılacak müracaatlarla ilgili geçerli olacak mali yeterlilik tutarları (EK-2), yeniden değerleme oranlarında artırılarak Bakanlığın internet sitesinde ilan edilir.

Arama ruhsatı veya sertifikası verilmesi
MADDE 14 – (1) Müracaat sahibi; ruhsat bedelinin yatırıldığına dair belgeyi ve Ek Form-2’deki diğer belgeler ile ön inceleme raporu, maden arama projesi ile mali yeterlilik belgelerini müracaat gününden itibaren iki ay içinde Genel Müdürlüğe vermek zorundadır. Belgelerin verilmesini müteakip arama ruhsatı (Ek Form-5) veya arama sertifikası (Ek Form-6) düzenlenip sicile işlenerek yürürlüğe girer. Aksi takdirde, bu alanlar başka bir işleme gerek kalmaksızın müracaatlara açık hale gelir.
(2) Yapılan müracaatın birden fazla alana hak sağlaması durumunda, müracaat sahibinin talebi halinde her alan için iki ay içinde ayrı ayrı ruhsat bedelinin yatırılması ve Ek Form-2’deki diğer belgeler ile ön inceleme raporu, maden arama projesi ile mali yeterlilik belgelerinin tamamlanması durumunda ayrı olarak ruhsatlandırılır. Müracaat sahibinin ruhsatını almak istemediği alanlar başka bir işleme gerek kalmaksızın bu süre sonunda yeni müracaatlara açık hale gelir.
(3) Müracaat sahibinin Genel Müdürlükte başka bir işlem için onaylı belgelerinin (imza beyanı/sirküleri, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi, oda sicil belgesi) bulunması, müracaat sahibinin bu hususu dilekçesinde beyan etmesi ve yapılan kontrolde teyit edilmesi durumunda bu belgelerin örneklerinin verilmesi yeterlidir.
(4) Ruhsat bedelinin yatırıldığını gösteren belge, Ek Form-2’deki diğer belgeler, 6183 sayılı Kanunun 22/A maddesi kapsamında vadesi geçmiş borcun bulunmadığına ilişkin belge, ön inceleme raporu, maden arama projesi ve mali yeterlilik belgelerinin Genel Müdürlüğe süresi içinde ve eksiksiz olarak verilmesi zorunludur. Bu bilgi ve belgelerin eksiksiz ve tam olarak verilmemesi durumunda, bu alanlar müracaatı takip eden günden itibaren ikinci ayın son gününü takip eden ilk iş günü herhangi bir işleme gerek kalmaksızın yeni müracaatlara açık hale gelir. Bu durumda ruhsat taban bedeli dışındaki ruhsat bedeli iade edilir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Arama Dönemleri ve Faaliyetler

Arama faaliyetleri
MADDE 15 – (1) Arama faaliyetleri, II (b), III. ve IV. Grup madenler için arama ruhsatı, V. Grup madenler için arama sertifikası alınarak yapılır.

Arama ruhsat dönemleri ve faaliyet raporları
MADDE 16 – (1) Arama faaliyet dönemleri; ön arama, genel arama, detay arama ve talep edilmesi halinde fizibilite dönemlerinden oluşur.
(2) Arama ruhsatı/sertifikası sahipleri, arama dönemlerine ait faaliyetleri süresi içinde yapmak ve o döneme ait faaliyet raporlarını Genel Müdürlüğe süresi içerisinde vermek zorundadır.
(3) Arama ruhsatının düzenlendiği tarihten itibaren bir yıllık süre, ön arama dönemidir. Ön arama dönemi sonuna kadar, EK-1’de yer alan asgari faaliyetlerin tamamlandığını ve bu faaliyetlere ilişkin yatırım harcamalarını da gösteren Ek Form-7’de yer alan ön arama faaliyet raporunun verilmesi zorunludur. Bu süre içinde raporun verilmemesi hâlinde 20.000 TL idari para cezası uygulanır ve arama ruhsatı faaliyet raporu aranmaksızın IV. Grup madenlerde iki yıl, diğer gruplarda bir yıl olmak üzere genel arama dönemine hak sağlar. Ruhsat süresi içerisinde ön arama faaliyet raporunun Genel Müdürlüğe verilmesi durumunda; ön arama faaliyet raporunun veya yapılan faaliyetlere ilişkin harcama kalemlerine ait belgelerin listesinin eksik bulunması veya uygun bulunmaması hâlinde tespit edilen eksikliklerin bir ay içinde giderilmesi ruhsat sahibine yazılı olarak bildirilir. Tebliğ tarihinden itibaren eksikliklerin bu sürede tamamlanmaması veya verilen raporların ya da yatırım harcama kalemlerine ait belgelerin uygun bulunmaması hâlinde de 20.000 TL idari para cezası uygulanarak arama ruhsatı faaliyet raporu eksikliği aranmaksızın IV. Grup madenlerde iki yıl, diğer gruplarda bir yıl olmak üzere genel arama dönemine geçirilir. Ancak ön arama döneminde yapılması zorunlu olan ve EK-1’de belirtilen fiili faaliyetlerin yapıldığına ilişkin faaliyet raporunda herhangi bir bilginin bulunmaması veya yapılmadığının beyan edilmesi durumunda sadece bu eksiklik için bir aylık süre verilmeden 20.000 TL. idari para cezası uygulanarak ruhsat bir üst safhaya geçirilir.
(4) Genel arama dönemi süresi sonuna kadar EK-1’de belirtilen asgari faaliyetlerin, kaynak raporuna ait bilgilerin ve bu dönemde yapılan arama faaliyetlerine ilişkin yatırım harcamalarını da gösteren Ek Form-8’de yer alan genel arama faaliyet raporunun verilmesi zorunludur. Bu süre içinde raporun verilmemesi hâlinde 20.000 TL idari para cezası verilerek faaliyet raporu aranmaksızın IV. Grup madenlerde ruhsat bir üst dönem olan detay arama dönemine geçirilir. Ruhsat süresi içerisinde genel arama faaliyet raporunun Genel Müdürlüğe verilmesi durumunda ise; verilen raporların veya yapılan faaliyetlere ilişkin harcama kalemlerine ait belgelerin listesinin eksik bulunması hâlinde tespit edilen eksikliklerin bir ay içinde giderilmesi ruhsat sahibine yazılı olarak bildirilir. Tebliğ tarihinden itibaren eksikliklerin bu sürede tamamlanmaması veya verilen raporların ya da yatırım harcama kalemlerine ait belgelerin uygun bulunmaması hâlinde de 20.000 TL idari para cezası verilerek faaliyet raporu eksikliği aranmaksızın IV. Grup madenlerde ruhsat bir üst dönem olan detay arama dönemine geçirilir. Ancak genel arama döneminde yapılması zorunlu olan ve EK-1’de belirtilen fiili faaliyetlerin yapıldığına ilişkin faaliyet raporunda herhangi bir bilginin bulunmaması veya yapılmadığının beyan edilmesi durumunda sadece bu eksiklik için bir aylık süre verilmeden 20.000 TL. idari para cezası uygulanarak ruhsat bir üst safhaya geçirilir.
(5) II (b), III. ve V. Gruplardaki ruhsatlar için işletme ruhsat talebi; genel arama dönemi sonuna kadar kaynak bilgilerini içeren arama faaliyet raporu ile birlikte rezerv bilgilerini içeren işletme projesi verilerek yapılır. İşletme projesi ile birlikte genel arama faaliyet raporunun verilmesi ancak eksik bulunması durumunda, eksikliklerin tamamlanması için ruhsat sahibine bir aylık süre verilir. Tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde eksikliklerin tamamlanmaması durumunda ruhsat iptal edilir. Genel arama döneminde yapılması zorunlu olan ve EK-1’de belirtilen fiili faaliyetlerin yapıldığına ilişkin faaliyet raporunda herhangi bir bilginin bulunmaması veya yapılmadığının beyan edilmesi durumunda bir aylık süre verilmeden arama faaliyet raporu uygun bulunmaz ve işletme ruhsat talebi reddedilerek arama ruhsat süresi bitmiş ise ruhsat iptal edilir.
(6) IV. Grup (b), (c) ve (ç) bendi maden arama ruhsatlarında detay arama ruhsat süresi sonuna kadar kaynak bilgilerini içeren detay arama faaliyet raporu ile birlikte rezerv bilgilerini içeren işletme projesi verilerek işletme ruhsat talebinde bulunulması ya da detay arama dönemi için fizibilite çalışmalarına ihtiyaç duyulması halinde detay arama faaliyet raporu ekinde gerekçesi ile birlikte Genel Müdürlüğe müracaatta bulunulması zorunludur. Aksi takdirde ruhsat iptal edilir.
(7) IV. Grup maden ruhsatlarında detay arama ruhsat süresi sonuna kadar kaynak bilgilerini içeren detay arama faaliyet raporu (Ek Form-9) ile birlikte rezerv bilgilerini içeren işletme projesi verilerek işletme ruhsat talebinde bulunulmaması durumunda ruhsat iptal edilir. İşletme projesi ile birlikte detay arama faaliyet raporunun verilmesi ancak eksik bulunması durumunda eksikliklerin tamamlanması için ruhsat sahibine bir aylık süre verilir. Tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde eksikliklerin tamamlanmaması durumunda ruhsat iptal edilir. Detay arama döneminde yapılması zorunlu olan ve EK-1’de belirtilen fiili faaliyetlerin yapıldığına ilişkin faaliyet raporunda herhangi bir bilginin bulunmaması veya yapılmadığının beyan edilmesi durumunda bir aylık süre verilmeden arama faaliyet raporu uygun bulunmayarak ve işletme talebi değerlendirilmeyerek ruhsat iptal edilir.
(8) IV. Grup (b), (c) ve (ç) bendi maden arama ruhsatlarında, Fizibilite dönemi talebinin Genel Müdürlükçe uygun bulunması hâlinde, arama ruhsat sahibi detay arama dönemi sonrasında iki yıllık bir fizibilite dönemine hak sağlar. Fizibilite dönemi talebinin uygun bulunması için detay arama döneminde yapılması gereken EK-1’de yer alan asgari faaliyetlerin tamamlanması ve kaynağın ortaya çıkarılması zorunludur. İki yıllık süre sonuna kadar fizibilite raporunun (Ek Form-21) verilmesi zorunludur. Fizibilite döneminin sonuna kadar Genel Müdürlüğe verilen fizibilite raporunun uygun bulunmaması hâlinde eksikliklerinin bir ay içinde giderilmesi ruhsat sahibine yazılı olarak bildirilir. Tebliğ tarihinden sonra eksikliklerin verilen sürede tamamlanmaması hâlinde ya da arama ruhsat süresi sonuna kadar fizibilite raporu ile birlikte işletme ruhsat talebinde bulunulmaması durumunda ruhsat iptal edilir. Ayrıca fizibilite döneminde EK-1’de belirtilen faaliyetlerin yapılması zorunludur. Aksi takdirde
fizibilite raporu uygun bulunmayarak ruhsat iptal edilir.
(9) Fizibilite döneminde detay arama dönemi ruhsat bedelinin iki katı tutarında ruhsat bedeli alınır.
(10) Arama dönemlerinin süresinden önce tamamlanması halinde dönem sonu beklenmeden sonraki aşamalara ve/veya işletme aşamasına geçilebilir. Arama dönemlerinde bir sonraki aşamaya geçilmesi durumunda önceki aşamalara ait faaliyetlerin yerine getirilmiş olması şartı aranır. Talebin uygun bulunmaması durumunda mevcut arama dönemi yükümlülüklerinin yerine getirilmesi şartıyla bir sonraki arama dönemi süresi başlatılır.
(11) Arama dönemlerinde işletme projesi verilmesi halinde, proje ekinde verilen arama faaliyet raporunda ruhsat grubuna göre nihai arama dönemi (genel/detay arama/fizibilite dönemi) ile ilgili faaliyetlerin yerine getirilmiş olması şartı aranır. Proje verildiği tarihe kadarki dönemle ilgili harcamanın liste halinde verilmesi, faaliyetler ile ilgili beyanlarda herhangi bir uyumsuzluk tespit edilmesi halinde harcamaların belgelendirilmesi zorunludur.
(12) İşletme projesi ile birlikte genel/detay arama faaliyet raporu verilerek işletme ruhsatı talebinde bulunulması ve bir önceki arama döneminde EK-1’de belirtilen genel/detay arama döneminde yapılması zorunlu olan faaliyetlerin yapılmış olması halinde, bu faaliyetler genel/detay arama döneminde yapılmış kabul edilerek işletme ruhsat talebi değerlendirilir.

Ön arama dönemi
MADDE 17 – (1) Ön arama döneminde; ön inceleme raporunda belirtilen sistematik arama yöntemleri uygulanabilir. Arama yöntemleri; mostra (yüzlek) tanımlama ve örnek alımı, jeolojik harita alımı ile jeokimya, jeofizik gibi çalışmaları kapsar.
(2) Ön arama döneminde aranan maden varlığını ortaya çıkarmaya yönelik olarak ruhsat sahasında, beklenen maden oluşum modeli ve büyüklüğü dikkate alınarak, uygun ölçekli jeoloji haritası (1/25000, 1/10000, 1/5000, 1/2000 gibi) yapılır ve en az bir jeolojik kesit alınır.
(3) Maden arama projesindeki ön arama dönemi ve bu dönem için verilen ön arama dönemi faaliyet raporu Ek Form-7’ye göre aşağıdaki hususlardan yararlanılarak hazırlanır:
a) Uygun ölçekli olarak yapılacak olan jeoloji haritası kapsamında; ruhsat sahasının litolojik, litostratigrafik, mineralojik-petrografik, tektonik ve benzeri özelliklerinin belirlenmesine yönelik saha çalışması yapılarak, yüzey verileri toplanır, örnekleme ve ölçümler ile bunların sonuçları jeoloji haritası ve kesitler üzerine işlenir.
b) Ruhsat sahasındaki mineralizasyon / cevherleşme zonunun yan kayaçla alt-üst, yanal ilişki ve geçişleri belirlenir, varsa mineralleşmenin olası sınırları tespit edilir, tüm bu veriler jeoloji haritası ve kesitler üzerine işlenir.
c) Cevherleşme/mineralizasyonun sistemi (hidrotermal, epitermal, volkano-sedimanter, skarn gibi), tipi (masif, saçınımlı, damar, ağsal gibi) ve geometrisi (mercek, kütle, damar, tabaka gibi) hakkında öngörüde bulunulur.
ç) Ön arama faaliyet dönemi içinde yapılan çalışmalar kapsamında kullanılan her türlü bilgi ve belgeye ön arama faaliyet raporu içinde kaynak gösterilerek değinilir ve kaynaklar dizininde belirtilir.
d) Yukarıda belirtilen çalışmalar ve bunlara ait sonuçlar değerlendirilir, korelasyonları yapılır ve yorumlanır. Buna göre ruhsat sahasında kabul edilebilir boyutta bir mineral yoğunlaşmasının varlığı ortaya konulması halinde, sınırlı sayıdaki bu bilgi ve veriler kapsamında düşük güvenilirlikli kaynak, tenör/kalite tahmini yapılır.
e) Yapılan çalışmaları ifade eden, bunlara ait tüm bilgi ve belgeler ile değerlendirme, yorum ve sonuçlar ön arama dönemi faaliyet raporunda yer alır.
f) Ön arama faaliyetlerine ilişkin yatırım harcamaları liste halinde verilir ve bir sonraki dönemde yapılması öngörülen yatırımlar belirtilir. Faaliyetler ile ilgili beyanlarda herhangi bir uyumsuzluk tespit edilmesi halinde harcamaların belgelendirilmesi zorunludur.
g) Örnek/örneklere ait analiz sonuçları verilir.
(4) Ön arama süresi sonuna kadar, kaynak raporunu içeren maden gruplarına göre yapılması gereken EK-1’de yer alan asgari faaliyetlerin tamamlandığına dair belgeler ve bu faaliyetlere ilişkin yatırım harcamalarına ait kalemlerin ve belgelerin listesinin ön arama faaliyet raporu ile birlikte verilmesi zorunludur.
(5) Ön arama dönemi yeterlilik şartları şunlardır:
a) Ön arama faaliyet raporu içerisinde yer alan tenör/kalite bilgilerini içeren kaynağa ait bilgilerin verilmesi,
b) Arama dönemine ait EK-1’de belirtilen asgari faaliyetlerin gerçekleştirilmesi,
c) Ön arama dönemi faaliyetlerinin yürütülmesine yönelik yapılan toplam yatırım harcamalarının liste halinde verilmesi, ancak faaliyetler ile ilgili beyanlarda herhangi bir uyumsuzluk tespit edilmesi halinde harcamaların ayrı ayrı mali belgelerle (fatura, gider pusulası, sigorta ve maaş ödemelerine ilişkin belgeler ve benzeri) belgelenmesi zorunludur.
(6) Genel arama dönemine geçirilen sahalar Genel Müdürlük internet sayfasında ilan edilir.

Genel arama dönemi
MADDE 18 – (1) Bu dönem, madenin genel özellikleriyle belirlenmesine yönelik arama dönemidir. Amaç, bir cevherleşme ya da maden yatağının temel jeolojik özelliklerini belirlemek, boyut, biçim, yapı, tenör/kalite ve kaynak kabul edilebilir bir güvenilirlik düzeyinde tahmin edilebilmesini sağlamaktır. Cevherleşme ya da maden yatağının sınırları ve sözü edilen özellikleri; mostra, yarma ve sondaj gibi lokasyonlardan örnekleme yapılarak, alınan örneklerin analiz ve test edilmesi suretiyle elde edilen verilere dayalı olarak tahmin edilir.
(2) Genel arama dönemine hak sağlayan ruhsat sahalarında, varlığı belirlenmiş olan cevherleşme/maden yatağının genel özellikleriyle ortaya konulmasına yönelik olarak; cevherleşmenin/maden yatağının özellikleri ve büyüklüğü dikkate alınarak, çalışma alanının uygun ölçekli (1/25000, 1/10000, 1/5000, 1/2000 ölçekli gibi) topografik haritaları hazırlanır ve yeterli detayda jeoloji haritası yapılır ve jeolojik kesitler alınır.
(3) Maden arama projesindeki genel arama dönemi ve bu dönem için verilen genel arama dönemi faaliyet raporu Ek Form-8’e göre aşağıdaki hususlardan yararlanılarak hazırlanır:
a) Ruhsat sahasında gözlenen litolojik birimler uygun ölçekli (1/25000, 1/10000, 1/5000, 1/2000, 1/1000 ölçekli gibi) olarak hazırlanan jeoloji haritasında gerekli tüm detaylarıyla gösterilir.
b) Litoloji birimlerine ait mineralojik-petrografik tanımlamalar kabul görmüş uluslararası standartlar kullanılarak yapılır. Litostratigrafik konumları, alt-üst ilişkileri, varsa fosil içerikleri ve yaş tayinleri, stratigrafik ölçüm ve kesitleri ile diğer özellikleri arazi ve laboratuvar çalışmaları ile ortaya konularak jeoloji haritası üzerinde gösterilir.
c) Cevherleşme/maden yatağının jeolojik ortamı, litoloji birimleriyle alt-üst, yanal ilişki ve geçişleri mostra gözlemleri, yarma/sondaj/kuyu/galeri gibi yöntemlerle yeraltı jeolojisine yönelik ve yüzeye ait veriler toplanarak belirlenir ve jeoloji haritasına işlenir. Sondaj logları ve sondaj/yarma/kuyu vb. çalışmalarına ait koordinatlar ile birlikte fotoğraflar verilir.
ç) Yan kayaç ve alterasyon tiplerinin (silisleşme, kaolenleşme, kloritleşme gibi) mineralizasyon zonu ile ilişkisi incelenir.
d) Yeraltı jeolojisi verilerinin elde edilmesine yönelik olarak uygulanacak jeofizik etüt, sondaj, galeri, kuyu ve/veya yarmalar belirli bir sistematik dahilinde, mineralleşme/cevherleşme yayılımı, uzanımı, eğimi-doğrultusu ve benzeri gibi konumu ile boyutları hakkında yeterli bilgi elde edilebilmesine yönelik olarak planlanır. Sondaj, galeri, kuyu ve/veya yarma açılımlarında litolojik değişimler, formasyon ya da birim sınırları, yapısal unsurlar, mineralleşme/cevherleşme yatağının konumu belirlenerek çizimlerde gösterilir.
e) Sondaj, galeri, kuyu ve/veya yarmalardan yapılacak örneklemeler hem litolojik hem de cevherleşme/maden yatağının mineralojik tanımlamalarına uygun nitelikte ve yeterli miktarda yapılır.
f) Cevherleşme/maden yatağı ve yeraltı jeolojisine ait verilerin elde edilmesi için yapılacak sondajlar belirli bir sistematik içinde planlanır. Sondaj lokasyonu, seçilen sondaj yöntemi, önerilen derinlikler, eğimler ve diğer hususlar gerekçeleri ve detaylarıyla belirtilir.
g) Sondajlardan elde edilen karot ve kırıntı gibi kayaç ya da minerallerin makroskopik tanımlamaları kuyu başında yapılır ve ilk değerlendirmelere göre kuyu logları hazırlanır. Sondajlarda gerekli durumlarda jeofizik ölçümler de yapılır ve buna ait kuyu logu hazırlanır.
ğ) Sondajlardan alınan karot ve sediman numuneler, uygun görülen aralıklarda ve yeterli sayıda mineralojik-petrografik, kimyasal analizlerinin yapılması için örneklenir. Analiz sonuçları kesinleşen verilere göre kuyu logları yeniden hazırlanır ve cevherleşme/maden yatağının kaynak bilgilerinin belirlenmesinde kullanılmak üzere hazır hale getirilir. Ayrıca karotlar usulüne uygun olarak saklanır.
h) Yeraltı verilerinin elde edilmesine yönelik olarak uygun görülen yerlerden galeri sürülmesi halinde; galerinin konumunu, jeolojik özelliklerini ve cevherleşme/maden yatağı ile ilgili tüm verileri, örnek lokasyonları ve çalışmalara ait sonuçları gösteren uygun ölçekli harita verilir.
ı) Her türlü örneklemenin ne amaçla yapıldığı, örnekleme planı ve nasıl örnek alındığı açıkça ifade edilir. Her türlü örneğe ait laboratuvar tanımlamaları, sonuçları ve değerlendirmeleri için uluslararası sınıflamalar kullanılır, alınan örneklere ait örnek lokasyon haritaları hazırlanır.
i) Örnek analizleri üniversiteler, uzman kurum ve kuruluşlar ile ulusal ve uluslararası kabul görmüş, akredite laboratuvarlarda yaptırılır.
j) Örnekleme aralığı, şekli (oluk, yığın gibi) ve yöntemi (kuyu, yarma, sondaj gibi), jeolojik deneştirmeye bağlı olarak yapılacak süreklilik tahmini için uygun ve yeterli olmak zorundadır.
k) Esas ve yan cevher minerallerinin tanımlanması, mineral parajenezi, cevherleşmenin yaşı, dokusu, yoğunluğu, cevher-gang oranı, cevherli zonun boyutları (derinliği, uzunluğu, genişliği, kalınlığı), doğrultu ve eğimi, limit tenör, ortalama tenör belirtilir.
l) Cevherleşme/mineralizasyonun yeraltı jeolojik modelinin ortaya konulmasına yönelik olarak; yapılan ya da yapılacak olan her türlü jeolojik etüt ve yanal korelasyonu en duyarlı şekilde ortaya koyacak ve iki/üç boyutlu model üretebilmesi için gerektiğinde jeofizik yöntemler uygulanır, jeofizik veriler diğer jeolojik veriler ile karşılaştırılır, değerlendirilir ve yorumlanır.
m) Kuyu, yarma, sondaj ve galerilerden örnek alınarak, ayrıntılı jeokimya incelemesi yapılır ve yan ürün olarak değerlendirilebilecek mineraller de belirlenir.
n) Geniş aralıklı örnekleme verileri ile jeoloji, jeokimya ve jeofizik verilerinin yorumlanmasına dayanılarak yatağın devamlılığı, boyut, şekil, yapı, miktar ve tenörü/kalitesi hakkında ilk bilgilere ulaşılır. Jeofizik etüt yapılmışsa jeofizik raporu verilir.
o) Yukarıda belirtilen çalışmalar, bunlara ait sonuçlar, değerlendirme ve yorumlar kapsamında, belirli miktardaki yüzey ve yeraltı verisine dayalı ve kabul edilebilir güvenilirlikte bir kaynak tahmini ya da hesabı yapılır. Bu tahminin güvenilirlik düzeyi detay aramanın gerekliliğine karar vermede de kullanılabilecek seviyede olmak zorundadır.
ö) Genel arama dönemi içinde yapılan çalışmalar kapsamında kullanılan her türlü bilgi ve belgeye genel arama faaliyet raporu içinde kaynak gösterilerek değinilir ve kaynaklar dizininde belirtilir.
p) Yapılan çalışmalara ait tüm bilgi ve belgeler ile değerlendirme, yorum ve sonuçları genel arama dönemi faaliyet raporunda yer alır.
r) Laboratuvar çapta ön teknolojik testler yapılır.
(4) Genel arama süresi sonuna kadar kaynak bilgilerini içeren, Ek-1’de belirtilen asgari faaliyetlerin tamamlandığına dair belgeleri ve bu faaliyetlere ilişkin yatırım kalemlerini ve harcamaları gösteren belgelerin liste halinde genel arama faaliyet raporu ile birlikte verilmesi zorunludur.
(5) Genel arama dönemi yeterlilik şartları şunlardır:
a) II (b), III. ve V. Grup ruhsatlarda arama süresi sonunda, maden yatağı üç boyutlu olarak ortaya konulmak ve kaynağın dayanaklarıyla birlikte hesaplanması, IV. Grup ruhsatlarda ise çalışmalar sonucunda, mineralleşme/cevherleşme iki boyutta genel hatları ve özellikleriyle belirlenmesi,
b) Genel arama faaliyetlerinin yeterli sayılabilmesi için, bu arama döneminde EK-1’de belirtilen asgari faaliyet kalemlerinin gerçekleştirilmesi zorunludur. Bu aşamada sondaj, yarma, kuyu, galeri gibi fiziki müdahale çalışmalarının yapılması ve bu çalışmaların sonucunda elde edilen fiziksel, kimyasal, mineralojik-petrografik gibi verilerin hazırlanması,
c) Genel arama dönemindeki toplam harcama tutarını oluşturan harcamaların faaliyet kalemlerine göre liste halinde verilmesi, ancak faaliyetler ile ilgili beyanlarda herhangi bir uyumsuzluk tespit edilmesi halinde harcamaların ayrı ayrı belgelenmesi (fatura, gider pusulası, sigorta ve maaş ödemelerine ilişkin belgeler gibi) zorunludur.
(6) Detay arama dönemine geçen sahalar Genel Müdürlük internet sayfasında ilan edilir.
(7) II (b), III. ve V. Grup ruhsatlarda arama faaliyetlerinin tamamlanması sonucunda en geç arama ruhsat süreleri sonuna kadar maden kaynak bilgilerini içeren genel arama faaliyet raporu ile birlikte kaynak ve rezerv bilgilerini içeren işletme projesinin verilmesi zorunludur. Genel arama faaliyet raporu kabul edilmeyen ruhsatların işletme projesi değerlendirilmez.

Detay arama dönemi
MADDE 19 – (1) Miktar, yoğunluk, şekil, fiziksel özellikler, tenör/kalite ve mineral içeriğinin yüksek bir güvenilirlik düzeyinde hesap edilmesi amacıyla yapılan çalışmaları kapsar. Bu dönemde, maden yatağını üç boyutlu olarak ortaya koymak ve yüksek bir güvenilirlik düzeyinde hesaplama yapabilmek amacıyla yeter sayı ve sıklıkta mostra, kuyu, yarma, sondaj ve galeri açma çalışmaları yapılması gerekir. Buralardan yeterli sayı ve sıklıkta örnekleme yapılır. Maden yatağının sınırları ve sözü edilen özellikleri, örneklerin test ve analiz edilmesi suretiyle elde edilen verilere dayalı olarak ortaya konulur, kaynak hesaplanır ve maden yatağının işletilmesine yönelik özellikler de belirlenir.
(2) Detay arama dönemine hak sağlayan ruhsat sahalarında, varlığı belirlenmiş olan maden yatağının ayrıntılı özelliklerinin belirlenmesi için; maden yatağının sistemi, tipi, şekli ve modeli gibi nitelikleri ile boyutları dikkate alınarak, 1/2000 veya daha büyük ölçekli topografik harita yapılır ve bu harita üzerine ayrıntılı bir maden jeolojisi işlenerek, jeolojik kesitleri hazırlanır.
(3) Detay arama dönemi faaliyet raporu, Ek Form-9’a göre aşağıdaki hususlardan yararlanılarak hazırlanır:
a) Litoloji birimleri ile maden yatağının jeolojik konumları ve ilişkileri dikkate alınarak, maden yatağının uzanımı, dalımı ve devamlılığı, tavan ve taban kayaçları, ana kaya, yan kaya tanımlamaları ve bunların cevherleşme ile ilişkileri ortaya çıkarılır.
b) Yeraltı jeolojisi verilerinin elde edilmesine ve maden yatağının üç boyutuyla yüksek güvenilirlikte ortaya konulmasına yönelik yarma/kuyu/sondaj/jeofizik etüt ya da galeri gibi çalışmaların lokasyon sıklığı ve aralıkları ile yerleri belirlenir.
c) Yan kayaç ve alterasyon tiplerinin (silisleşme, kaolenleşme, kloritleşme ve diğer) maden yatağı ile ilişkisi incelenir.
ç) Alterasyon türlerine ve mineralojisine göre, 1/2000 veya daha büyük ölçekte alterasyon haritaları hazırlanır.
d) Alınan örneklerin jeokimyasal analiz sonuçları, jeoistatistik yöntemler kullanılarak değerlendirilir, 1/2000 veya daha büyük ölçekte jeokimya haritaları hazırlanır.
e) Yapılan jeoloji haritası, jeolojik kesitler, jeokimya haritaları, kuyu, yarma, sondaj, jeofizik kuyu ölçüleri, galeriler, kuyu logu ve açılımlar, jeofizik haritaları birbiriyle deneştirilir.
f) Maden yatağının jeolojik ortamı, litoloji birimleriyle alt-üst, yanal ilişki ve geçişleri, sürekliliği, değişkenliği ve tektonik özellikleri gibi maden yatağına ait jeolojik karakteristikler kullanılarak; yatay, düşey kesitler ve projeksiyonlarla yeraltı jeolojisi ve maden yatağı üçüncü boyutuyla modellenir.
g) Jeoloji haritaları ve kesitler, jeofizik ölçümler, jeokimyasal veriler, mostra incelemeleri ile yarma, sondaj, kuyu ve galeri gibi yöntemlerle yeraltı jeolojisine yönelik yapılmışsa jeofizik ölçümler, jeokimyasal veriler de dikkate alınarak yapılan çalışmaların yapılma nedenleri, yöntemleri, miktarları, ölçekleri, duyarlılıkları ve sonuçları belirtilir.
ğ) Çalışmalarda kullanılan topografik haritaların koordinat sistemi ve bunun ulusal şebeke içindeki durumu açıklanır, haritaların ne şekilde üretildiği, ölçekleri ve ölçeklere göre hata oranları belirtilir.
h) Sondajlama sistematiği ve lokasyon haritası, sondaj kod ve koordinat tabloları, derinlik, sondaj yöntemi, eğim ölçümleri, cevher ve yan kayaçta karot yüzdeleri, karotlardan örnek alma tekniğine ilişkin bilgiler açıklanır.
ı) Maden yatağında bulunan faydalı cevher mineralleri, bunların oluşum süreçleri, dokusal özellikler, kapanımlar, alterasyonlar, tane boylanması, faydalı minerallerin uygun verimle elde edilebilmesine ve kullanımına yönelik cevher mineralojisi incelemeleri, XRD (X-ışınları kırınımı), XRF (X-ışınları floresansı), polarizan mikroskop, SEM (taramalı elektron mikroskopisi), MLA (mineral serbestleşme analizi), TG-DTA(termal gravimetri-diferansiyel termal analiz) gibi yöntemler kullanılarak yapılır. Bu incelemelerin sonuçları yorumlanır, zenginleştirmede dikkate alınması gereken diğer mineralojik ve dokusal özellikler belirlenir.
i) Örnek analizleri üniversiteler, uzman kurum ve kuruluşlar ile ulusal ve uluslararası kabul görmüş akredite laboratuvarlarda yaptırılır.
j) Esas ve yan cevher minerallerinin tanımlanması, mineral parajenezi, cevherleşmenin yaşı, dokusu, yoğunluğu, cevher-gang oranı, cevherli zonun boyutları (derinliği, uzunluğu, genişliği, kalınlığı), doğrultu ve eğimi, limit tenör, ortalama tenör belirtilir.
k) Tüm örneklemeler için, örnek alma yöntemleri, niçin alındığı, örnek alma tekniği, sayısı, miktarı, yerleri ve nereden alındığı belirtilir, analiz ve test yöntemleri, sonuçları, analiz limitleri ve duyarlılıkları maden yatağının üç boyutuyla güvenilir olarak ortaya konulur.
l) Jeolojik – jeofizik– jeoteknik ve hidrojeolojik etütler yapılır, fay ve kırık sistemlerinin maden yatağına, üretime etkileri araştırılır, şev stabilitesi, üretim bloklarının boyutları hakkında jeolojik-jeofizik-jeoteknik yaklaşımda bulunulur, yer üstü akışkanları, akaçlama sistemi, kaynaklar, artezyenler, yeraltı suyu statik ve dinamik seviyeleri ve muhtemel ocak içi su atımı konusundaki öngörüler tespit edilir.
m) Tesis ve altyapı çalışmaları için yer seçimi yapılır ve bu alanların jeolojik-jeofizik-jeoteknik özellikleri belirlenir, dekapaj ve atık sahası olarak kullanılabilecek alanlar saptanır, bunların kapasiteleri ve muhtemel kullanım süreleri tahmin edilir, duyarlılık ve sızdırmazlıklarına dair bilgiler üretilir.
n) Rezerv sınıflama sistemi ve rezerv hesabında kullanılacak yöntem ve yöntemin esasları ile bu yöntemin seçilme nedenleri açıklanır.
o) Rezerv hesaplamaları için limit tenörler belirlenir ve gerekçesi açıklanır, eş tenör/kalite haritaları hazırlanır, rezerv hesabına esas olmak üzere yapılan örnekleme düzeni, yatağın geometrisi, mineralojik zonlanma ve süreksizlikler ayrıntılı olarak ortaya konulur.
ö) Rezerv hesabında kullanılan formülasyon, hesaplamada kullanılan kısıtlar ve kabuller ile jeolojik korelasyonlar açıkça ifade edilir.
p) Maden yatağının ve jeolojik ortamının üç boyutuyla modellenmesi yapılır.
r) Detay arama dönemi içinde yapılan çalışmalar kapsamında kullanılan her türlü bilgi ve belgeye detay arama faaliyet raporu içinde kaynak gösterilerek değinilir ve kaynaklar dizininde belirtilir.
s) Yapılan çalışmaları ifade eden, bunlara ait tüm bilgi ve belgeler ile değerlendirme, yorum ve sonuçlar detay arama dönemi faaliyet raporunda yer alır.
(4) Detay arama faaliyet raporu ile birlikte kaynağa ait bilgilerin verilmesi ve yapılan faaliyetlerin bildirilmesi ve bu faaliyetlere ilişkin yapılan harcamalara ait belgelerin liste halinde (fatura, gider pusulası, sigorta ve maaş ödemelerine ilişkin belgeler gibi) verilmesi zorunludur.
(5) Detay arama dönemi sonuna kadar, IV. Grup (a ) bendi madenler için görünür rezerv raporunu içeren IV. Grup (b), (c), (ç) bendi madenler için kaynağa ait bilgileri içeren, maden gruplarına göre yapılması gereken EK-1’de yer alan asgari faaliyetlerin tamamlandığına dair belgeleri ve bu faaliyetlere ilişkin yatırım harcamalarının listesi ve belgelerinin detay arama faaliyet raporu ile birlikte verilmesi zorunludur.
(6) Detay arama dönemi yeterlilik şartları şunlardır:
a) Maden yatağının üç boyutlu olarak ortaya konulması ve yüksek güvenilirlikte grubuna göre “kaynak/görünür rezerv” kategoride dayanaklarıyla birlikte hesaplanması,
b) Bu arama döneminde, EK-1’de belirtilen faaliyet kalemlerinin gerçekleştirilmesi, yeterli sayıda sondaj, yarma, kuyu, galeri gibi fiziki müdahale içeren çalışmaların yapılması ve bu çalışmaların sonucunda elde edilen yeterli düzeyde fiziksel, kimyasal, mineralojik, petrografik gibi verilerin, yapılan fiili çalışmalara ait fotoğrafların Genel Müdürlüğe verilmesi,
c) Maden arama projesine göre, detay arama süresi sonundaki toplam yatırım tutarını oluşturan harcamaların faaliyet kalemlerine göre ayrı ayrı listelenerek verilmesi, ancak faaliyetler ile ilgili beyanlarda herhangi bir uyumsuzluk tespit edilmesi halinde harcamaların belgelenmesi (fatura, gider pusulası, sigorta ve maaş ödemelerine ilişkin belgeler gibi) zorunludur.
(7) Detay arama faaliyetlerinin tamamlanması sonucunda en geç detay arama dönemi sonuna kadar maden rezerv bilgilerini de içeren detay arama faaliyet raporu ile birlikte işletme projesinin verilmesi zorunludur. Detay arama faaliyet raporu ve fizibilite raporu kabul edilmeyen ruhsatların işletme projesi değerlendirilmez.

Fizibilite Dönemi
MADDE 20 – (1) Uygun ölçekli topoğrafik ve jeoloji haritaları hazırlanmalı, bu haritalarda cevherleşme ve yatağın yan kayaç ilişkilerini yansıtacak bilgiler verilir. Sahadaki cevherleşmeyi gösteren, arama döneminde yapılmış jeolojik prospeksiyon, gerektiğinde jeofizik, jeokimya, yarma, kuyu, galeri, sondaj verilerine dayalı olarak hazırlanmış uygun sayıda kesit hazırlanır.
(2) Maden yatağının diğer özellikleri hakkında bilgi ile görünür rezervin üç boyutlu modellemesi verilir.

(3) Sahadan alınmış numunelerin, alınış yöntemleri, numune alınan yerlerin koordinatları ve alınan numunelerin analiz raporları verilir.
(4) Ruhsat sahasında aramaya yönelik yapılmış jeolojik prospeksiyon, jeofizik, jeokimya, yarma, kuyu, galeri, sondaj verilerine dayalı olarak tespit edilmiş görünür, muhtemel ve mümkün rezerv miktarları, rezerv hesaplama yöntemi, kesitler, hesaplamalar, bu yöntem için kullanılmış veriler ile ilgili bilgi ve haritalar verilir.
(5) Projeye konu madenin hangi yöntemle işletileceği, rezerv kazanım oranı, kayıp miktarı ve bu yöntemin, mevcut görünür rezervin üretimi için uygulanmasına yönelik açıklayıcı bilgi verilir.
(6) Açık işletme yöntemi ile üretim yapılacak sahası için, basamak yüksekliği, genişliği, genel şev açısı, patlayıcı kullanım planı, yöntemi, patlayıcının çevreye olası etkileri ve alınacak önlemler, toz emisyon miktarı ve tozla mücadele teknikleri, üretimde kullanılacak iş makineleri ve kapasiteleri hakkında bilgi verilir.
(7) Kapalı işletme yöntemi ile üretim yapılacak maden sahaları için; ocak yeri seçimi, kuyu, desandre, galeri uzunlukları, kesiti, kullanılacak teknik ve süreler, ayak uzunlukları, pano boyu, üretim yöntemi ve uygulaması, üretimde kullanılacak donanım, bu donanımların sayı ve teknik özellikleri, nakliye sistemi ve tekniği, kullanılacak donanımın sayı ve özellikleri, tahkimat sistemi, tahkimat sisteminin uygulaması, havalandırma tekniği ve bu amaçla kullanılacak ekipmanın sayı ve özellikleri, ocak boyutu ile ilişkilendirilmiş gerekli hava miktarı, hızı, hava kapılarının sayısı, miktarı ve yeri, havalandırma planı, temiz ve kirli hava güzergâh planı, kaçamak yolu, su tahliyesi, su ile mücadele ve bununla ilgili donanım ile yer altı yardımcı tesisleri ve tüm yapıların en son durumunu gösterir kot ve koordinatlarıyla uygun ölçekli planları hazırlanacak ve diğer hususlar hakkında bilgi verilir.
(8) Ruhsat süresine uygun olarak yıllara göre maden üretimi ve hazırlık çalışmalarının ölçekli planları çizilir. Yer üstü bina, tesis, kantar, silo, trafo, yol, vs. gibi son durumu gösterir vaziyet planı hazırlanır.
(9) İşletme faaliyeti için yapılacak yatırımın detayları verilir.
(10) Ara ve uç ürün imalatında kullanılan tesis ve teknolojisi hakkında bilgi verilir.
(11) Çökertme, arıtma, buharlaştırma havuzları, bina gibi yer üstü veya var ise yer altı tesislerinin durumunu gösterir uygun ölçekli harita hazırlanır. Cevher zenginleştirme tesisleri için metal denge değerlerini gösteren akım şeması, proses ve proses makineleri ve kapasiteleri ile ilgili bilgi verilir. Kırma, eleme, taşıma sistemleri, flotasyon, v.b zenginleştirme tesislerinin ve bunlara ait yatırımların detayları verilir. Tesiste kimyasallar kullanılacak ise, cinsi, kullanılacak miktar ve kimyasal hakkında bilgi verilir.
(12) Sahadan üretilen madenlerin grup özelliklerine göre hangi sektör/sektörlerde kullanılacağı, piyasanın ürün özellikleri ile satışa sunulan ürünün özellikleri açıklanır.
(13) Maden işletme ve zenginleştirme için yapılacak yatırımlara esas tüm harcama kalemleri liste halinde verilecektir. Bu kapsamda sabit yatırım tutarı ve işletme sermayesi hakkında bilgi verilmelidir. İşletme sona erdikten sonra çevre düzenlemesi kapsamında yapılacak harcama tutarları da belirtilecektir.
(14) EK-1’de yer alan asgari faaliyetlerin tamamlandığına dair belgeleri ve bu faaliyetlere ilişkin yatırım harcamalarına ait listenin fizibilite raporu ile birlikte verilir. Ancak faaliyetler ile ilgili beyanlarda herhangi bir uyumsuzluk tespit edilmesi halinde harcamalara ait belgelerin verilmesi zorunludur.
(15) Fizibilite raporu işletme projesini kapsar. Fizibilite dönemi sonuna kadar fizibilite raporu verilmesi halinde ayrıca işletme projesi istenilmez.
Arama faaliyet raporları ile ilgili genel hükümler
MADDE 21 – (1) Süresi tamamlanmadan önce verilen arama faaliyet raporlarının kabul edilmemesi durumunda en geç ilgili süre sonuna kadar çalışmalara devam edilir ve yeni bir faaliyet raporu verilir.
(2) Arama ruhsatı dönemlerinde süresinden önce, sonraki arama dönemlerine ait faaliyet raporlarının Genel Müdürlüğe verilmesi durumunda verilen faaliyet raporlarının yetersiz bulunması halinde bu rapor, bir önceki dönemin arama faaliyet raporu yerine geçer.
(3) Arama dönemi içinde işletme projesi verilmesi durumunda EK-1’de yer alan asgari faaliyetlerin yerine getirilmesi ve kaynak/rezerv raporu verilmesi zorunludur.

Arama ruhsatı döneminde sevk izni
MADDE 22 – (1) Arama ruhsatı döneminde arama faaliyetlerinin zaruri neticesi olarak ortaya çıkartılan madenin, teknolojik araştırma, geliştirme, pilot çalışmalar ve Pazar araştırmaları yapmak üzere, sevkin gerekçesinin ve miktarının da yer aldığı Ek Form-20’ye göre hazırlanan arama faaliyet raporu, ÇED belgesi ve mülkiyet izni ile birlikte müracaat eden ruhsat sahibine, Genel Müdürlükçe uygun bulunan miktarda numunenin sevk edilmesine izin verilebilir.

BEŞİNCİ BÖLÜM
İşletme Ruhsatları ve İşletme İzinleri

İşletme ruhsat taleplerinde mali yeterlilik;
MADDE 23 – (1) Genel Müdürlüğe verilen maden işletme projesi ekinde mali yeterlilik ile ilgili ruhsat sahibi gerçek ve tüzel kişiler, Banka Referans Mektubunu (kullanılmamış gayri nakdi kredi miktarı) ibraz etmek zorundadır.
(2) Projelerde revizyon yapılması durumunda da mali yeterliliğin, projede belirtilen toplam yatırım tutarını, belirlenen kriterlere göre karşılaması gerekir.
(3) Birden fazla proje verilmesi durumunda ruhsat talep sahipleri, her bir ruhsat talebi için ayrı ayrı mali yeterliliğini belgelemek zorundadır.
(4) İşletme izninin düzenlenmesine ve üretim yapılmasına müteakip projesinde belirtilen başabaş noktasına ulaşılmasına, ruhsatın devredilmesi ve yatırım kalemlerinin yerine getirildiğinin belirtilmesi durumunda bu ruhsat için beyan edilen mali yeterlilik miktarı farklı/yeni projeler için beyan edilebilir.
(5) Kamu kurum ve kuruluşlarının ruhsat alma işlemlerinde mali yeterlilik aranmaz.
(6) Mali yeterlilik, projede belirtilen toplam yatırım tutarı kadardır. Ancak bu miktar aşağıda maden gruplarına göre belirlenen minimum mali yeterlilik miktarından az olamaz.

Ruhsat Grubu Minimum Mali Yeterlilik
Tutarı
I (a) 100.000 TL.
I (b) 100.000 TL.
II (a) 300.000 TL.
II (b) 300.000 TL.
II (c) 300.000 TL.
III 100.000 TL.
IV (a) 300.000 TL.
IV (b) 500.000 TL.
IV (c) 500.000 TL.
IV (ç) 500.000 TL.
V 100.000 TL.

(7) İhale yoluyla alınan sahaların ruhsatlandırılmasında ihale bedelinin mali yeterlilik tutarından fazla olması halinde işletme ruhsat talebi esnasında mali yeterlilik şartı aranmaz.

İşletme Ruhsat müracaatları
MADDE 24 – (1) Yetkilendirilmiş tüzel kişilerce (YTK) maden mühendisinin sorumluluğunda hazırlanmış EK Form-10’a uygun çevre ile uyum planını veya taahhüdünü içeren işletme projesi, ruhsat sahibi tarafından Genel Müdürlüğe verilir. Proje ile birlikte projenin uygulanabilmesi için gerekli olan mali yeterliliğine ilişkin belge ve genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere ilgili muhasebe birimi hesabına işletme ruhsat taban bedelinin yatırıldığına dair belgenin Genel Müdürlüğe verilmesi zorunludur. Aksi hâlde talep reddedilir.

I (b), II (a) ve II (c) grubu maden işletme ruhsat taleplerinin değerlendirilmesi
MADDE 25 – (1) I (b), II (a) ve II (c) Grubu madenlerde işletme ruhsatı verilebilmesi için; YTK’larca maden mühendisinin sorumluluğunda hazırlanmış EK Form-10’a uygun çevre ile uyum planını veya taahhüdünü içeren işletme projesinin incelenmesine müteakip varsa projedeki teknik eksiklikler, 6183 sayılı Kanunun 22/A maddesi kapsamında vadesi geçmiş borcun bulunmadığına ilişkin belge ve işletme ruhsat bedeli, yapılan bildirimden itibaren üç ay içinde tamamlanır. Eksikliklerini verilen sürede tamamlamayanlara 20.000 TL idari para cezası uygulanarak süre üç ay daha uzatılır. Bu süre sonunda eksikliklerini tamamlamayanların talepleri kabul edilmez ve yatırılan işletme ruhsat bedeli iade edilir. Taleplerin ruhsatlandırılması ve işletilmesi ile ilgili genel ilkeler çerçevesinde uygun bulunan alana bir ay içinde işletme ruhsatı düzenlenir. II. Grup (c) bendi maden işletme ruhsat taleplerinde 250 km. mesafe dahilinde en az 5 milyon TL. değerinde tesis olması veya kuracağını beyan etmesi zorunludur. II. Grup (c) bendi maden ruhsatlarda üretilen madenler sadece kendi tesislerinde kullanılabilir, dışarıya satış yapılamaz. Ancak, tesisteki prosese uygun olmayan nitelikteki malzemenin satışına izin verilebilir. Satışına izin verilen miktar, ruhsat sahasından tesise sevk edilen yıllık üretim miktarını geçemez. Aksi takdirde verilen satış izni iptal edilerek Kanunun 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrasına göre işlem yapılır.
(2) II. Grup (c) bendi maden ruhsatlarının II. Grup (a) bendi madenlere intibakı yapılmaz, II. Grup (b) bendi madenlere ise yapılabilir.
(3) Genel Müdürlük; madenin cinsi, rezerv miktarı, tenörü/kalitesi, üretimin yapıldığı bölge, işletme izin alanı gibi kıstasları dikkate alarak minimum yıllık üretim miktarlarını belirleyebilir.

II (a), II (c) grubu ve patlatma yapılarak üretim yapılan I (b) grubu madenlerin ruhsatlandırılması, izin verilmesi ve işletilmesi ile ilgili genel ilkeler
MADDE 26 – (1) II (a), II (c) ve patlatma yapılarak üretim yapılan I (b) Grubu madenlerin projesinde talep edilen izin alanı ve kırma-eleme tesis yerlerinin, Karayolları Genel Müdürlüğü sorumluluğunda olan yollar ile 1/5000 ölçekli imar planı onaylanmış alanlar, organize hale gelmiş tarım ve hayvancılık bölgeleri, denizler, göller, birinci derece sit alanlarında fiziki olarak ortaya çıkarılmış kültürel varlıkların ön görünüm alanında yatay olarak en az 500 metre mesafede, ön görünüm alanı dışında ise en az 300 metre mesafe dahilinde izin verilmez. Temdit talepleri kazanılmış haklar dikkate alınarak değerlendirilir. Bu fıkradaki mesafeler, ihtiyaç halinde faaliyetlerin boyutu, işletme yöntemi, emniyet tedbirleri ile arazinin topoğrafik ve jeolojik yapısı dikkate alınarak Bakanlıkça artırılabilir. Mesafeler yatay olarak hesaplanır.
(2) Kamu hizmeti veya umumun yararına ayrılmış yerlerden yatay olarak en az 500 metre mesafe dahilinde izin düzenlenmez.
(3) Kırma-eleme tesislerinde toz indirgeme sistemi olacak şekilde bunker, kırıcılar, elekler, bantlar ve malzeme dökülme noktalarının en az ünite bazında kapatılması yönünde işletme projesi hazırlanması ve işletilmesi esastır.
(4) Maden Kanunu kapsamında daha sonra geçici tesis yapılması durumunda toz indirgeme sistemi olacak şekilde ve bunker, kırıcılar, elekler, bantlar ve malzeme dökülme noktalarının kapatılması gerekir. Aksi halde tesisin faaliyetleri durdurulur.
(5) Ruhsat sahasında galeri atımı yöntemi ile patlatma yapılamaz.

II (b), III., IV. ve V. Grup işletme ruhsatı için müracaat
MADDE 27 – (1) Arama ruhsat süresi sonuna kadar işletme ruhsatı talep edilebilmesi için arama faaliyetlerine ait arama dönemleri ile ilgili yeterlilik şartlarının yerine getirilmesi, Kanunun 17 nci maddesine göre hazırlanmış II (b) ve III. Grup madenler için genel arama faaliyet raporu, IV. Grup madenler için ise detay arama faaliyet raporu, IV. Grup (b), (c) ve (ç) bendi maden arama ruhsatlarında fizibilite dönemi sonuna kadar, madencilik faaliyetlerinin yürütülmesi esnasında ve/veya sonlandırılması aşamasında faaliyet sonrası işletme alanının çevre ile uyum planını veya taahhüdünü içeren EK Form-21’e uygun fizibilite raporunun verilmesi, işletme ruhsat taban bedelinin eksiksiz ödendiğine dair belge ile müracaat edilmesi ve uygun bulunması halinde işletme ruhsatı hakkı doğar. İşletme projesinin, ruhsat sahibi veya kanuni vekilince de imzalanması zorunludur.
(2) Bu grup madenlere işletme ruhsatı verilebilmesi için; YTK tarafından maden mühendisinin sorumluluğunda hazırlanmış işletme projesinin, fizibilite dönemi kullanılan ruhsatlar için ise fizibilite raporunun yeterli olup olmadığının incelenmesine müteakip varsa fizibilite raporundaki/projedeki teknik eksiklikler, 6183 sayılı Kanunun 22/A maddesi kapsamında vadesi geçmiş borcun bulunmadığına ilişkin belge ve işletme ruhsat bedeli, yapılan bildirimden itibaren üç ay içinde tamamlanır. Eksikliklerini verilen sürede tamamlamayanlara 20.000 TL idari para cezası uygulanarak süre üç ay daha uzatılır. Bu süre sonunda eksikliklerini tamamlamayanların talepleri kabul edilmez ve yatırılan işletme ruhsat bedeli iade edilir. Taleplerin ruhsatlandırılması ve işletilmesi ile ilgili genel ilkeler çerçevesinde uygun bulunan alana bir ay içinde işletme ruhsatı düzenlenir.

II (b), III., IV. ve V. Grup madenlere işletme ruhsatı düzenlenmesi ve işletilmesi ile ilgili genel ilkeler
MADDE 28 – (1) Arama faaliyeti sonrası görünür, muhtemel ve mümkün rezerv sınırlarının ve büyüklüğünün tespit edilebilmesi için madenin ortalama tenörü /tenör dağılımı, kalitesi veya madenin cinsine göre cevher damar kalınlıkları, kömür için kalori değeri, mermer için üretim kapasitesi, su ve gazların konsantrasyonu, debisi, kapasitesi belirlenir. İşletme projesinin hazırlanmasında kullanılacak verilerin belirlenebilmesi için gerekli aramaların yapılmış olması ve bu faaliyetlerin rezerv bilgilerini içeren II (b) ve III. Gruplar için hazırlanmış genel arama faaliyet raporu ve IV. Gruplar için ise detay arama faaliyet raporu veya fizibilite raporu ile belgelenmesi zorunludur.
(2) Arama ruhsat döneminde ortaya çıkarılan rezerve ilişkin dayanakları ile birlikte belge ve bilgilerin verilmesi zorunludur.
(3) III. Grup madenlerde, EK Form-10’a uygun hazırlanmış işletme projesinde, üretilmesi öngörülen madenler için; tabii denge, kapasite, rezervuar, konsantrasyon, hidrojeolojik ve jeokimyasal denge, debi gibi koruma ilkeleri esas alınır. Bu Grup madenler; deniz, göl, kaynak, havza veya beslenme alanının tabii dengesini bozmayacak şekilde ruhsatlandırılır.
(4) İşletme projelerinde beyan edilen yıllık üretim miktarı, başa baş noktasını sağlayan miktarın altında olamaz. Genel Müdürlük; madenin cinsi, rezerv miktarı, tenörü/kalitesi, üretimin yapıldığı bölge, işletme izin alanı gibi kıstasları dikkate alarak minimum yıllık üretim miktarlarını belirleyebilir.
(5) Geçici tesis alanı ile görünür, muhtemel ve mümkün rezerv alanı üzerinden Ek Form-11’deki işletme ruhsatı düzenlenir, ruhsatın diğer kısımları taksir edilir. İşletme izni ise üretim miktarı, termin planı dikkate alınarak görünür rezerv ve geçici tesis alanını kapsayacak şekilde Ek Form-12’ye göre düzenlenir.
(6) İşletme izin alanı değişikliği talepleri, işletme izin alanı belirleme sürecindeki işlemlere tabidir.
(7) Projeye konu madenin bulunmaması ve arama ruhsat süresinin tamamlanmış olması durumunda işletme ruhsat talebi reddedilir.

İşletme projesi eki olarak verilecek rapor, etüt, harita ve çizimler
MADDE 29 – (1) İşletme projesinin ekinde aşağıdaki haritalar ve çizimler verilir:
a) Ruhsat alanının ve varsa ocak yerinin yer bulduru haritası,
b) Ruhsat alanının uygun ölçekli (1/10000, 1/5000, 1/1000 gibi) jeoloji haritası ve jeolojik kesitler,
c) Ocak açılması planlanan alanın uygun ölçekli (1/5000, 1/1000 gibi) hali hazır topoğrafik harita ve kesitleri,
ç) Maden işletmesi planlanan alanda işletmeyi etkileyecek yeraltı suyunun tespit edilmesi durumunda hidrojeolojik etüt raporu ve ekleri, (I. Grup, II. Grup (a) ve (c) bendi madenler haricinde),
d) Açık ocak işletmesi planlanan alanda, ihtiyaç duyulması halinde işletmeyi etkileyecek şev stabilite analizlerine esas olacak jeoteknik etüt raporu ve ekleri,
e) Uygun ölçekle çizilmiş ruhsat sınırı, talep edilen işletme izin sınırları ile sahada açılmış ocak, galeri, yarma, sondaj, kuyu gibi arama faaliyetlerinin yerini gösterir imalat haritası,
f) Sahada belirlenmiş görünür rezerve ve ruhsat süresine bağlı olarak planlanan üretim programlarını gösterir termin planı,
g) Yeraltı kömür işletmelerinde; acil kaçış planı, üretimi gösteren termin planı,
ğ) Yeraltı işletmelerinde; termin planı, su drenajı, nakliye ve havalandırma bilgilerini içeren uygun ölçekli harita ve çizimler,
h) Mevcut ve yapılması planlanan bina, tesis, kantar, silo, trafo, yol gibi yapıları gösteren vaziyet planı,
ı) ÇED Olumlu Kararı Alınacak Sahalar İçin ÇED Raporunda belirtilen çevre ile uyumlu hale getirileceğine ilişkin çevre ile uyum plan çizimi ve kesitleri yerine geçer.
(2) Gazlar ile göl, deniz ve kaynak sularına ait işletmeler için; çöktürme, buharlaştırma, ayırma, arıtma, üretim havuzları, bina gibi yer üstü veya var ise yeraltı tesislerini gösterir uygun ölçekli haritalar verilir.

Proje eksikliklerinin tamamlanması
MADDE 30 – (1) Projelerdeki eksiklikler, 6183 sayılı Kanunun 22/A maddesi kapsamında vadesi geçmiş borcun bulunmadığına ilişkin belge ve işletme ruhsat bedeli yapılan bildirimden itibaren üç ay içinde tamamlanır. Tamamlamayanlara 20.000 TL idari para cezası uygulanarak süre üç ay daha uzatılır. Bu süre sonunda eksikliklerini tamamlamayanların talepleri kabul edilmez ve yatırılmış ise işletme ruhsat bedeli iade edilir. Taleplerin uygun görülmesi hâlinde bir ay içinde işletme ruhsatı düzenlenir.
(2) Proje ekinde verilen 6183 sayılı Kanunun 22/A maddesi kapsamında vadesi geçmiş borcun bulunmadığına ilişkin belge verildiği tarih itibari ile geçerlidir. Ruhsat sahibinden kaynaklanan durumlarda vadesi geçmiş borcun bulunmadığına ilişkin belge yenilenir.
(3) Arama ruhsat süresi bitmeden yeni bir işletme projesi verilmesi halinde işletme ruhsat talebi yeniden değerlendirilir. Ancak, ruhsatın süresi bitmiş ise talep reddedilir.

İşletme izni verilmesi ve değişiklik talepleri
MADDE 31 – (1) Kanunun 7 nci maddesi gereğince alınması zorunlu olan izinlerin ve 6183 sayılı Kanunun 22/A maddesi kapsamında vadesi geçmiş borcun bulunmadığına dair belgenin Genel Müdürlüğe verilmesine müteakip işletme izni düzenlenir.
(2) İşletme izin değişiklik taleplerinde;
a) Devlet Hakları eksik ise tamamlattırılır.
b) Aynı grupta farklı bir maden için ikinci bir işletme izni talep edilmesi halinde işletme projesi ile birlikte işletme ruhsat taban bedeli ve 6183 sayılı Kanunun 22/A maddesi kapsamında vadesi geçmiş borcun bulunmadığına dair belge istenir.
c) Aynı maden için işletme izin alanı değişiklik talebinde, işletme projesi ekinde verilmesi gereken harita ve çizimler ile işletme ruhsat taban bedeli ve 6183 sayılı Kanunun 22/A maddesi kapsamında vadesi geçmiş borcun bulunmadığına dair belge istenir.
d) Tesis, stok alanı, pasa döküm alanı, altyapı tesisleri gibi amaçlarla işletme izin alanı değişikliği taleplerinde işletme projesini etkilemiyor ise revize işletme projesi istenmez. Ancak söz konusu hususlar için planlar ve işletme ruhsat taban bedeli ile 6183 sayılı Kanunun 22/A maddesi kapsamında vadesi geçmiş borcun bulunmadığına dair belge istenir.

İşletme ruhsatı döneminde arama faaliyetleri
MADDE 32 – (1) İşletme ruhsatı alanı içinde, aramalara devam edilir. İşletme ruhsatının verildiği tarihten itibaren ve IV. Grup ruhsat sahalarında beş yıl, diğer grup ruhsat sahalarında üç yıl içinde görünür ve muhtemel rezerv haline getirilmesi zorunludur. Görünür ve muhtemel rezerv haline getirilmeyen alanlar taksir edilir.
(2) Görünür ve muhtemel rezerv raporunun, dayanakları ve yeterlilik şartlarına uygun olarak IV. Grup ruhsatlar için detay arama faaliyet raporu, diğer grup ruhsatlar için ise genel arama faaliyet raporunun verilmesi zorunludur.
(3) V. Grup madenler için verilen işletme sertifika alanlarında bu madde hükümleri uygulanmaz.

İşletme sertifikası
MADDE 33 – (1) V. Grup madenlerin üretimi işletme sertifikası ile yapılır. Arama sertifikası süresi sonuna kadar yapılan çalışmaları içeren Ek Form-8’deki genel arama faaliyet raporu, ruhsat taban bedelinin ödendiğine dair belge ve 6183 sayılı Kanunun 22/A maddesi kapsamında vadesi geçmiş borcun bulunmadığına dair belge ile müracaatta bulunulması halinde Ek Form-13’teki işletme sertifikası hakkı doğar. Uygun olan müracaatlara işletme sertifikası verilir. İşletme sertifikası süresi beş yıldır.
2) Arama faaliyeti sonrası görünür, muhtemel ve mümkün rezervin tespit edilebilmesi için madenin tenörü/kalitesi, madenin cinsine göre cevher damar kalınlıkları ve kapasitesi belirlenir. İşletme projesinin hazırlanmasında kullanılacak verilerin belirlenebilmesi için gerekli aramaların yapılmış olması ve bu faaliyetlerin rezerv bilgilerini içeren genel arama faaliyet raporu ile belgelenmesi zorunludur.
(3) Genel Müdürlük; madenin cinsi, rezerv miktarı, tenör/kalite, üretimin yapıldığı bölge, işletme izin alanı gibi kıstasları dikkate alarak minimum yıllık üretim miktarlarını belirleyebilir.
(4) Arama sertifikalı sahalara, geçici tesis alanı ile arama süresince belirlenen görünür ve muhtemel rezerv alanı üzerinden Ek Form-13’teki işletme sertifikası verilir. Arama sertifikasının diğer kısımları taksir edilir.
(5) Bu grup madenlerin üretimi arazi yüzeyinden toplanarak yapılır. Bu madenlerin işletilmesi için yarma, galeri, ocak açmak gibi faaliyette bulunulmasının gerekmesi durumunda, EK Form-10’a uygun olarak ve YTK’larca maden mühendisinin sorumluluğunda işletme projesi hazırlanarak Genel Müdürlükten işletme izni alınması zorunludur.
(6) İşletme izin alanı değişikliği talepleri işletme izin alanı belirleme sürecindeki işlemlere tabidir.

Ruhsatların üst üste verilmesi
MADDE 34 – (1) Aynı grup ruhsatlar birbiri üzerine verilemez. Farklı grup ruhsatlar ise üst üste verilebilir. Aynı veya farklı grup maden ruhsatlarının işletme izin alanlarının üst üste talep edilmesi durumunda, Genel Müdürlükçe projeler üzerinde ve/veya yerinde sahanın jeolojik yapısı, cevherleşmenin özellikleri, maden rezervleri, yatırım ve tesisler göz önünde bulundurularak inceleme yapılır. İnceleme sonucunda, kazanılmış haklar korunmak kaydı ile kaynak kaybına neden olmayacak, maden işletmeciliğini ve işletme güvenliğini tehlikeye düşürmeyecek şekilde, ayrı ayrı çalışma imkânının tespiti halinde, çalışma esasları Bakanlıkça belirlenerek, bu alanda ayrı gruplarda işletme izinleri verilebilir. Bu mümkün değilse öncelik hakkı esas alınarak faaliyete izin verilir.
(2) Ancak, 2000 hektardan daha az olan IV. Grup işletme izin alanları ile 100 hektardan daha az olan II. Grup işletme izin alanları üzerine I (b) Grubu işletme ruhsatı verilmeyeceği gibi, I (b) Grubu maden işletme izni üzerine de IV. Grup veya II. Grup işletme izni verilmez. Bununla birlikte, farklı gruptaki işletme ruhsatlarının aynı kişiye ait olması veya talep sahiplerinin aralarında mutabakat sağladıklarını belgelemeleri halinde üst üste işletme izni verilir.

ALTINCI BÖLÜM
İşletme Dönemi İşlemleri

Projeye uygun faaliyette bulunulması
MADDE 35 (1) İşletme izinlerinin alınmasını takiben üretim faaliyetleri, projesine uygun olarak yürütülür. Birlikte işletilmesi zorunlu olan madenler aynı proje kapsamında işletilir. Madencilik faaliyetleri sürdürülürken ve/veya tamamlandıktan sonra çevre ile uyum planı uygulanır.
(2) Açık işletmeden yeraltı işletmesine ya da yeraltı işletmesinden açık işletmeye geçişler uygulanmadan önce Genel Müdürlüğe bildirilmesi zorunludur. Aksi takdirde projeye aykırı olarak yürütülen üretim faaliyetleri durdurulur.
(3) Yeraltı işletmelerinde projede aşağıdaki değişiklikler var ise;
a) Üretim yöntem/metot değişikliği (Topuklu, göçertmeli, dolgulu vb. yöntemler arasında geçişler)
b) İşletme izin alanında ayrı bir yer altı ocağının açılması,
c) Projede beyan edilen altyapı, tesis, kullanılan teknoloji, makine parkı, diğer ekipmanların ve bilimsel verilerin teknik olarak; gerçekleştirilen yıllık üretim miktarını karşılayacak nitelikte olmaması durumunda, işletme projesinin ilgili kısımlarının revize edilerek Genel Müdürlüğe verilmesi zorunludur. Aksi takdirde faaliyetler durdurulur.
(4) İşletme projeleri ve değişiklikleri ile ilgili dokümanlar ve işletmelerin faaliyetlerinin durdurulmasına dair işlemler Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Bakanlık tarafından karşılıklı olarak elektronik ortamda erişime açılır.
(5) III. Grup madenlerin üretilmesinde projesi dışında Genel Müdürlükten izin alınmadan göl ve denizin doğal yüzeyini değiştirecek şekilde havuz, kanal ve sondaj yapılamaz. İzin alınmadan bu faaliyetlerde bulunulduğunun tespiti halinde gerekli izinler alınıncaya kadar 50.000 TL idari para cezası verilerek, faaliyetler durdurulur. Genel Müdürlükçe uygun görüldüğü şekliyle doğal yüzeyi değiştirilen alanlarda gerekli tedbirlerin ruhsat sahibince alınması sağlanır.
(6) İşletmelerde hazırlık ya da üretim çalışmaları sürdürülürken şev açısı, basamak yüksekliği, basamak genişliği, heyelan, göçük, alt yapı gibi nedenlerle ilgili olarak işletme projesine aykırı bir durum oluştuğunun tespiti halinde, gerekli önlemlerin alınması ve çalışmaların yapılabilmesi için ruhsat sahibine altı aya kadar süre verilir. Bu süre sonunda projeye uygun faaliyette bulunulmaması halinde 50.000 TL idari para cezası verilerek, faaliyetlerin projeye uygun hale getirilmesi yönündeki hazırlık faaliyetleri dışındaki üretim faaliyetleri durdurulur. Verilecek altı aylık sürenin başlangıcı, sahanın coğrafik konumu, projedeki termin planı ve mevsimsel şartlar dikkate alınarak Genel Müdürlükçe belirlenir. Bu fıkra kapsamındaki projeye aykırı faaliyetlerin işletme açısından tehlikeli olduğunun tespiti halinde projeye aykırı tehlikeli durum giderilinceye kadar hazırlık faaliyetleri dışındaki üretim faaliyetleri doğrudan durdurulur. Faaliyetlerin projeye uygun hale getirilmesi yönündeki hazırlık çalışmaları ve gerekli emniyet tedbirlerinin alınması esnasında zorunlu olarak üretilen madenin sevkiyatına izin verilmez. Ancak, madenin özelliği, sahanın coğrafik konumu ve benzeri hususlar dikkate alınarak sevkiyata izin verilebileceğine Genel Müdürlükçe karar verilir.
(7) Yeraltı işletmelerinde üretim çalışmaları esnasında, faaliyetlerin işletme projesine aykırı olarak sürdürüldüğü, ocağın yer üstüne en az iki ayrı yolla bağlanmadığı, panoların iki ayrı yolla bağlantısı yapılmadan üretim yapıldığı, yanıcı ve patlayıcı gaz geliri olan ocaklarda genel havalandırmanın cebri (emici) yapılmadığı, havalandırmanın projeye uygun tesis edilmediğinin tespit edilmesi halinde üretim faaliyetleri doğrudan durdurulur.
(8) Üretim faaliyeti durdurulan sahalarda madencilik faaliyetine bağlı olarak oluşan tehlikeli durumun, çevredeki yerleşim yerleri açısından da tehlike oluşturması halinde, söz konusu tehlikeli durumun giderilmesi için ruhsat sahibine altı aya kadar süre verilir. Verilen süre içerisinde gerekli tedbirlerin alınmaması durumunda 50.000 TL idari para cezası uygulanır. Tehlikeli durumun devam ettiği ve ruhsat sahibi tarafından da gerekli tedbirlerin alınamayacağının beyan edilmesi ve/veya bu durumun Genel Müdürlükçe tespit edilmesi halinde Valilik tarafından gerekli tedbirler alınıncaya kadar ruhsat sahibinin sorumluluğu devam eder ve masraflar 6183 sayılı Kanuna göre ruhsat sahibinden tahsil edilir.
(9) Üretim faaliyetleri durdurulan sahalarda faaliyet durdurma nedenine yönelik gerekli tedbirlerin alındığının ruhsat sahibince Genel Müdürlüğe bildirilmesini müteakip teknik heyet raporu ile gerekli tedbirlerin alındığının tespit edilmesi halinde üretime yönelik faaliyetlere izin verilir.
(10) İşletme faaliyetlerinin projesine uygun olarak sürdürülmesi ve faaliyetlerin tehlikeli durum oluşturmayacak şekilde yürütülmesi için gerekli olan her türlü makine, ekipman ve teçhizatın temin edilmesinden ruhsat sahibi/işletmeci/rödövansçı sorumludur.
(11) Maden ruhsat sahaları ile hammadde üretim izin sahalarında rezervin verimli bir şekilde değerlendirilmesi, tehlike oluşturmadan birden fazla ruhsatın birbirine mücavir olarak bulunduğu sahalarda faaliyetlerin ortak bir proje çerçevesinde yapılmasına hak sahiplerinin rızasının olması hâlinde Genel Müdürlük kararı ile, ruhsat sahiplerinin rızasının olmaması hâlinde Bakan onayı ile karar verilebilir. Bu amaçla, ortak ruhsat alanları içinde, işletme izin alanları belirlenecek termin planları dikkate alınarak yeniden düzenlenebilir. Bakanlıkça ortak proje hazırlanmasına karar verilen ruhsat sahalarında ortak proje hazırlanması için ruhsat sahiplerine altı aylık süre verilir, verilen sürede projenin Genel Müdürlüğe verilmemesi halinde ruhsat sahalarında üretim faaliyetleri durdurulur.
(12), I. Grup madenler (Ruhsat sahibinin kendi tesisinde çimento üretiminde kullanılan I (b) grubu hariç) ve II. Grup (a) bendi madenler için valiliklerce yapılan ildeki planlama çerçevesinde taşınması planlanan maden ruhsat sahalarındaki ocaklar ve maden rezervleri baz alınarak Valilik tarafından uzman kuruluşlara hazırlatılan proje Genel Müdürlüğe verilir. Genel Müdürlüğün uygun görüşü alınarak yeni maden bölgeleri oluşturulabilir. İçerisinde taşocağı işletmeciliği, kırma, eleme, öğütme, yıkama, kesme, hazır beton, asfalt üretim tesislerinin bulunduğu maden bölgelerinin yol su elektrik gibi altyapı hizmetleri valiliklerce yapılır. Bu harcamalar ruhsat sahiplerine rücu ettirilemez. Maden bölgeleri için Kanunun 7. Maddesi kapsamında izinler Valilik tarafından alınır.
(13) Kısıtlanan alandaki ruhsatlar, rezerv miktarları göz önünde bulundurulmak suretiyle maden bölgelerine taşınarak, Valilikçe belirlenen alanlara göre ruhsatlandırılır. Bu tür ruhsatlandırma işlemi ihalelik sahalar üzerine de yapılabilir. Bu fıkrada belirtilen taşıma işlemleri, ruhsat sahiplerinin rızasının olması hâlinde Genel Müdürlük kararıyla; ruhsat sahiplerinin rızasının olmaması hâlinde ise 7 nci maddede belirtilen Kurul kararı ile yapılabilir. Taşıma işlemi yapılırken ruhsat sahiplerinin kazanılmış hakları korunur.
(14) Ruhsat sahasında bulunan tesislerin sökülmesi, taşınması ve yeniden inşa edilmesine ilişkin masraflar Bakanlıkça, Valiliğe tespit ettirilir ve kısıtlama ve taşıma işlemini talep eden kamu kurum ve kuruluşu tarafından ruhsat sahibine ödenir. Tespit edilen masraflar dışında herhangi bir ödeme yapılmaz. Yeni belirlenen alanlara ruhsat ve işletme izni düzenlenmesine müteakip mevcut ruhsat ve izinler iptal edilir.

İşletme faaliyeti belgeleri
MADDE 36 – (1) Her yıl Nisan ayı sonuna kadar Ek Form-23’te belirtilen işletme faaliyet raporu ile birlikte aşağıdaki belgeler verilir:
a) Bir önceki yıl içinde yapılan üretim ile bir sonraki yıl planlanan üretimleri ve kesitleri gösteren uygun ölçekli imalat haritası,
b) İşletme sahasında arama yapılmış ise faaliyetin niteliğine uygun kaynak/rezerv raporunu içeren genel/detay arama faaliyet raporu,
c) Yeraltı işletmeleri için havalandırma bilgilerini içeren havalandırma planı,
(2) Ruhsat sahasında yapılan tüm imalatlara ilişkin haritaların hazırlanması, bulundurulması ve muhafaza edilmesi ruhsat sahibinin, YTK’nın, varsa rödövansçının sorumluluğundadır.
(3) II. Grup (b) bendi madenlere ait ruhsatlar için üretim, satış ve stok miktarı ton ve m3 birim cinsinden birlikte belirtilir.
(4) Bu madde ile ilgili işletme faaliyet raporu, üretim yapılmış ise imalat haritası, yeraltı işletmeleri için havalandırma planı ve arama yapmış ise arama ile ilgili bilgilerin Genel Müdürlüğe verilmesi zorunludur. Üretim yapılan ruhsat sahalarında işletme faaliyet raporu, imalat haritası ve havalandırma planı ruhsat sahibi/vekili ile yetkilendirilmiş tüzel kişiler tarafından imzalanır. Bu fıkrada sayılan belgeler ruhsat sahibi/vekili ve yetkilendirilmiş tüzel kişilerin imzası olmadan Genel Müdürlüğe verilmesi halinde bu fıkrada sayılan belgeler verilmemiş sayılır. Belgelerin verilmemesi/verilmemiş sayılması halinde 30.000 TL idari para cezası uygulanır. Yükümlülük yerine getirilinceye kadar üretim faaliyeti durdurulur. Ancak, birden fazla işletme izni olan ruhsatlar için bir işletme iznine ait gerekli olan belgelerin tam olarak verilmesi diğer izinlere ait belgelerin verilmemesi veya eksik verilmesi halinde Kanunun 10. maddesi kapsamında tamamlattırılır.
(5) İşletme faaliyetinde bulunulmaması halinde de işletme faaliyet raporunun yalnız ruhsat sahibi/vekili tarafından imzalanarak verilmesi zorunludur. Üretim ve hazırlık faaliyeti yapılmayan sahalarda imalat haritası verilmez.

Üretim yapılmayan işletme ruhsat sahaları ve tesisler
MADDE 37 – (1) Beş yıllık sürede mücbir sebepler ve beklenmeyen hâller dışında üç yıldan fazla üretim yapmayan ruhsat sahiplerine 50.000 TL idari para cezası verilir. Bu üç yıllık süre içinde yapılan toplam üretimin projede beyan edilen bir yıllık üretim miktarının %10’undan az olması hâlinde de bu hüküm uygulanır. İdari para cezasının uygulanmasından başlamak üzere bu fıkraya aykırı fiilin tekrar tespit edilmesi hâlinde ise ruhsat iptal edilir. Ancak işletme projesinde, işletme izninin yürürlük tarihinden itibaren üç yıl içinde madene ulaşmak amacıyla galeri, kuyu ve dekapaj yapılacağı beyan edilmiş ve ruhsat sahasındaki faaliyetlerin bu beyanlara uygun olarak gerçekleştirildiği tespit edilmiş ise idari para cezası uygulanmaz ve ruhsat iptal edilmez.
(2) Birinci fıkra gereğince değerlendirme yapılırken aşağıdaki hususlar göz önünde bulundurularak işlem tesis edilir.
a) İşletme izinli sahalarda beş yıllık sürede mücbir sebepler ve beklenmeyen hâller dışında üç yıldan fazla üretim yapmayan ruhsat sahiplerine 50.000 TL idari para cezası verilir. Beş yıllık süre içinde üretim yapılmayan yıllar da dâhil olmak üzere en az üretim yapılan üç yıllık süre içindeki toplam üretimin, projede beyan edilen bir yıllık üretim miktarının %10’undan az olması hâlinde de bu hüküm uygulanır. İdari para cezasının uygulanmasından başlamak üzere devam eden beş yıllık süre içerisinde bu fıkraya aykırı fiilin tekrar tespit edilmesi hâlinde ise ruhsat iptal edilir. Bu fıkrada yer alan üç yıllık sürenin başlama tarihi, işletme izninin alındığı tarihi takip eden yılın ilk günü olarak kabul edilir. Ancak, işletme izni alındıktan sonra takip eden yılın ilk gününe kadar üretim yapılmış ise bu süre işletme izninin alındığı tarihten itibaren başlar.
b) İşletme ruhsatlarının yürürlükte olduğu süre içinde, işletme izinli olarak beş yılda üç yıldan fazla bir süre geçmesine rağmen eğer bu süre içinde Genel Müdürlükçe kabul edilmiş bir geçici tatil süresi var ise bu süre bu kapsamda yapılan değerlendirmenin dışında tutularak süreler hesaplanır.
c) İşletme izinli sahalarda beklenmeyen hal kapsamındaki diğer kurumlardan alınması gereken izinlerin alınamaması durumunda, ruhsat sahibinin izin alınmamasında bir kusurunun olup olmadığı gerekirse ilgili kamu kurum ve kuruluşlarından görüş alınarak açıklığa kavuşturulur. Ruhsat sahibinin izin alınmamasında bir kusuru var ise beklenmeyen hal kapsamında değerlendirilmez.
ç) İşletme izinli sahalarda, ruhsat sahipleri mücbir sebep veya beklenmeyen hal olmasına rağmen geçici tatil talep etmemeleri durumunda da yapılan değerlendirmelerde somut belgelerle mücbir sebep veya beklenmeyen hal durumunun olduğu süreler üretim yapılmayan sürelerden düşülür.
d) İşletme ruhsat süresi uzatılsa dahi herhangi bir beş yıllık sürede mücbir sebepler ve beklenmeyen haller dışında herhangi bir üç yıldan fazla üretim yapılmayan ruhsatlar için 50.000 TL idari para cezası uygulanır.
e) İşletme projesinde beyan edilen yıllık üretim miktarı revize edilen ve uygun bulunan işletme ruhsat sahalarında, herhangi bir beş yıllık süre içerisindeki herhangi bir üç yıllık sürede, değerlendirmeye alınan proje beyanının %10’u, beyan edilen yıllık üretim miktarı düşük olan işletme projesi üzerinden hesaplanır.

Entegre tesislere hammadde sağlayan ruhsat alanlarında üretim yapılmaması
MADDE 38 – (1) Üretilen madenin kullanıldığı entegre metalurji, seramik, çimento, kireç ve kimya tesisleri, termik santral ve IV. Grup madenlerin zenginleştirme tesislerini beslemeye yönelik aynı tesis sahibine ait ruhsatlara Kanunun 24 üncü maddesinin on ikinci fıkrası hükümleri uygulanmaz. Ancak, üretim yapılamayan her bir ruhsat için, işletme ruhsat taban bedelinden az olmamak üzere projede belirtilen üretim miktarının %10’u üzerinden Devlet hakkı alınır.
(2) Bu madde ile getirilen muafiyet; tuğla-kiremit, seramik, çimento tesisleri, kireç, kalsit tesisleri, II (b) Grubu madenlerden kesme, boyutlandırma, şekillendirme veya işleme yapılan entegre tesisler, III. Grup madenlerden üretilen ürünlere dayalı entegre tesisler, alçı, tuz gruplarına ait rafine, cam, fosfat üretim tesisleri, enerji tesisleri, gazlaştırma yöntemi ile üretim yapılan tesisler, denizlerde yapılan Kokolit-Sapropel üretimi yapılan tesisler, entegre metalurji ve konsantre, izabe ve dore-külçe üreten zenginleştirme tesisleri ile IV. Grup madenlerle ilgili üretim tesislerine uygulanır.
(3) I (a) ve V. Grup madenler ile mıcır, kaba inşaat, baraj, gölet, liman, yol gibi yapılarda kullanılan her türlü yapı hammaddesi ve dolgu malzemesi üreten tesisler bu madde ile getirilen muafiyetten yararlanamaz.
(4) Bu madde ile getirilen muafiyetten yararlanmak için ruhsat sahibi dilekçe ile Genel Müdürlüğe müracaat etmek zorundadır. Bu dilekçe ekinde, tesise ait teknik ve hukuki bilgiler ile talepte bulunulan ruhsatlardan üretilen madenlerin bu tesiste kullanılmasına ilişkin bilgiler yer alır. Genel Müdürlükçe, nazari ve/veya mahallinde yapılan inceleme sonucu uygun görülen ruhsatlara, Kanunun 24 üncü maddesinin onikinci fıkrası hükümleri uygulanmaz. Taleplerin uygun bulunması halinde muafiyet, müracaat tarihi itibarı ile başlar.
(5) Bu şekilde maden ruhsat sahibinin yurt içinde kurulu bulunan tesisinde hammadde olarak kullanılan, bir işleme tabi tutularak zenginleştirilen veya zenginleştirme tesislerini beslemeye yönelik beş adet ruhsat birinci fıkra kapsamında değerlendirilir. Bu muafiyetten yararlanan ruhsatlar, tesise yatay olarak en fazla 250 kilometre mesafede olmak zorundadır.
(6) I (b), II (a), II (b), II (c), III. ve IV (a) Grubu ruhsatlarda üretilen madenin kullanıldığı tesislerden güncel değeri beş milyon Türk Lirası ve üzeri fiziki yatırım bedeli, IV (b), IV (c) ve IV (ç) Grubu ruhsatlarda üretilen madenin kullanıldığı tesislerden güncel değeri on milyon Türk Lirası ve üzeri fiziki yatırım bedeli olan tesisler, bu madde kapsamındaki muafiyetten yararlanabilir. Fiziki yatırım bedeline arazi/arsa bedeli dahil edilmez. Muafiyetten yararlanan tesislerin fiziki yatırım bedeline ilişkin bilgi ve belgeler, sanayi ve/veya ticaret odalarından alınır. Yatırım bedeli, her yıl yeniden değerleme oranında artırılır.
(7) Bu madde kapsamında değerlendirilen sahalara muafiyet belgesi düzenlenir.

İşletme ruhsatı süresi ve uzatılması
MADDE 39 – (1) I (b), II., III. ve IV. Grup madenlerin işletme ruhsat süresi görünür ve muhtemel hale getirilmiş rezerv ve hazırlanmış projesine göre belirlenir. Bu süre, I (b), II. ve III. Grup madenler için 10 yıldan, IV. Grup madenler için 20 yıldan az olamaz.
(2) İşletme ruhsat sürelerinin uzatılmasına aşağıdaki kriterler uygulanır:
(a) İşletme ruhsat süresinin uzatılması için ruhsat süresi bitiminden önce işletme ruhsat taban bedeli ile beraber EK Form-10’a göre hazırlanmış görünür ve muhtemel rezerv bilgilerini, çevre ile uyum planını da içeren yeni bir projeyle uzatma talebinde bulunulması gerekir. Aksi halde işletme ruhsatı iptal edilir. Süre uzatım projesinin verilmesini müteakip, varsa projedeki teknik eksiklikler, 6183 sayılı Kanunun 22/A maddesi kapsamında vadesi geçmiş borcun bulunmadığına ilişkin belge ve işletme ruhsat bedeli yapılan bildirimden itibaren üç ay içinde tamamlanır. Eksikliklerini verilen sürede tamamlamayanlara 20.000 TL idari para cezası uygulanarak süre üç ay daha uzatılır. Bu süre sonunda eksikliklerini tamamlamayanların süre uzatım talepleri kabul edilmez ve yatırılan işletme ruhsat bedeli iade edilir.
(b) Ruhsat süresi, maden rezervinin yeterli ve rasyonel bir şekilde işletilmesi için gerekli yatırımların yapılmış ve tesislerin inşa edilmiş olması, projenin uygun bulunması, geçmiş ruhsat döneminde projeye uygun faaliyette bulunulması yapılmış olan faaliyetin çevresel etkileri, çevre ile uyum planına uyulup, uyulmadığı ve yerleşim birimlerinin konumu, geçmiş ruhsat dönemindeki faaliyetler ve üretim durumu, geçici tatilde geçirilen süre, sahadaki mevcut tesisler ile yapılması planlanan ilave tesisler, projesinde öngörülen üretimin özelliği de dikkate alınarak uzatılabilir.
(c) Toplam işletme ruhsat süresi I. Grup madenlerde otuz yılı, II. Grup madenlerde kırk yılı, diğer grup madenlerde ise elli yılı geçemez. I. Grup madenlerde otuz yıldan, II. Grup madenlerde kırk yıldan sonraki sürenin uzatılmasına Bakan, diğer grup madenlerde ise elli yıldan sonraki sürenin uzatılmasına Bakanlar Kurulu yetkilidir.
(ç)Bu fıkradaki şartları sağlamayan ruhsatların uzatma talepleri kabul edilmez.
(3) İkinci fıkradaki şartların sağlanması kaydıyla işletme ruhsatı süresi;
a) Ruhsat sahibinin sahasından ürettiği madeni kendisine ait tesiste kullanması, talep edilen süre ve üretim miktarına uygun görünür rezervin ruhsat sahasında mevcut olması ve son beş yılın üretim ortalamasının projedeki üretim beyanının %50 ve üzerinde olması halinde on yıl ile otuz yıl arası, üretimin %25-50 arasında olması halinde on yıl ile yirmi yıl arası, üretimin %25’den az olması halinde ise on yıl uzatılabilir.
b) Ruhsat sahibinin sahasından ürettiği madeni kullandığı tesisinin olmaması, talep edilen süre ve üretim miktarına uygun görünür rezervin ruhsat sahasında mevcut olması ve son beş yılın üretim ortalamasının projedeki üretim beyanının %50 ve üzerinde olması halinde on yıl ile yirmi yıl arası, üretimin %25-50 arasında olması halinde on yıl, üretimin %25’in altında olması halinde ise beş yıl uzatılabilir.
c) On yıldan daha az süresi kalmış ruhsatlara dayalı 38 inci madde kapsamındaki entegre tesis yatırımı projesi veren ruhsat sahiplerinin uzatma talebinde bulunması halinde, ruhsat süresine on beş yıl ilave edilebilir. Tesisin taahhüt edilen sürede tamamlanmaması halinde ilave edilen süre geri alınır.
(4) İşletme ruhsat süresinin dolmasına üç yıldan fazla kalan ruhsatların, süre uzatma talepleri kabul edilmez. Ancak, işletme ruhsatlarının süresinin dolmasına üç yıldan fazla kalan ruhsatların; ruhsat sahibinin sahasından ürettiği madeni kullandığı tesisinin olması, talep edilen süre ve üretim miktarına uygun görünür rezervin ruhsat sahasında mevcut olması, en fazla beş yıllık sürede yapılan üretimin projedeki beş yıllık üretim beyanı toplamının %50 ve üzerinde olması ve mevcut projenin üzerinde yıllık üretimin öngörülmesi halinde ruhsat uzatma talepleri işletme projesinin verildiği tarih itibariyle kabul edilebilir.

İşletme sertifikası süresinin uzatılması
MADDE 40 – (1) V. Grup madenlerin işletme sertifika süresi beş yıldır. İşletme sertifikası süresinin bitiminden önce işletme ruhsat taban bedeli ile beraber Ek Form-10 a uygun görünür ve muhtemel rezerv bilgilerini, çevre ile uyum planını da içeren yeni bir projeyle uzatma talebinde bulunulması gerekir. Süre uzatım projesinin verilmesini müteakip, varsa projedeki teknik eksiklikler, 6183 sayılı Kanunun 22/A maddesi kapsamında vadesi geçmiş borcun bulunmadığına ilişkin belge ve işletme ruhsat bedeli yapılan bildirimden itibaren üç ay içinde tamamlanır. Eksikliklerini verilen sürede tamamlamayanlara 20.000 TL idari para cezası uygulanarak süre üç ay daha uzatılır. Bu süre sonunda eksikliklerini tamamlamayanların talepleri kabul edilmez ve yatırılan işletme ruhsat bedeli iade edilir.
(2) İşletme sertifikası döneminde üretimin arazi yüzeyinden toplanarak yapılması halinde süre uzatımı için işletme projesi yerine arama faaliyet raporu verilmesi yeterlidir.
(3) İşletme sertifikası süresinin uzatılması talebi yapılırken, işletme projesi süreci için zorunlu olan genel ilkelere uyulur.

Mücbir sebep ve beklenmeyen hallerde geçici tatil
MADDE 41 – (1) Sel baskını, yangın, deprem, grizu patlaması, çökme, heyelan gibi sebeplerle veya tenörde/kalitede, jeolojik şartlarda, ülke ve dünya pazarlarındaki gelişme ve değişimler, ruhsat sahibinin iflasına karar verilmiş olması, özelleştirme kapsamında olan kurumlara ait ruhsat olması, ulaşım, ulaştırma altyapı durumlarında beklenmeyen değişiklikler olması veya yargı kararları sonucu faaliyetin yapılamaz duruma gelmesi hallerinde, işletme izni düzenlenmiş ruhsat sahalarında faaliyetin geçici tatili için ruhsat sahibince gerekli belgelerle Genel Müdürlüğe müracaat edilir. Yapılan inceleme sonrası talebin uygun bulunması durumunda müracaat tarihi, geçici tatilin başlama tarihi olarak kabul edilerek bir yıla kadar geçici tatil verilir.
(2) Geçici tatilin gerekçelerinin devam etmesi durumunda ruhsat sahibinin talebi ile geçici tatil talebi uzatılabilir.
(3) Geçici tatil süresi içinde işletme faaliyet raporunun Devlet hakkına esas teşkil edecek bölümleri, ruhsat sahibi tarafından düzenlenerek verilir.
(4) Geçici tatil talebi ile ilgili olarak, Genel Müdürlüğe verilen bilgi ve belgelerin eksik olması durumunda, ruhsat sahibine iki ay süre verilerek eksik bilgi ve belgeler istenir. Verilen süre içerisinde eksikliklerin tamamlanması durumunda ilk dilekçe tarihi esas alınarak geçici tatil talebi değerlendirilir. Eksikliklerin verilen sürenin dışında tamamlanması halinde ise tamamlandığı tarih, yeni talep tarihi olarak değerlendirilir.
(5) İşletme izni düzenlenmiş ruhsatlarda, Kanunun 7 nci maddesi gereğince alınması zorunlu olan izinlerin alınamaması gerekçe gösterilerek yapılan geçici tatil talepleri, izin alınamamasına ilişkin bilgi ve belgelerin ibraz edilmesi kaydıyla, en fazla üç defa birer yıl süre ile kabul edilebilir.
(6) Ruhsat sahasının bir kısmında mücbir sebep veya beklenmeyen hal var ise mücbir sebep veya beklenmeyen hali geçerli olan alan dışında üretim yapılabilecek işletme izinli alan olup olmadığı kontrol edilerek geçici tatil talebi değerlendirilir.

Ruhsat sahalarında birleştirme ve/veya küçültme işlemleri
MADDE 42 – (1) İşletme ruhsat taban bedeli ve 6183 sayılı Kanunun 22/A maddesi kapsamında vadesi geçmiş borcun bulunmadığına dair belge ile müracaatta bulunulması halinde aynı kenarda en az iki noktası ortak, aynı grup ruhsatlar birleştirilebilir.
(2) Aynı kişiye ait mücavir işletme ruhsat alanlarında görünür maden rezervinin bir bütünlük teşkil etmesi, ortak işletme yapılmasının zorunlu olması veya üretimin entegre tesisi beslemeye yönelik olması hâlinde yeni bir işletme projesi verilerek birleştirme talebinde bulunulabilir. Uygun bulunan taleplerde alan kısıtlaması aranmaz.
(3) Mevcut işletme ruhsat alanında uygun ve yeterli yer bulunamaması hâlinde zorunlu tesis ve altyapı tesisleri için bitişik alandaki ruhsat sahası ile safhasına bakılmaksızın ve alan sınırlaması aranmaksızın birleştirme yapılarak işletme ruhsatı düzenlenir.
(4) İşletme talepli ve işletme ruhsatlı sahaların birleştirme taleplerinde, işletme projesi verilir.
(5) Arama ve İşletme ruhsatlı sahaların birleştirme taleplerinde kaynağın devamlılığının ortaya konulması şartıyla işletme projesi verilerek alan sınırlaması dikkate alınarak birleştirme yapılır.
(6) Birleştirme sonunda yeni ruhsatın süresi, birleştirilenler arasındaki süresi en az kalan ruhsat süresi kadardır.
(7) Arama ve İşletme ruhsatlı sahaların birleştirmesinde düzenlenecek yeni ruhsatın süresi işletme ruhsatının süresi kadardır.
(8) İşletme ruhsat alanında uygun ve yeterli yer bulunamaması hâlinde zorunlu tesis ve altyapı tesisleri için bitişik alandaki ruhsat sahası ile safhasına bakılmaksızın ve alan sınırlaması aranmaksızın birleştirme yapılarak işletme ruhsatı düzenlenir.
(9) Ruhsat sahalarının birleştirilmesi halinde, ruhsatlardan biri üzerindeki haciz, ipotek, rehin, ihtiyati tedbir gibi hukuki kısıtlamalar ve maddi yükümlülükler ile rödövans ve Kanun hükümlerine göre uygulanmış cezalar ve haklar, düzenlenen yeni ruhsat üzerinde devam eder.
(10) Birleştirilmiş yeni ruhsatın ruhsat bedeli birleştirilmesi uygun bulunan alan üzerinden alınır.
(11) Ruhsat küçültme işlemlerinde işletme ruhsat taban bedeli ile işletme ruhsat bedeli alınmaz ve 6183 sayılı Kanunun 22/A maddesi kapsamında vadesi geçmiş borcun bulunmadığına dair belge istenmez.
(12) I. ve II. Grup ruhsatlar, birleştirme sonucunda alan sınırlamasını geçemez. Farklı alt bentlerdeki II. Grup ruhsatlar birbirleri ile birleştirilemez.
(13) Farklı grup ruhsatlar birleştirilmez.

YEDİNCİ BÖLÜM
Harita ve Çizimler

Kontrol noktaları
MADDE 43 – (1) Ruhsat sahibi, faaliyet alanını görecek şekilde Genel Müdürlüğün yapacağı denetimlerde kullanılmak üzere 6 derecelik dilime esas en az iki adet beton sütun ya da benzeri kontrol (poligon veya nirengi) noktası belirler. Bu noktaların kot ve koordinatları gerçek değerler kullanılarak harita tekniğine uygun hassaslıkta uygun bir ölçüm aleti ile belirlenerek arazide muhafaza edilir.

İmalat haritaları
MADDE 44 – (1) İmalat haritaları; yapılan çalışma alanına göre 1/500 veya uygun ölçekte yapılır. Yeraltı faaliyetleri ile ilgili olarak açılan kuyu, galeri, başyukarı, fere, ayak gibi çalışma alanları harita üzerinde ölçekli olarak uygun bir çizimle belirlenir. Faaliyetlerin yerüstü ve yeraltı olarak yapılması durumunda her iki faaliyet kot ve koordinat değerleri ile birbirine bağlanır.
(2) İmalat haritası; ruhsat sahibi/vekilince ve YTK tarafından imzalanır. Ölçümün yapıldığı tarih üretim haritası üzerine veri olarak yazılır.
(3) Genel Müdürlüğe verilen imalat haritalarında; kesitlerin olmaması, şev altı ve şev üstü kotlarının bulunmaması, imalat haritalarının tekniğine uygun veya arza uygun olmaması, ruhsat ve işletme izin sınırlarının gösterilmemesi, haritada ruhsat sahibi/vekili ve YTK’nın imzalarının olmaması, ölçüm tarihinin eksik olması durumlarında Kanunun 10 uncu maddesine göre hata ve noksanlık kabul edilerek işlem tesis edilir. Üretim beyan edilmesine karşın geçmiş yıllardaki imalat haritalarının aynısının verilmesi veya imalat haritası özelliği göstermeyen haritanın ya da başka sahalara ait imalat haritasının verilmesi durumlarında imalat haritası verilmemiş kabul edilir. Ancak, son durum imalat haritası olarak Genel Müdürlüğe verilen haritalarda ruhsat sahibi/vekili ve yetkilendirilmiş tüzel kişinin imzasının olması zorunludur.
(4) Genel Müdürlüğün belirlediği formata göre imalat haritalarının elektronik ortamda da verilmesi zorunludur. Aksi takdirde Kanunun 10 uncu maddesine göre hata ve noksanlık kabul edilerek işlem tesis edilir.

Kesitler
MADDE 45 – (1) İmalat haritalarında, madenin üretim yerinden en az iki adet kesit alınır. Üretim yapılmayan yıllar için çizim ve harita verilmez.

Sertifika ile yapılan üretim
MADDE 46 – (1) İşletme projesi vererek üretim yapan sertifika sahipleri, imalat haritası vermek zorundadır. Ancak toplama ile yapılan üretimlerde harita istenmez.

SEKİZİNCİ BÖLÜM
Maden Sevkiyatı
Maden sevkiyatı
MADDE 47 – (1) Ruhsat sahasında açılan ocaktan doğrudan satışlarda, stok alanları, kırma-eleme tesisi veya zenginleştirme tesislerine kadar yapılan birincil sevkiyatlarda Genel Müdürlükten alınan sevk fişlerinin kullanılması zorunludur. Ayrıca doğrudan satışlarda, sevkiyat güzergahı üzerinde kantar olması halinde sevk fişine kantar fişinin eklenmesi gerekir. Stok alanından dışarıya satışlarda veya yukarıda belirtilen tesislerde işleme tabi tutulduktan sonra yapılan ikincil sevkiyatlarda ise 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre düzenlenmiş sevk irsaliyesinin kullanılması gerekli ve yeterlidir.
(2) Sevk fişi Genel Müdürlük tarafından bastırılır. Genel Müdürlüğün her yıl belirlediği bedel karşılığında zimmetli olarak ruhsat sahibine verilir. Sevk fişi koçanlarının numarası özel bir deftere kayıt edilerek takip edilir.
(3) Sevk fişleri, Vergi Usul Kanununun 240 ıncı maddesinde yer alan taşıma irsaliyesindeki bilgileri taşır ve mezkûr Kanunun 230 uncu maddesinde yer alan sevk irsaliyesi niteliğinde olup sevk irsaliyesi yerine geçer. Genel Müdürlük, mahalli mülki idare amirlikleri veya il özel idareleri tarafından görev verilen yetkili kişiler, ruhsat sahasında açılan ocaktan doğrudan satışlarda, stok alanları, kırma eleme tesisi veya zenginleştirme tesislerine kadar yapılan birincil sevkiyatlarda maden sevkiyatının Genel Müdürlüğe ait sevk fişi ile yapılıp yapılmadığını takip ve denetleyerek Kanunun ilgili hükümlerine göre işlem yapar.

Arama döneminde numune sevkiyatı
MADDE 48 – (1) Ruhsat sahibi, arama ruhsatı süresi içinde teknolojik araştırma, geliştirme, pilot çalışmalar ve pazar araştırmaları yapmak üzere, yarma, sondaj, kuyu, galeri gibi kazı gerektiren arama faaliyeti yapılırken zorunlu olarak çıkan madenden alınan numunenin sevk edilmesi için arama faaliyet raporu (Ek Form-20) ile birlikte sevk fişi talebinde bulunabilir.

Arama ruhsatı döneminde sevk fişi talebinin değerlendirilmesi
MADDE 49 – (1) Ruhsat sahibinin verdiği bilgi ve belgeler Genel Müdürlük tarafından incelenir. Sevk fişi için verilmiş belgelerin incelenerek talebin uygun bulunması halinde numune miktarı baz alınarak arama ruhsat dönemleri sonuna kadar madenin sevkiyatı için sevk fişi verilebilir. Numunenin pilot tesislerde test edileceğinin beyan edilmesi durumunda sevkiyat miktarı Genel Müdürlükçe değerlendirilir.
(2) Arama döneminde, amacı dışında ve belirlenen miktardan fazla sevkiyat yapılamaz. Arama ruhsat döneminde arama faaliyetleri yapılırken zorunlu olarak maden çıkarılması veya numune alınması dışında izinsiz satış ve/veya sevkiyat yapılması halinde Kanunun 10. Maddesi uygulanarak, faaliyet durdurulur ve verilen sevk fişleri geri alınır.

Maden sevkiyatı
MADDE 50 – (1) Ruhsat sahasından üretilen tüvenan madenin, karayoluna çıkmadan ruhsat sahası içinde ya da mücavirindeki stok alanına veya tesise sevkiyatında, ocak-tesis mesafesi, nakil güzergahının durumu dikkate alınarak;
a) Sevkiyatın, ocaktan taşıma araçları ve takiben konveyör ile yapılması halinde, her vardiya sonunda, otomatik kantar/ölçme sistemi ile ölçülen maden miktarı için bir adet sevk fişi kesilmesi yeterlidir.
b) Sevkiyatın, ocaktan doğrudan konveyör sistemi ile yapılması halinde, her vardiya sonunda otomatik kantar sistemi ile ölçülen maden miktarı için bir adet sevk fişi kesilmesi yeterlidir.
c) Sevkiyatın, ocaktan taşıma araçları ile yapılması durumunda, ağırlık/hacim belirlenerek yirmi dört saat zarfında ölçülen maden miktarı için bir adet sevk fişi kesilmesi yeterlidir.
(2) Otomatik kantar sistemlerinin kullanıldığı işletmelerde, Genel Müdürlük tarafından talep edildiğinde, ölçüm kontrol belgesinin ibraz edilmesi zorunludur.
(3) Boru hattı ile sevk edilen madenlerin, yirmi dört saat zarfında, boru hattında bulunan ölçüm cihazında ölçülen miktarı için bir adet sevk fişi kesilmesi yeterlidir.
(4) Altın, gümüş, platin gibi kıymetli metallerin elde edilmesi için zenginleştirilecek tüvenan cevherlerin, entegre ve zenginleştirme tesislerine sevkiyatında yukarıdaki esaslar uygulanır. Bu tesislerden elde edilen ürünlerin sevkiyatında da Genel Müdürlükten alınan sevk fişi kullanılır.
(5) Farklı taşıma durumlarında sevk fişlerinin kullanılması ile ilgili usul ve esaslar Genel Müdürlükçe belirlenir.

Sevk fişi olmadan sevkiyat
MADDE 51 – (1) Madenin nakliyesi esnasında sevk fişi olmaksızın maden sevk edildiğinin mülki idare amirlikleri veya il özel idareleri tarafından bir tutanak ile tespit edilmesi halinde, sevk edilen madene el konulur. Bu tutanakta, üretimin yapıldığı yer, taşımada kullanılan araç plakası, aracı kullanan kişi, sevk edilen madenin cinsi ve tartılması mümkün ise miktarı veya tartılması mümkün değilse yaklaşık miktarı gibi bilgiler yer alır. Söz konusu madeni üreten veya sevkiyatını sağlayan özel veya tüzel kişiye, el konulan madenin ocak başı satış bedelinin beş katı tutarında idari para cezası verilir. El konulan madenler, mülki idare amirliklerince satılarak bedeli il özel idaresi hesabına aktarılır. Bu fıkradaki fiili işleyen ruhsat sahibi ise madene el konulmaz, ruhsat sahibine verilir.
(2) Sevk fişi üzerinde yer alan bilgilerden madenin miktarı, sevkiyat tarihi, ruhsat numarası, madenin cinsi, güzergah ve araç plakasının eksik doldurulduğunun tespit edilmesi halinde geçersiz sayılarak sevk fişsiz sevkiyat olarak değerlendirilir.

Üretim ve sevkiyatın/satışın bildirilmemesi
MADDE 52 –(1) Genel Müdürlükçe yapılan denetim, inceleme ve ölçümler sonucunda, yaptığı üretim ve sevkiyatı bildirmediği veya eksik bildirdiği tespit edilen ruhsat sahiplerine, ödenmesi gereken Devlet hakkına ilaveten bildirilmeyen miktar için hesaplanacak Devlet hakkının beş katı tutarında, idari para cezası verilir. Ayrıca, yapılan üretim veya satışların beyan edilmemesi halinde haksız yere hak iktisabı kapsamında yapılmış fiil sayılarak Kanunun 10 uncu maddesi kapsamında işlem tesis edilir.

Ruhsat olmadan üretim
MADDE 53 –(1) Ruhsatı olmadan veya başkasına ait ruhsat alanı içerisinde üretim yapıldığının Genel Müdürlükçe, il özel idaresince veya mülki amirlerin yetkilendirdiği kişiler tarafından tespit edilmesi halinde, durum bir tutanak ile tespit edilir. Bu tutanakta üretimin yapıldığı yer, üretimi yapanın adı ve adresi, maden cinsi ve miktarı gibi bilgiler yer alır. Üretilen madene mülki idare amirliğince el konulur. Bu kişilere, bu fıkra kapsamında üretilmiş olup el konulan ve/veya el konulma imkânı ortadan kalkmış olan tüm madenin, ocak başı satış bedelinin iki katı tutarında idari para cezası uygulanır. El konulan madenler, mülki idare amirliklerince satılarak bedeli Büyükşehir Belediyesi olan illerde hazineye, diğer illerde il özel idaresi hesabına aktarılır.
(2) Ruhsat alanında ruhsat grubu dışında üretim yapıldığının Genel Müdürlük, il özel idaresi veya mülki idare amirliklerince tespiti halinde faaliyetler durdurularak üretilen madene mülkî idare amirliklerince el konulur. Bu fiili işleyenlere, bu fıkra kapsamında üretilmiş olup el konulan ve/veya el konulma imkânı ortadan kalkmış olan tüm madenin, ocak başı satış bedelinin iki katı tutarında idari para cezası uygulanır. El konulan madenler, mülki idare amirliklerince satılarak bedeli Büyükşehir Belediyesi olan illerde hazineye, diğer illerde il özel idaresi hesabına aktarılır.
(3) Farklı gruplarda üst üste verilen ruhsatlardan, grubu dışında ve/veya faaliyette bulunulan ruhsata konu olmayan maden üretimi yapıldığının tespiti halinde de ikinci fıkrada yer alan hükme göre işlem tesis edilir.
(4) Aynı ve/veya farklı gruplarda üretimin zaruri neticesi sonucunda üretilen madenler için sevkiyatın yapılmaması durumunda ikinci ve üçüncü fıkra hükümleri uygulanmaz.
(5) Ruhsatlı ancak üretim izni veya işletme izni olmadan ya da izin alanı dışında, ruhsatın ait olduğu grupta, maden üretimi yapıldığının tespit edilmesi durumunda, işletme izni alınıncaya kadar ruhsat sahasındaki izinsiz üretim faaliyetleri durdurularak 20.000 TL idari para cezası uygulanır. Bu kapsamda üretilen madeninin beyan süresi geçmiş ise ödenmesi gereken Devlet hakkına ilave olarak bildirilmeyen miktar için hesaplanacak Devlet hakkının beş katı tutarında idari para cezası verilir. Ayrıca bu fiil haksız yere hak iktisabı kapsamında yapılmış fiil sayılarak Kanunun 10 uncu maddesinin haksız yere hak iktisabı kapsamında işlem tesis edilir. Beyan etme süresinin bulunması halinde ise faaliyet durdurularak 20.000 TL idari para cezası uygulanır.
(6) Ruhsat alınmadan önce üretim faaliyetinde bulunulduğunun tespit edilmesi halinde Kanunun 12 nci maddesinin beşinci fıkrasına göre işlem yapılır.
(7) Arama ruhsat dönemi faaliyetleri ve/veya işletmeye yönelik hazırlık çalışmaları esnasında faaliyetlerin zorunlu neticesi olarak çıkarılan madenlere, bu madenlerin sevkiyatının yapılmaması ve Genel Müdürlüğe madenin cinsinin ve miktarının bildirilmesi kaydıyla Kanunun 12 nci maddesi kapsamında bir yaptırım uygulanmaz. Ancak, bu bildirimin Genel Müdürlüğe beyan etme süresi içerisinde yapılmaması durumunda Kanunun 12 nci maddenin dördüncü fıkrası kapsamında işlem yapılır.

Ticari amaç taşımayan üretim
MADDE 54 –(1) Belediye sınırları dışındaki köylerde yaşayan köylüler, kendi köy sınırları içinde ev, avlu, tarla sınırları, yol ve köyün ortak olarak kullandığı ibadethane, yol, okul, mezarlık, çeşme ve köy odası yapılması gibi ticari amaç taşımayan işlerde kullanılmak üzere gerekli yapı hammaddesini temin etmek için muhtarlıktan izin alabilirler. İzin verilecek alanların ilgili köy sınırları dahilinde olması zorunludur. Özel mülkiyete tabi alanlarda mülk sahibinin izni olmadan bu üretim yapılamaz.
(2) Talep sahipleri taleplerini köy muhtarlığına bir dilekçe ile iletir. İhtiyar heyetinin yazılı teklifi, köy muhtarının onayı ile izin verilir. Köy muhtarı, verilen izni on beş gün içinde ilgili mülki idare amirliğine bildirmek zorundadır. Bu şekilde verilen izinle üretilerek sevk edilen yapı hammaddeleri için harç ve Devlet hakkı alınmaz. İzne tabi alanlarda gerekli izinler alındıktan sonra üretim yapılır. Üretilmesine izin verilen yapı hammaddeleri, üreten ve izin alan kişinin dışında bir başkası tarafından kullanılamaz ya da bir menfaat karşılığı takas edilemez, ticari amaç ile satılamaz. Aksi takdirde üretilen madene mülki idare amirliklerince el konulur. Bu kişilere, bu fıkra kapsamında üretilmiş olup el konulan ve el konulma imkanı ortadan kalkmış olan tüm madenin, ocak başı satış bedelinin iki katı tutarında idari para cezası uygulanır. El konulan madenler, mülki idare amirliklerince satılarak bedeli özel idareye aktarılır.
(3) Bu amaçla yapılacak üretimin ruhsatlı alanlarda, maden işletmeciliğine engel olmayacak, çevre ve insan sağlığına zarar vermeyecek şekilde faaliyet alanının dışında yapılması zorunludur.
(4) Köylüler tarafından herhangi bir izin belgesi alınmadan üretim yapıldığının ve hammaddenin köylülerin ortak ihtiyacı için kullanıldığının tespit edilmesi halinde faaliyetler durdurulur.
(5) Madencilik faaliyetine yönelik olmayan yol, demiryolu, hava limanı, liman, tünel, toplu konut yapılacak alanlar, kanal, baraj, gölet gibi yapıların gerçekleştirilmesi ile yapı ve inşaat alanı için kazı faaliyetlerinin yapılması esnasında zorunlu olarak çıkarılan hafriyat malzemesi, mülk sahibi veya mülk sahibinden izin alınarak faaliyet sahibi tarafından 18/3/2004 tarihli ve 25406 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği kapsamında değerlendirilebilir.
(6) Yol, demiryolu, hava limanı, liman, tünel, toplu konut yapılacak alanlar, kanal, baraj ve göletlerin su rezervuar alanı gibi alanlarda, bu yapı ve inşaat çalışmaları sonucunda zorunlu olarak çıkarılan hafriyat malzemesinin, ticarete konu edilmemesi kaydıyla çıkarılması durumunda ruhsat veya hammadde üretim izni alınması zorunlu değildir. Ancak, söz konusu yapı ve inşaat çalışmalarından arta kalan hafriyat malzemesinin ticarete konu edilmesinin gerekmesi halinde bu malzeme Büyükşehir Belediyesi olan illerde Valiliğe, diğer illerde il özel idaresine devredilir. Bu fıkra kapsamında çıkarılan malzemenin kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan başka bir projede kapsamında değerlendirilmesinin istenilmesi durumunda valilik tarafından izin verilebilir.

Usulsüz sevkiyat
MADDE 55 – (1) Madenlerin, Genel Müdürlükten alınacak sevk fişi ile sevk edilmesi zorunludur. Yapılan sevkiyatın, Vergi Usul Kanununa göre düzenlenmiş sevk irsaliyesi ile yapılması durumunda, ruhsat sahibi Kanunun 10. Maddesi kapsamında yazılı olarak uyarılır. Aynı işlemin tekrarında 20.000 TL idari para cezası uygulanır.
(2) Sevkiyatın, sevk irsaliyesi ile yapılması durumunda Genel Müdürlükten alınan sevk fişlerinin kullanılması yönünde ruhsat sahibi Kanunun 10. Maddesi kapsamında yazılı olarak uyarılır. Aynı işlemin tekrarında 20.000 TL idari para cezası uygulanır.
(3) Genel Müdürlükten alınmış sevk fişinin, üretim hakkı olan aynı ruhsat sahibine ait başka bir ruhsat sahasında kullanılması durumunda, ruhsat sahibi Kanunun 10. Maddesi kapsamında yazılı olarak uyarılır. Aynı işlemin tekrarında 20.000 TL idari para cezası uygulanır.

(4) Genel Müdürlükten alınmış sevk fişinin, kendisine ait olup üretim hakkı olmayan bir ruhsat sahasında kullanılmasının tespiti halinde üretilen madene mülki idare amirliklerince el konulur. Bu kişilere bu fıkra kapsamında üretilmiş olup el konulan veya el konulma imkanı ortadan kalkmış olan madenin, ocak başı satış bedelinin iki katı tutarında idari para cezası uygulanır. El konulan madenler, mülki idare amirliklerince satılarak bedeli Büyükşehir Belediyesi olan illerde hazineye, diğer illerde özel idareye aktarılır.
(5) Genel Müdürlükten alınmış sevk fişinin, ait olduğu ruhsat dışında başka kişiye ait bir ruhsat alanında kullanılması durumunda, sevk fişini kullanan ve kullandıran ruhsat sahipleri Kanunun 10. Maddesi kapsamında yazılı olarak uyarılır. Aynı işlemin tekrarında 20.000 TL idari para cezası uygulanır.
(6) Genel Müdürlükçe mahallinde yaptırılan incelemede, sevk fişi üzerinde yer alan bilgilerden madenin miktarı, sevkiyat tarihi, ruhsat numarası, madenin cinsi, güzergah ve araç plakasının eksik doldurulduğunun tespit edilmesi halinde ruhsat sahibi yazılı olarak uyarılır. Aynı işlemin tekrarında 20.000 TL idari para cezası uygulanır.

Sevk fişlerinin iade edilmesi
MADDE 56 – (1) Ruhsatın iptali, terk edilmesi veya sevk fişlerinin amacına uygun kullanılmaması durumunda kullanılmayan sevk fişleri Genel Müdürlüğe iade edilir. Sevk fişleri, tebligat tarihinden itibaren iki ay içinde iade edilmediği takdirde 20.000 TL idari para cezası uygulanır. Ancak, talep edilmesi halinde iptal/terk edilen sahaya ait sevk fişleri ruhsat sahibinin diğer ruhsatlarından yapılacak sevkiyatlarda kullanılabilir.

Sevk fişlerinin muhafazası
MADDE 57 – (1) Genel Müdürlükten alınan sevk fişlerinin inceleme ve denetimler esnasında istenilmesi halinde ruhsat sahibince ibraz edilmesi zorunludur. Kullanılmış sevk fişlerinin kullanılan tarihten itibaren beş yıl süre ile muhafazası gerekir. Sevk fişlerinin mücbir sebepler dışında mahallinde tetkiklerde veya istenildiğinde Genel Müdürlüğe ibraz edilmesi zorunludur. Aksi takdirde bu durum beyanlardaki hata ve noksanlık olarak kabul edilerek işlem yapılır.

DOKUZUNCU BÖLÜM
Kamu Kurum ve Kuruluşları ile Yap-İşlet-Devret Modeli ile Yapılan Kamu Yatırımlarının Hammadde İhtiyaçlarının Karşılanması

Bakanlığa müracaat edilmesi
MADDE 58 – (1) Yol, köprü, baraj, gölet, liman gibi projelerin inşasında kullanılacak yapı ve inşaat hammaddelerinin üretimi için izin almak üzere kamu kurum ve kuruluşlarınca Ek Form-14’deki örneğe uygun olarak yapı hammaddesi talep projesi hazırlanır. Talep yazısına eklenen bu proje ile Genel Müdürlüğe müracaat edilir.
(2) 3996 sayılı Kanun kapsamında Yap-İşlet-Devret modeli ile yapılan ve ihale sözleşmelerinde hammadde temin sorumluluğu görevli şirket yükümlülüğüne bırakılmış olan yol, köprü, baraj, gölet, liman gibi projelerin inşasında kullanılacak yapı ve inşaat hammaddelerinin üretimi için izin almak üzere Ek Form-14’deki örneğe uygun olarak hazırlanmış yapı hammaddesi talep projesi, aşağıdaki belgelerle görevli şirket tarafından Genel Müdürlüğe verilir.
a) Görevli şirketin kuruluş statüsünü ve son yönetimini gösterir Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi,
b) Şirketin bağlı olduğu vergi dairesi, ili ve vergi numarasını gösterir belge,
c) Şirket yönetiminin onaylı imza sirküleri,
d) 3996 sayılı Kanun kapsamında YİD modeli ile yapılan kamu yatırımları için, ihale sözleşmelerinde hammadde temin sorumluluğunun görevli şirket yükümlülüğüne bırakıldığı, görevli şirketin unvanı, proje süresi, proje için ihtiyaç duyulan toplam miktar bilgilerini de içeren ilgili kamu kurum ve kuruluşundan alınacak yazı.
(3) Yapı hammaddesi talep projesi ekinde aşağıdaki haritalar ve çizimler verilir:
a) Yer bulduru haritası,
b) Uygun ölçekli topoğrafik harita üzerine işlenmiş jeoloji haritası ve jeolojik kesitler,
c) Sahada açılmış ocak varsa talep edilen izin sınırları ile ocak yerini gösterir uygun ölçekli imalat haritası,
ç) Yıllara göre üretim ve hazırlık programlarını gösterir termin planı,
d) Mevcut ve yapılması planlanan bina, tesis, kantar, silo, trafo, yol gibi yapıları gösteren vaziyet planı,
e) İşletme esnasında ve/veya sonrası üretim faaliyetinin gerçekleştirildiği alanın çevre ile uyumlu hale getirileceğine ilişkin çevre ile uyum plan çizimi ve kesitleri.
(4) Bu müracaatlarda ruhsat taban bedeli ile ruhsat bedeli alınmaz. Ancak YİD modeli kamu yatırımları hammadde üretim izin belgeleri için aynı grupta bulunan işletme ruhsatlarından alınan ruhsat bedelinin %30’u oranında çevre ile uyum bedeli alınır.

Talebin değerlendirilmesi
MADDE 59 – (1) Müracaat edilen alanda Kanun kapsamında verilmiş ruhsat hakları incelenir. Hammadde üretim izni talep edilen alanda, ruhsatlı alanlar var ise yapılacak hammadde üretiminin madencilik faaliyetlerine engel olup olmayacağı ve kaynak kaybına yol açıp açmayacağı göz önünde bulundurularak mahallinde tetkik yapılır. Heyetin saha mahallinde yapacağı tetkik tarihi, talep sahibi kamu kurum ve kuruluşuna ve talep alanında ruhsat var ise ruhsat sahibine bildirilerek tetkik tarihinde saha mahallinde bulunulması istenir. İlgililerin, heyetin mahallinde yapacağı tetkike katılmamaları durumunda tetkik re’sen yapılabilir.
(2) Kamu kurum ve kuruluşlarının altı aydan az süreli ve toplam bin tondan az olan miktarlardaki hammadde talepleri, talep edilen alanda yürüyen ruhsat hakları yok ise mahallinde tetkik yapılmadan da karşılanabilir. Bu kapsam dahilinde yürütülen faaliyetler için daimi nezaretçi atanması zorunluluğu yoktur. İş Kanunu hükümlerinin yerine getirilmesinden izin sahibi kamu kurum ve kuruluşu sorumludur.

Hammadde üretimi için talep edilen alanın tetkiki
MADDE 60 – (1) Hammadde üretim izni talep edilen ruhsatlı alanlarda inceleme yapılır. Bu incelemede, madencilik faaliyetlerine engel olup olmayacağı ve verilen işletme projesinin uygun olup olmadığı değerlendirilir.
(2) Ruhsatsız alanlarda gerek görülmesi halinde mahallinde inceleme yapılır.
(3) Heyet gerek gördüğü takdirde saha mahallinden analiz yaptırılmak üzere numune alabilir. Alınan numunelerin analiz bedelleri, projeyi veren kamu kurum veya kuruluşunca, YİD kapsamında ise görevli şirketçe karşılanır.

Hammadde üretim izin belgesinin verilmesi ve uzatılması
MADDE 61 – (1) Genel Müdürlükte yapılan değerlendirmeler sonucunda, hammadde üretimi için en fazla proje süresi sonuna kadar Ek Form-15’deki hammadde üretim izin belgesi talep eden kamu kurum ve kuruluşuna verilir.
(2) YİD modeli kapsamında ise görevli şirket yükümlülüğüne bırakılmış olan projelerin inşasında kullanılacak yapı ve inşaat hammaddelerinin üretimi için sözleşme konusu işte kullanılmak üzere aynı grupta bulunan işletme ruhsatlarından alınan ruhsat bedelinin %30’u oranındaki çevre ile uyum bedelinin yatırılmasına müteakip en fazla proje süresi sonuna kadar Ek Form-22’teki Yap-İşlet-Devret modeli kamu yatırımları hammadde üretim izin belgesi ihaleyi alan görevli şirkete verilir.
(3) Kanunun 7 nci maddesinin ikinci fıkrası gereğince Genel Müdürlüğün kayıtlarına işlenmiş alanlarla ilgili izin alınmadan hammadde üretim izin belgesi verilmez. Bu alanlara ilişkin izin alınması için bir yıl süre verilir. Bu süre içinde izin alınarak Genel Müdürlüğe verilmemesi halinde talep reddedilir. Genel Müdürlüğün kayıtlarına işlenmiş izne tabi alanın hammadde üretim izni sahibince yapılan yatırım alanı olması halinde izin istenmez.
(4) Görevli şirket adına verilecek hammadde üretim izin belgesi taleplerinde çevre ile uyum bedelinin yatırılması ve teknik eksikliklerin tamamlanması için altı ay süre verilir. Verilen sürede çevre ile uyum bedelinin yatırılmaması ve teknik eksikliklerin tamamlanmaması halinde talep reddedilir.
(5) Kamu kurum ve kuruluşlarının hammadde üretim izni taleplerindeki teknik eksikliklerin tamamlanması için altı ay süre verilir. Bu süre sonunda eksiklikleri tamamlanmayan talepler reddedilir.
(6) Eksikliklerin süresinde tamamlanmaması nedeniyle reddedilen alanlar için tekrar talepte bulunulması halinde Genel Müdürlüğün kayıtlarındaki ruhsat, izin ve diğer alanlar dikkate alınarak talep yeniden değerlendirilebilir.
(7) Hammadde üretim izin belgelerinin yürürlük tarihi, Genel Müdürlükçe belgenin düzenlendiği tarihtir.
(8) Hammadde üretim izni verilen alanın seçilmesi, küçültülmesi, büyütülmesi, yerinin değiştirilmesi, üretim faaliyetinin durdurulması, üretim izninin uzatılmasına Bakanlık yetkilidir. Alan değişikliklerinde yapı hammaddesi talep projesi ekindeki haritalar revize edilir. Kanuna göre verilmiş ruhsat alanlarında kaynak kaybına yol açacak ve işletme faaliyetlerine engel olacak şekilde hammadde üretim izni verilmez.
(9) Hammadde üretim izin belgesinin uzatılması zorunluluğunun doğması halinde Ek Form-14’deki yapı hammaddesi talep projesi ve ekinde verilmesi gerekli harita ve çizimler ile üretim izin belgesi süresi bitmeden önce Genel Müdürlüğe müracaat edilmesi zorunludur. Süre uzatım işlemlerinde de beşinci ve altıncı fıkra hükümleri uygulanır.

Üretim izni verilen alandan başka bir kamu kurum ve kuruluşunun üretim yapması
MADDE 62 –(1) Kamu kurum ve kuruluşu adına hammadde üretim izni verilen alanda, başka bir kamu kurum ve kuruluşunun üretim yapmak istemesi durumunda, Ek Form-14’deki yapı hammaddesi talep projesi ile Genel Müdürlüğe müracaat edilir. Bu projenin uygun bulunması ve üretim izni verilmiş kamu kurum ve kuruluşunun madencilik faaliyetini tehlikeye düşürmeyeceği ve birbirini engellemeyeceğine dair husus ve izin verilen alan koordinatları da olmak üzere muvafakatinin alınması kaydıyla bu alandan üretim yapılabilir.
(2) Bu maddeye göre muvafakat verilen kamu kurum ve kuruluşu da Kanuna aykırı faaliyetlerden sorumludur. İzin verilen kamu kurum ve kuruluşunca faaliyete başlanmadan Kanunun 7. Maddesi gereği alınması zorunlu izinler alınarak daimi nezaretçi/nezaretçiler atanır. Ayrıca muvafakat verilen kurum tarafından Kanunun 29. maddesi gereği verilmesi gerekli belgeler Genel Müdürlüğe ve hammadde üretim izin sahibi Kamu kurum ve kuruluşuna verilir.

İzinler
MADDE 63 – (1) Hammadde üretim izni verilen alana ilişkin olarak Kanunun 7 nci maddesi gereğince alınması gerekli izinler, hammadde üretim izin sahibi tarafından ilgili kanun hükümlerine göre yetkili mercilere müracaat edilerek alınır. İzinlerin alınmasına müteakip belgelerin Genel Müdürlüğe verilmesi zorunludur. Kanunun 7 nci maddesine aykırı faaliyette bulunulduğunun tespiti hâlinde faaliyeti gerçekleştirene Kanunun 7 nci maddesinin son fıkrasına göre idari para cezası uygulanarak, bu alandaki işletme faaliyetleri durdurulur.

Sevk fişi kullanılması
MADDE 64 – (1) Yürütülen proje için üretilen hammaddenin, Genel Müdürlükten bedeli karşılığında alınan sevk fişleri ile sevk edilmesi zorunludur. Hammadde üretim izin sahalarında sevk fişi kullanımı konusunda bu Yönetmeliğin 50. maddesi hükümleri uygulanır.
(2) Hammadde üretim izninin iptali veya terki halinde kullanılmamış olan sevk fişleri Genel Müdürlüğe iade edilir.

İşletme faaliyeti belgeleri
MADDE 65 – (1) Hammadde üretim izin sahibince, faaliyete başlayan ve faaliyeti sonlandırılan yüklenici ve/veya işletmecinin adı/ünvanı, adresi, TC Kimlik No, Vergi Dairesi, Vergi No., faaliyete başlangıç ve bitiş tarihi bilgilerini bir ay içinde Genel Müdürlüğe bildirmek zorundadır. Aksi takdirde faaliyetler durdurulur.
(2) Hammadde üretim izin belgesi ile çalışılan sahalarda, üretim ve/veya sevkiyat yapılması durumunda, izin sahibi her yıl Nisan ayı sonuna kadar bir önceki yıl içinde gerçekleştirdiği işletme faaliyeti ile ilgili işletme faaliyet raporunu (Ek Form-25) ve imalat haritasını Genel Müdürlüğe vermekle yükümlüdür. Aksi taktirde Yükümlülük yerine getirilinceye kadar üretim faaliyeti durdurulur.
(3) İşletme faaliyet raporu ile imalat haritasındaki hata ve noksanlıklar izin sahibine, yapılan bildirimden itibaren iki ay içinde tamamlattırılır. Verilen sürede tamamlanmaması halinde tamamlanıncaya kadar üretim faaliyeti durdurulur.
(4) Bir yıldan az süreli projeler için işletme faaliyet raporu ile imalat haritası faaliyet bitiminde Genel Müdürlüğe verilir.
(5) İşletme faaliyetinde bulunulmayan yıllar için de Genel Müdürlüğe yazılı bilgi verilir.
(6) Üretim faaliyeti durdurulan sahalarda üretim yapıldığının tespiti halinde Kanunun 10 uncu maddesinin 7. fıkrası gereği faaliyeti yürüten gerçek ya da tüzel kişiye idari para cezası uygulanır.
(7) Kamu kurum ve kuruluşu adına verilen hammadde üretim izni alanında 62 inci maddeye göre üretim izni verilenler için de bu madde hükümleri uygulanır.

Devlet Hakkı, çevre ile uyum bedeli
MADDE 66 – (1) Hammadde üretim izin belgeli YİD Modeli kamu yatırımları için görevli şirket tarafından, her yıl Ocak ayı sonuna kadar aynı grupta bulunan işletme ruhsatlarından alınan ruhsat bedelinin %30’u oranında çevre ile uyum bedeli, kullanılan hammaddenin ocak başı satış fiyatı üzerinden her yıl haziran ayı sonuna kadar Kanunun 14. maddesine göre Devlet hakkı yatırılır.
(2) Devlet hakkı ve çevre ile uyum bedelinin süresinde yatırılmaması veya eksik yatırılması hâlinde hammadde üretim izin sahibi görevli şirkete Kanunun 14 üncü maddesinin 17 inci fıkrası gereği idari para cezası verilir ve üç ay içinde tamamlanması istenir. Aksi halde üretim faaliyeti durdurulur.
(3) Genel Müdürlükçe yapılan denetim ve inceleme sonucunda, üretim ve sevkiyatın bildirilmediğinin tespit edilmesi halinde hammadde üretim izin sahibi görevli şirkete, ödenmesi gereken Devlet hakkına ilaveten bildirilmeyen miktar için hesaplanacak Devlet hakkının beş katı tutarında idarî para cezası verilir. Ayrıca, yapılan üretimin veya sevkiyatın beyan edilmemesi halinde Kanunun 10 uncu maddesinin yedinci fıkrası gereği idari para cezası uygulanır.
(4) Süresinde tahakkuk ettirilmeyen Devlet hakkına, tahakkuk ettirilmesi gereken ayın son gününden tahakkuk ettirildiği tarihe kadar geçen süre için 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre hesaplanacak gecikme zammı oranında faiz uygulanır.

Hammadde üretim izin belgesi verilen alanların denetlenmesi
MADDE 67 – (1) Hammadde üretim izin belgesi verilen alanlarda yürütülen faaliyetler; herhangi bir şikayet, talep veya Genel Müdürlüğün uygun gördüğü hallerde mahallinde denetlenebilir. Kanun ve bu Yönetmeliğe uygun yürütülmeyen veya çevre ve insan sağlığına zarar veren faaliyetler gerekli önlemler alınıncaya kadar durdurulur. Ayrıca, hammadde izin belgesi verilen kamu kurum ve kuruluşu ile görevli şirket de, izin sahasında adına faaliyet gösteren üçüncü kişilerin faaliyetlerini denetlemek, Kanun ve bu Yönetmeliğe aykırı faaliyetleri Genel Müdürlüğe bildirmekle sorumludur.
(2) Hammadde üretim izin alanlarının denetimlerine izin sahibi yetkilisi, 62. Maddeye göre izin verilen kurum yetkilisi ve/veya faaliyeti gerçekleştirenin katılması zorunludur.
(3) Daimi nezaretçi defterini, daimi nezaretçi ile izin sahibi veya vekili imzalar. İzin sahibi adına üçüncü kişiler tarafından çalışılan hammadde üretim izin sahaları için defterin faaliyeti gerçekleştiren tarafından da imzalanması ve faaliyetin bitiminde defterin izin sahibine verilmesi zorunludur. Defterin denetim esnasında ibraz edilmemesi, EK 4’ de belirtilen şekilde düzenli tutulmaması ve faaliyeti gerçekleştiren tarafından imzalanmaması halinde faaliyeti gerçekleştirene Kanunun 10 uncu maddesinin altıncı fıkrası gereği idari para cezası verilir.
(4) Denetime mesnet teşkil eden bilgi ve belgelerin mahallinde tetkik esnasında ibraz edilmemesi halinde Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrası kapsamında iki ay içinde verilmesi için izin sahibine bildirimde bulunulur. Verilen sürede eksik belgelerin verilmemesi halinde bilgi ve belgeler verilinceye kadar üretim faaliyeti durdurulur.
(5) Galeri atımı yöntemi ile patlatma yapıldığının tespiti halinde faaliyeti gerçekleştirene Kanunun 10 uncu maddesinin yedinci fıkrası gereği idari para cezası uygulanır.
(6) Kanunun 31 inci maddesine aykırı olarak daimi nezaretçi/vardiya mühendisi/teknik eleman istihdamı sağlanmadan işletme faaliyetinde bulunulduğunun tespiti halinde faaliyeti gerçekleştirene Kanunun 31. maddesi gereği idari para cezası uygulanarak işletme faaliyeti durdurulur.
(7) Kanunun 29 uncu maddesinin birinci fıkrasına göre projesine aykırı faaliyette bulunulduğunun tespiti halinde projeye uygun faaliyette bulunulması için izin sahibine altı aya kadar süre verilir. Bu süre sonunda projesine uygun faaliyette bulunulmaması halinde faaliyeti gerçekleştirene Kanunun 29 uncu maddesinin birinci fıkrası gereği idari para cezası verilerek üretim faaliyeti durdurulur. Ancak projeye aykırı faaliyetlerin işletme açısından tehlikeli olduğunun tespiti halinde tehlikeli durum giderilinceye kadar üretim faaliyetleri doğrudan durdurulur.
(8) Kanun kapsamında ruhsat sahipleri için öngörülen idari para cezaları, hammadde üretim izin belgesi ile çalışılan sahalarda faaliyeti yürüten gerçek ya da tüzel kişiler için geçerlidir. Aynı hammadde üretim izni sahasında Kanunun idari para cezası uygulanmasını gerektiren maddelerinin birden fazla gerçek ya da tüzel kişi tarafından ihlal edildiğinin tespiti halinde faaliyeti gerçekleştirenlere idari para cezası verilir.

Faaliyetlerle ilgili hak ve sorumluluklar
MADDE 68 – (1) Üretim izin belgesi verilen alanda ruhsat olması durumunda ruhsat sahibi, ruhsat sahası içinde kamu kurum ve kuruluşu veya görevli şirketten, hammadde üretim izin belgesi verilen alanla ilgili olarak herhangi bir hak talep edemez. Hammadde üretim izin belgesi verilen alanda yapılan üretim faaliyeti ruhsat sahibi tarafından engellenemez ve faaliyete müdahale edilemez. Üretim izni verilen kamu kurum ve kuruluşu veya görevli şirket, ruhsat sahibinin faaliyetlerini olumsuz yönde etkileyecek, kaynak kaybına neden olabilecek faaliyetlerde bulunamaz.

Hammadde üretiminin amaç dışı kullanılması ve hammadde üretim izni olmadan üretim yapılması
MADDE 69 – (1) Hammadde üretim izni verilen kamu kurum ve kuruluşu ile görevli şirket, izin verilen alanla ilgili her türlü faaliyetine ilişkin olarak Kanun hükümleri kapsamında Bakanlığa karşı sorumludur.
(2) Verilen izin çerçevesinde kamu kurum ve kuruluşu ile görevli şirket tarafından üretilen hammadde, proje amacı dışında kullanılamaz, satılamaz, ticarete konu edilemez. İlgili kamu kurum ve kuruluşu ile hammadde üretim izin sahibi görevli şirketin üçüncü kişiler ile yapacağı sözleşmelerde ve proje maliyetlerinde, bu hususların göz önüne alınması zorunludur.
(3) Hammadde üretim izin alanından üretilen hammaddenin kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan projeler dışında kullanıldığının, ticarete konu edildiğinin veya satışının yapıldığının tespit edilmesi hâlinde, faaliyeti gerçekleştirene amaç dışı kullanılan hammaddenin ocak başı satış bedelinin iki katı tutarında idari para cezası verilir. Yapılan üretimin projede belirtilen amaç dışında kullanımının ikinci kez tespiti hâlinde hammaddenin ocak başı satış bedelinin iki katı tutarında idari para cezası uygulanarak izin iptal edilir. İptal edilen izin sahasında stokta hammadde olduğunun tespit edilmesi durumunda, stoktaki hammadde, üretim izin sahibi kamu kuruluşu tarafından proje kapsamında değerlendirilir.
(4) Hammadde üretim izni olmadan üretim yapıldığının ve hammaddenin kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan projelerde kullanıldığının tespit edilmesi halinde faaliyetler durdurulur. Bu alanda üretilen hammadde için faaliyeti gerçekleştirene, ocak başı satış bedeli kadar idari para cezası uygulanır.
(5) Hammadde üretim izin alanından üretilen hammaddenin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan farklı projelerde kullanıldığının tespit edilmesi durumunda faaliyetler durdurulur.
(6) Hammadde üretim izni olmadan veya Kamu kurum ve kuruluşu adına verilen hammadde üretim izin alanından üretilen hammaddenin YİD modeli ile yapılan projelerde kullanıldığının tespit edilmesi halinde faaliyetler durdurulur. Bu alanda üretilen hammadde için faaliyeti gerçekleştirene ocak başı satış bedeli kadar idari para cezası uygulanır.
(7) Herhangi bir işleme tabi tutulmadan kullanılan hammaddeler için ocak başı satış bedeli, tüvenan hammaddenin ocak başı fiyatına göre hesaplanır.

Hammadde üretimi sırasında zaruri olarak üretilen madenler
MADDE 70 – (1) Hammadde üretim izni verilen alanda, izin verilen yapı ve inşaat hammaddesi dışında başka maden üretilemez ve başka madenlere yönelik hak talebinde bulunulamaz. Ancak, verilen hammadde iznine dayalı olarak gerçekleştirilen üretim faaliyetinin zaruri neticesinde maden üretilmesi söz konusu olduğu takdirde durum Genel Müdürlüğe bildirilir. İzin verilen alandaki hammadde üretimi esnasında zaruri olarak başka maden üretildiği takdirde bu alanda ruhsat yoksa yapılmış üretim büyükşehir belediyesi olan illerde valilik diğer illerde özel idare tarafından ihale edilerek satılır. Satıştan sağlanan gelir büyükşehirlerde hazine hesabına, diğer illerde özel idare hesabına aktarılır. Ruhsat var ise üretilen maden bir tutanakla bedelsiz olarak ruhsat sahibine verilir.

Üretim izin süresinin sona ermesi
MADDE 71 – (1) Yapı ve inşaat hammadde üretim izni verilen hammadde üretim izin sahibi, faaliyetin sona ermesi veya iznin iptal edilmesi halinde üretim yapılan alanı, çevre ile uyumlu hale getirerek ve emniyet tedbirlerini alarak, diğer mevzuat gereği alınan izinler ve verilen taahhütler çerçevesinde terk etmek zorundadır. Bu hususlar yerine getirilinceye kadar hammadde üretim izni sahiplerinin cezai ve hukuki sorumlulukları devam eder.
(2) Terk taleplerinde, sahada gerekli emniyet tedbirlerinin ve çevresel önlemlerin alındığına dair terk raporu ve sahanın son durumunu gösterir imalât haritası verilir. Sahada faaliyette bulunulmamış ise hammadde üretim izin sahibi, sahada faaliyette bulunulmadığını ve alınacak bir önlem olmadığını Genel Müdürlüğe bildirir. Genel Müdürlük bu beyana dayalı olarak terk talebini mahallinde tetkik yapmadan da değerlendirebilir.
(3) Herhangi bir nedenle hükümden düşmüş, terk talepli ve kamu kurumları adına verilmiş hammadde üretim izni sahalarının mahallinde tetkiki sonucunda gerekli güvenlik ve çevresel önlemlerin alınmadığının tespiti halinde Kanunun 32. maddesine göre bir yıl süre verilir. Verilen sürede gerekli güvenlik ve çevresel önlemlerin alınmaması durumunda sorumluluk izin sahibinin olması şartıyla, bu durum valiliğe bildirilir. Çevre ile uyum çalışması için gerekli tedbirler, çevreye uyum planına uygun olarak orman arazilerinde ilgili orman idaresi, diğer alanlarda il özel idareleri veya valilikler tarafından yerine getirilir. Orman idaresi, il özel idaresi veya valilik tarafından çevre ile uyum planına uygun olarak yapılan masrafların ödenmesi için izin sahibi kuruma bir ay ödeme süresi verilir. Süresinde ödenmeyen ve Bakanlık tarafından ilgili vergi dairesine bildirilen tutarlar 6183 sayılı Kanuna göre izin sahibi kurumdan tahsil edilir.
(4) YİD modeli kapsamında görevli şirket adına verilmiş hammadde üretim izni sahalarının mahallinde tetkiki sonucunda gerekli güvenlik ve çevresel önlemlerin alınmadığının tespiti halinde Kanunun 32. maddesine göre bir yıl süre verilir. Verilen sürede çevre ile uyum planı çerçevesinde gerekli güvenlik ve çevresel önlemlerin alınmaması durumunda tedbir alınana kadar sorumluluk izin sahibinin olması şartıyla, bu durum valiliğe bildirilir. Çevre ile uyum çalışması için Orman idaresi, il özel idaresi veya valilik tarafından yapılan masraflar, çevre ile uyum planı çalışmaları için emanete yatırılan tutarlardan karşılanır. Teminatların yeterli olmaması durumunda çevre ile uyum planı çerçevesinde eksik kalan masrafların ödenmesi için izin sahibine bir ay ödeme süresi verilir. Süresinde ödenmeyen ve Bakanlık tarafından ilgili vergi dairesine bildirilen tutarlar 6183 sayılı Kanuna göre görevli şirketten tahsil edilir. Faaliyet sonrası sahanın çevre ile uyumlu hâle getirilmesi halinde çevre ile uyum bedeli iade edilir.
(5) Bu maddede belirtilmeyen hususlarda Yönetmeliğin 83. Maddesi hükümleri uygulanır.

ONUNCU BÖLÜM
İrtifak, İntifa Hakkı ve Kamulaştırma

İrtifak, intifa hakkı
MADDE 72 –(1) Maden arama ve işletme dönemleri içerisinde faaliyet sahası özel mülkiyete konu gayrimenkul üzerinde kullanma amacına münhasır olmak üzere belli süreler için maden ruhsat sahibi, Bakanlığa müracaat ile irtifak ve/veya intifa hakkı tesisi isteyebilir.
(2) İrtifak ve/veya intifa hakkının bedeli, 4/11/1983 tarihli ve 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununa uygun olarak seçilecek bilirkişiler tarafından tespit edilir.
(3) Ruhsat sahibi irtifak ve/veya intifa hakkı verilen alanı amacı dışında kullanamaz. Bu alanı süresi sonunda çevre ile uyumlu olacak şekilde terk etmek zorundadır. Aksi takdirde ruhsat sahibi irtifak ve/veya intifa hakkı kapsamında sahadaki zararları tazmin etmekle yükümlüdür.
(4) İşletme ruhsat sahasında ve/veya mücavirinde kurulacak tesislerde kullanılacak ve ruhsat sahası dışından getirilecek olan su, doğalgaz, elektrik, yol ve haberleşme hatları için ruhsat sahibi Bakanlığa müracaat ederek irtifak ve/veya intifa hakkı tesisi isteyebilir. Mücavir alan, tesisin özelliği, topografik yapı, işletmenin büyüklüğü vb. hususlar dikkate alınarak Genel Müdürlükçe değerlendirilir.

Kamulaştırma talebinde istenilen belgeler
MADDE 73 – (1) İşletme ruhsatı safhasında işletme faaliyetleri için gerekli olan özel mülkiyete konu taşınmaz, taraflarca anlaşma sağlanamaması ve işletme ruhsatı sahibinin talebi üzerine Bakanlıkça kamu yararı bulunduğuna karar verilmesi halinde kamulaştırılır.
(2) Kamulaştırma talebi, ruhsat sahibince aşağıdaki belgelerle Genel Müdürlüğe yapılır:
a) Kamulaştırma talebi ile ilgili dilekçe,
b) Tüzel kişilerde kamulaştırma ile ilgili karar,
c) Kamulaştırılması düşünülen alanın imar ve kullanım durumu, süresi, rezerv durumu, kamulaştırma sonrası ruhsat alanındaki faaliyetlerin ekonomiye katkısı ile ilgili karşılaştırmalı bilgileri içeren proje,
ç) Kamulaştırılması talep edilen alan ve bu alan üzerindeki taşınmazların miktar ve nitelikleri, bu alanın 6 derecelik dilime esas koordinatları, sahiplerinin isim ve adresleri, arazilerin tapu ve çap suretlerini gösterir tapu sicilinden onaylı listesi,
d) Taşınmaz üzerinde kamulaştırma sonrası yapılması düşünülen üretim tesisleri ve işletmenin durumunu gösterir vaziyet planı,
e) Üretimden sonra arazinin restorasyonu hakkındaki bilgileri ve haritası,
f) Ruhsat sahibince kamulaştırılması istenilen arazi sahiplerine anlaşmak üzere noter aracılığı ile yapılmış 11/2/1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre gönderilen ihbarname,
g) Kamulaştırılması talep edilen arazinin çevresindeki yerleşim alanları ve arazi konumları.

Kamulaştırma taleplerinin arazi tetkiki
MADDE 74 – (1) Kamulaştırılması talep edilen alan, Genel Müdürlükçe oluşturulacak heyet tarafından tetkik edilir. Kamulaştırma işlemleri Kamulaştırma Kanunu hükümlerine göre yapılır. Bu husustaki masraflar ve kamulaştırma bedeli işletme ruhsatı sahibi tarafından ödenir.
(2) Kamulaştırmaya, kamulaştırılması istenilen alandaki madenin işletme projesi ve rezerv durumu, bu alandaki madenin üretilip üretilmemesi durumunda bölgeye ve ülke ekonomisine fayda ve zararları, kamulaştırılması talep edilen alan dışında ruhsat sahası içinde başka alanlardaki rezerv durumuna göre üretim olanakları, bölgedeki alternatif üretim alanları, mülk sahibinin kayıpları, mülk sahibinin kamulaştırma sonrası sürdüreceği ekonomik faaliyet ve kamulaştırmadan nasıl etkileneceği ile ilgili hususlar, kamulaştırılması talep edilen alanın çevre ile ilişkileri gibi teknik ve sosyal içerikli tüm etkenler değerlendirilerek karar verilir.
(3) Kamulaştırılan taşınmaz, tapuya Hazine adına tescil edilip ruhsat hukuku devam ettiği sürece madencilik faaliyetlerinde kullanılmak üzere ruhsat sahibi adına tahsis edilir.
(4) Kamulaştırılan alanın kamulaştırma amacı dışında kullanıldığının tespit edilmesi haksız surette hak iktisabı sayılır. Bu alanda kamulaştırma amacı dışındaki faaliyet durdurulur.
(5) Kamulaştırma bedelinin kesinleşmesi tarihinden itibaren beş yıl içinde ruhsat sahibince, kamulaştırılan alanın kamulaştırma amacına uygun olarak hiçbir faaliyet veya tesisat yapılmayarak taşınmaz mal olduğu gibi bırakılırsa, mal sahibi veya mirasçıları kamulaştırma bedelini aldıkları günden itibaren işleyecek kanuni faiziyle birlikte iade ederek, taşınmaz malını geri alabilir.
(6) Taşınmazın, kamulaştırma amacı ile ilgili kullanımına lüzum kalmadığının Bakanlıkça tespiti veya ruhsat sahibinin beyanı halinde, Kamulaştırma Kanununda öngörülen usul ve esaslara göre belirlenecek rayiç bedeli hazineye ödenmek kaydıyla kamulaştırılan yerin eski sahibine iade edileceği hususu, ruhsat sahibi ve taşınmazın eski sahibine tebliğ edilir. Eski sahibinin taşınmazı altı ay içerisinde almak istememesi durumunda taşınmaz Hazineye kalır.
(7) I. Grup madenler, II. Grup (a) ve (c) bendi madenler ve mıcır ile kaba inşaat, baraj, gölet, liman, yol gibi yapılarda kullanılan her türlü yapı hammaddesi için kamulaştırma hükümleri uygulanmaz.
(8) Bakanlık tarafından alınan kamu yararı kararları ilgili Valiliğe gönderilir. İlgili Valilik, 2942 sayılı Kanun uyarınca kamulaştırma işlemlerini sonuçlandırır.

ONBİRİNCİ BÖLÜM
Faaliyetlerin İncelenmesi ve Denetlenmesi

İnceleme ve denetim
MADDE 75 – (1) Kanun gereğince düzenlenmiş mali ve teknik belgelerin, her türlü madencilik faaliyetleri ile madencilik faaliyetlerini etkileyen hususların, ihbar ve şikayetlerin inceleme ve denetimi Genel Müdürlük tarafından görevlendirilen personelce yerinde yapılır.
(2) Genel Müdürlük, diğer kamu kurum ve kuruluşları ile üniversitelerden inceleme ve denetimin gerektirdiği mesleki tecrübeye sahip olan personelleri de görevlendirebilir.
(3) Yapılacak inceleme ve denetimlerde oluşturulacak heyet; maden mühendisi, jeoloji mühendisi ile yapılacak inceleme ve denetimlerin özelliğine göre diğer meslek mensuplarından en az üç kişiden oluşur.
(4) İnceleme ve denetimlerde ruhsat sahibi Genel Müdürlüğe verdiği teknik ve mali belgelerin hazırlanmasına esas olan bütün belgelerin asıllarını, yapılmış hesapları talep halinde heyet üyelerine göstermek zorundadır.
(5) Ruhsat sahibi/Vekili/Daimi nezaretçi/ilgili YTK personelinin mahallinde yapılan tetkik ve incelemelere katılmaması veya ruhsat sahibince herhangi bir nedenle tetkik ve incelemelerin engellenmesi hâlinde 20.000 TL, bu fiilin tekrarı hâlinde 40.000 TL tutarında idari para cezası uygulanır.
(6) Madencilik faaliyetleri ile ilgili olarak yapılan ihbar ve şikâyetlerin değerlendirilebilmesi için, dilekçede şikayetçinin T.C. Kimlik Numarası, açık adresi ve irtibat numarası beyanının yer alması gerekir.
(7) Genel Müdürlük, gerek gördüğü takdirde bilgilendirme yapmadan da mahallinde denetimleri gerçekleştirebilir.
(8) Genel Müdürlük tarafından görevlendirilen mahallinde tetkik heyetlerince alınan numunelerin analizleri, üniversiteler, uzman kurum ve kuruluşlar ile ulusal ve uluslararası akredite laboratuvarlarda yaptırılır.

İnceleme ve denetimin yapılması
MADDE 76 – (1) İnceleme ve denetim sırasında teknik ve mali belgeler ile bu belgelerin hazırlanmasına esas teşkil eden işletme projesinin uygulanması ile ilgili hususlar, üretim yöntemi, üretim miktarı, üretilen madenin kullanım alanı, sevk fişleri, faturalar, satış belgeleri gibi Kanun ve mevzuat gereği diğer belgeler incelenir. Her türlü denetimde çevre ile uyum planına uygun çalışılıp, çalışılmadığı kontrol edilir.
(2) İnceleme ve denetim sonunda düzenlenen ve mevcut durumu belirten tutanak en az iki nüsha hazırlanarak heyet üyeleri, ruhsat sahibi veya vekili tarafından imzalanır. Ruhsat sahibi veya vekili, tutanakta katılmadığı hususlara şerh düşebilir. Ancak imzadan imtina edilmesi halinde bu durum tutanakta belirtilir. Tutanağın bir nüshası ilgiliye verilir. Bu tutanakta belirtilen hususlar ruhsat sahibine tebliğ edilmiş sayılır.
(3) Ruhsat sahasında yapılan tetkiklere ait detay bilgileri içeren rapor hazırlanır. Ruhsat sahibinin talep etmesi durumunda bir örneği verilir.

Görevlendirme giderlerinin karşılanması
MADDE 77 – (1) Madencilik ile ilgili her türlü görevlendirmelerde, görevlendirme giderleri Kanunun 35 inci maddesi hükümleri çerçevesinde Bakanlık bütçesinden ödenir.
(2) Sevk fişi, patlayıcı madde izni, irtifak ve intifa hakkı, kamulaştırma, mera tahsis değişikliği, ikinci maden, buluculuk hakkı, işletme izin sınırlarında yapılacak değişiklik, birleştirme gibi taleplerle ilgili tetkik giderleri ruhsat sahibince karşılanır.

ONİKİNCİ BÖLÜM
Buluculuk Hakkı
Buluculuk hakkı
MADDE 78 – (1) Ruhsat sahibi, arama veya işletme ruhsatı süresince hazırlanan koordinatları içeren teknik raporlar ile birlikte görünür rezerv olarak bildirdiği ve Genel Müdürlük tarafından yapılan tetkiklerde varlığı tespit edilen madenlerin bulucusu sayılır. Bu hakkın talep edilmesi durumunda ruhsat sahibine Ek Form-16’daki buluculuk belgesi verilir. I., II. ve V. Grup madenlere buluculuk belgesi verilmez.
(2) Ruhsatın devredilmesi durumunda buluculuk hakkı sahibi bu hakkını ruhsat ile birlikte devredebilir. Bildirilen görünür rezervin bitmesi halinde buluculuk hakkı sona erer.

Buluculuk hakkının hesabı
MADDE 79 – (1) Buluculuk hakkı, yıllık ocak başı satış tutarının %1’idir.
(2) Buluculuğa konu madenin bulucusu dışında bir başkası tarafından işletilmesi halinde, bu alandan bir yılda üretilen maden için tahakkuk eden buluculuk hakkı her yıl Haziran ayı sonuna kadar bu alanda üretim yapan kişiler tarafından hak sahibinin hesabına yatırılır.
(3) Ruhsatın iptal edilmesi durumunda, ihaleden ruhsatı alan kişinin üretim yaptığı madenin buluculuk hakkını süresi içinde buluculuk belgesi sahibine ödemesi zorunludur.

ONÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Devir, İntikal ve Terk İşleri

Devir
MADDE 80 –(1) Maden ruhsatları ve sertifikaları talep halinde, hukuki bir sakınca bulunmadığı takdirde, Kanunun 6 ncı maddesindeki maden haklarını kullanma ile ilgili şartları taşıyan gerçek veya tüzel kişilere Genel Müdürlükçe devredilebilir. Buluculuk hakkı sahibi, bu hakkını ruhsat ile birlikte devredebilir.
(2) Devir işlemleri yapılacak ruhsatların/sertifikaların yıllık ruhsat bedellerinin, ruhsatla ilgili 6183 sayılı Kanuna tabi borçların, devlet haklarının eksiksiz ödenmiş olması, devredildiği tarihe kadar geçen süre için, işletme faaliyet raporunun verilmesi zorunludur.
(3) Ruhsatı veya sertifikayı devralacak kişinin; devralacağı ruhsata/sertifikaya ait Kanundan doğan bütün hak ve vecibelerini, ruhsata uygulanmış yaptırımlar ile yükümlülükleri kabul ettiğini; ruhsat sahibinin de ruhsatını bütün hak ve vecibeleri ile devretmek isteğini belirten Ek Form-17’daki örnek dilekçe ile Genel Müdürlüğe müracaat etmeleri gerekir.
(4) Devir işleminde işletme ruhsat taban bedelinin yatırıldığına dair belge ile müracaat edilir. Ruhsatın/sertifikanın devredildiği tarihteki ruhsat bedelinin iki katı tutarında devir bedelinin yatırılması zorunludur. 6183 sayılı Kanunun 22/A maddesi kapsamında vadesi geçmiş borcun bulunmadığına ilişkin belgenin ibrazını müteakip devir Bakanlık onayıyla gerçekleşir. Devir talebinin, Bakanlık tarafından uygun bulunmaması halinde işletme ruhsat taban bedeli ile devir bedeli iade edilir.
(5) 10/6/1983 tarihli ve 2840 sayılı Bor Tuzları, Trona ve Asfaltit Madenleri ile Nükleer Enerji Hammaddelerinin İşletilmesini, Linyit ve Demir Sahalarının Bazılarının İadesini Düzenleyen Kanunda sayılan bor tuzu madeni sahalarında, grubundaki diğer madenler için işletme izni verilmiş olması ve aynı alanda bor tuzu bulunmadığının veya rezervinin tükendiğinin tespiti halinde ruhsat, kamu kurum ve kuruluşlarına devredilebilir. Ancak daha sonra bu alanlarda bulunacak bor tuzu rezervleri ile ilgili hakların kullanımı ilgili kamu kuruluşuna aittir.
(6) Ruhsat/sertifika devir işlemlerinde de arama ve işletme ruhsatlarında aranan mali yeterlilik şartları aranır.
(7) Mahkeme kararı, ünvan ve nev’i değişikliklerinde ruhsat taban bedeli ve ruhsat devir bedeli alınmaz.
(8) Rödövans sözleşmesi bulunan ruhsatların devir taleplerinde devir alandan, mevcut rödövans sözleşmesinin kabul edildiğine dair taahhütname istenir, verilmemesi halinde devir işlemi gerçekleştirilmez.
(9) İşletme izinli ruhsatların son denetim tarihinden itibaren bir yıldan fazla süre geçmiş ise; mahallinde tetkiki gerçekleştirilmeden ruhsat devredilmez.
(10) Ruhsatın devir edilmesi halinde kullanılmayan sevk fişleri bir tutanakla devir alana verilir.

İntikal
MADDE 81 –– (1) Maden ruhsat ve sertifikaları, buluculuk hakkı ve bunlarla ilgili hak ve yükümlülükler, miras yolu ile bir bütün olarak intikal eder. Bu haklar mirasçıların rızası olsa da bölünemez.
(2) Mirasçıların altı ay içinde, intikal eden haklarını bir bütün olarak kullanması ve bu hakkı aralarından maden hakkı alabilecek birine ya da maden hakkı alabilecek özel ya da tüzel kişiye devretmek üzere Genel Müdürlüğe müracaat etmeleri zorunludur. Aksi takdirde ruhsat iptal edilir.
(3) Mirasçıların anlaşamamaları halinde içlerinden birinin mahkemeye müracaat etmesi ve ruhsat ile ilgili konunun yargıya intikal ettiğini gösterir bir belge ve veraset ilamı ile birlikte Genel Müdürlüğe müracaat etmesi durumunda mahkeme sonucu beklenir.
(4) Dava sonuçlanıncaya kadar, mahkeme, Kanuna göre durumu uygun olan birini mümessil olarak tayin eder. Ruhsatlarla ilgili hukuki sorumluluklar mirasçılara; cezai sorumluluklar mahkeme tarafından tayin edilen mümessile aittir. Mirasçıların mümessile, vekil tayin edilmiş ise vekile rücu hakları saklıdır.
(5) Davanın verilen altı aylık yasal süreden sonra kesinleşmesi halinde, mahkemenin ruhsat hakkını verdiği kişinin mahkeme kararı ile birlikte iki ay içinde intikal için gerekli belgelerle Genel Müdürlüğe müracaat etmesi zorunludur. Aksi halde ruhsat iptal edilerek mirasçının Kanun ile ilgili hakları sona erer.
(6) Ölüm tarihinden itibaren altı ay içerisinde Genel Müdürlüğe intikal işlemleri için müracaat edilmediği takdirde, ruhsat iptal edilir. İntikal talebinin ruhsat süresi içinde yapılması zorunludur. Ancak ölüm tarihinin ruhsat süresinin son iki ayı içinde olması durumunda, Kanun ile ilgili yükümlülüklerin yerine getirilmesi için ruhsat süresi sonundan itibaren iki ay ek süre verilir.
(7) Ruhsat sahibinin vefatı ile intikal işlemi tamamlanıncaya kadar geçen sürede ruhsat hukukundan mirasçılar sorumludur.
(8) Devir ve intikal belgeleri ile gerekli işletme ruhsat taban bedeli makbuzunun ölüm tarihinden itibaren 6 ay içinde Genel Müdürlüğe verilmesini takiben devir ve intikal işlemleri yürütülür. İntikal işlemi sonucunda ruhsatın mirasçılardan birine devir edilmesi halinde ruhsat devir bedeli alınmaz. Ancak ruhsatın, mirasçıların dışında üçüncü bir kişiye devir edilmesi halinde ruhsat devir bedeli alınır.

İcra yoluyla devir
MADDE 82 – (1) Devir, İcra/İflas Müdürlüğünce ruhsatın satışının yapılması nedeniyle veya mahkeme kararına dayalı yapılıyor ise, ruhsatı devralması gereken gerçek veya tüzel kişiler, devri gerektiren belgelerin aslı veya noter onaylı örneği, ruhsat taban bedeli makbuzu, vadesi geçmiş borç durumunu gösterir belge ile Genel Müdürlüğe müracaat eder. Ruhsat devir bedeli alınmaz.
(2) Ruhsatı devralacak mali yeterliliğe sahip gerçek veya tüzel kişilerin Kanunun 6 ncı maddesindeki maden haklarını kullanabilecek şartları taşıması gerekir.
(3) İcra/İflas yoluyla yapılan satışlarda ruhsata ait bütün mali yükümlülüklerin tamamlanması gerektiği İcra/İflas Dairesine bildirilir. Yükümlülüklerin yerine getirilmemesi halinde eksiklikler ruhsatı devir alacak olana tamamlatılır.
(4) Genel Müdürlüğe icra yoluyla satışın başlatıldığı bildirilmiş ruhsatların ruhsat bedelinin yatırılmaması halinde; uygulanan idari para cezası ve ruhsat bedelinin verilen 3 (üç) aylık sürede yatırılmasına ilişkin bilgi yazılı olarak ruhsat sahibine ve ilgili İcra Dairesine bildirilir.

Ruhsatın hükümden düşmesi ve alınacak tedbirler
MADDE 83 – (1) Ruhsat/sertifika süresi içinde, sahanın terkinin talep edilmesi halinde,
a) Sahada doğal topoğrafyayı değiştirecek bir faaliyette bulunulmamış ise bu durum ruhsat/sertifika sahibi ve yetkilendirilmiş tüzel kişiler tarafından bir terk raporu ile Genel Müdürlüğe bildirilmek zorundadır. Genel Müdürlük bu terk raporuna dayalı olarak terk talebini değerlendirir.
b)Sahada doğal topografyayı değiştiren arama faaliyeti yapılan ruhsat sahalarında; ruhsat sahibi, Yetkilendirilmiş tüzel kişi tarafından hazırlanmış ve çalışılan her faaliyet alanı için alınan emniyet tedbirlerini içeren terk raporu ve sahanın son durumunu gösterir imalat haritası ile Genel Müdürlüğe terk talebinde bulunabilir. Genel Müdürlük bu terk raporuna dayalı olarak terk talebini değerlendirir.
c)Açık İşletme yöntemi ile üretim yapılan ruhsat sahalarında; ruhsat sahibi, Yetkilendirilmiş tüzel kişi tarafından hazırlanmış ve çalışılan her faaliyet alanı için alınan emniyet tedbirlerini içeren terk raporu, sahanın son durumunu gösterir imalat haritası, maden jeoloji haritası, çevre ile uyum planının uygulandığını gösterir belgeler (fotoğraf v.b) ile Genel Müdürlüğe terk talebinde bulunabilir. Genel Müdürlük bu terk raporuna dayalı olarak terk talebini değerlendirir.
ç) Yeraltı İşletme yöntemi ile üretim yapılan ruhsat sahalarında; ruhsat sahibi, Yetkilendirilmiş tüzel kişi tarafından hazırlanmış ve çalışılan her faaliyet alanı için alınan emniyet tedbirlerini (yeraltı ocağının yerüstüne bağlantı girişlerinin, canlı ve hava girmeyecek şekilde göçertilerek kapatılması, yer üstü sularının yeraltına girmemesi için kuşaklama kanallarının yapılması, mümkünse mevcut yeraltı ocağının derinliğinin topoğrafyaya olan konumu ve çevresel etkileri dikkate alınarak su ve/veya gaz drenajının yapılması vb) içeren terk raporu, sahanın eski – yeni tüm faaliyetlerini gösteren son durumunu gösterir imalat haritası, maden jeoloji haritası ile Genel Müdürlüğe terk talebinde bulunabilir. Genel Müdürlük bu terk raporuna dayalı olarak terk talebini değerlendirir.
(2) Terk talebine ilişkin olarak mahallinde yapılan tetkikte; gerekli emniyet tedbirlerinin ve işletme projesinde beyan edilen çevre ile uyum planının uygulanıp/uygulanmadığı kontrol edilir. İşletme projesi doğrultusunda faaliyet alanı çevre ile uyumlu hale getirilmiş ise; terk talebi talep tarihi itibariyle kabul edilir. Ancak, faaliyet alanının çevre ile uyumlu olmadığının tespit edilmesi halinde terk talebi reddedilerek, ruhsat yükümlülüklerinin devam ettiği hususunda ruhsat sahibi bilgilendirilir.
(3) Terk talebi kabul edilmeyen ruhsatlar için, gerekli emniyet tedbirleri alınmamış ve işletme projesinde beyan edilen çevre ile uyum planı uygulanmamış ise ruhsat sahibine, alınması gerekli önlemler bildirilerek eksikliklerin tamamlanması için bir yıla kadar süre verilir. Mücbir sebep ve/veya beklenmeyen haller dışında bu süre uzatılamaz. Verilen bu sürede eksikliklerin giderilmemesi durumunda ruhsatın terki/iptali yapılarak tedbir alınana kadar sorumluluk ruhsat sahibinin olması şartıyla, bu durum Valiliğe bildirilir. Çevre ile uyum çalışması için gerekli tedbirler, çevre ile uyum planına uygun olarak orman arazilerinde ilgili orman idaresi, diğer alanlarda il özel idaresi veya valilik tarafından yerine getirilir. Orman idaresi, Valilik veya il özel idaresi tarafından çevre ile uyum planına uygun olarak yapılan masraflar, ruhsat bedelinin, çevre ile uyum planı çalışmalarını karşılamak üzere emanet olarak yatırılan tutardan karşılanır. Ruhsat bedelinden çevre ile uyum planı çalışmaları için emanete yatırılan tutarın yeterli olmaması durumunda çevre ile uyum planı çerçevesinde eksik kalan masrafların ödenmesi için ruhsat sahiplerine bir aylık ödeme süresi verilir. Süresinde ödenmeyen ve Bakanlık tarafından ilgili vergi dairesine bildirilen tutarlar, 6183 sayılı Kanuna göre ruhsat sahiplerinden tahsil edilir. İlgili idare tarafından çevre ile uyum planı dışında başkaca bir proje veya uygulama yapılması halinde buna ilişkin masraflar, ilgili idare tarafından karşılanır ve ruhsat sahibinden herhangi bir bedel talep edilmez.
(4) Herhangi bir nedenle hükümden düşmüş olan ruhsatlar için, gerekli emniyet tedbirleri alınmamış ve işletme projesinde beyan edilen çevre ile uyum planı uygulanmamış ise ruhsat sahibine, alınması gerekli önlemler bildirilerek eksikliklerin tamamlanması için bir yıla kadar süre verilir. Mücbir sebep ve/veya beklenmeyen haller dışında bu süre uzatılamaz. Verilen bu sürede eksikliklerin giderilmemesi durumunda tedbir alınana kadar sorumluluk ruhsat sahibinin olması şartıyla, bu durum Valiliğe bildirilir. Çevre ile uyum çalışması için gerekli tedbirler, çevre ile uyum planına uygun olarak orman arazilerinde ilgili orman idaresi, diğer alanlarda il özel idaresi veya valilik tarafından yerine getirilir. Orman idaresi, Valilik veya il özel idaresi tarafından çevre ile uyum planına uygun olarak yapılan masraflar, ruhsat bedelinin, çevre ile uyum planı çalışmalarını karşılamak üzere emanet olarak yatırılan tutardan karşılanır. Ruhsat bedelinden çevre ile uyum planı çalışmaları için emanete yatırılan tutarın yeterli olmaması durumunda çevre ile uyum planı çerçevesinde eksik kalan masrafların ödenmesi için ruhsat sahiplerine bir aylık ödeme süresi verilir. Süresinde ödenmeyen ve Bakanlık tarafından ilgili vergi dairesine bildirilen tutarlar, 6183 sayılı Kanuna göre ruhsat sahiplerinden tahsil edilir. İlgili idare tarafından çevre ile uyum planı dışında başkaca bir proje veya uygulama yapılması halinde buna ilişkin masraflar, ilgili idare tarafından karşılanır ve ruhsat sahibinden herhangi bir bedel talep edilmez.
(5) Herhangi bir nedenle hükümden düşmüş ruhsat sahalarında da ruhsat sahibi tarafından gerekli emniyet tedbirleri alınmak zorundadır. Gerekli emniyet tedbirlerinin alınmaması nedeni ile doğabilecek tehlikeli durumlarda ruhsat sahibinin sorumluluğu devam eder.
(6) Terk işlemleri ile ilgili olarak; ruhsat sahibinin yasal sorumluluğunu yerine getirmemesi, ruhsatın iptali veya ihale edilmesi ile ilgili işlemleri geciktirmez.
(7) Terk edilen veya maden rezervi biten ruhsat alanlarının madencilik faaliyeti dışında değerlendirilmesine ilişkin talepler, Genel Müdürlükçe değerlendirilir. Talebin uygun bulunması halinde işlemler, bu alanın kullanım amacı ile ilgili mevzuat çerçevesinde ilgili bakanlık ve kurumlardan izin alınarak talep sahibince yürütülür.
(8) Madencilik faaliyetinin yapıldığı ruhsat sahasının tamamında veya bir kısmında faaliyeti biten ve çevre ile uyumlu hale getirilmesi gereken alana ruhsat sahası dışından malzeme getirilmesinin gerektiği hallerde Çevre ile uyum planı çerçevesinde ve gelir getirici faaliyetler hariç olmak üzere yapılacak çalışmaların, bir yıl içerisinde yapılması ruhsat sahibinden Genel Müdürlükçe istenir.
(9) Çevre ile uyum çalışmalarında gelir getirici faaliyette bulunulduğunun ve gelir elde edildiğinin tespit edilmesi halinde, tespit edilen bedel ruhsat sahibinden genel hükümlere göre ilgili Defterdarlıkça tahsil edilir. Çevre ile uyum planı çalışmalarının yukarıda verilen süreler içerisinde ruhsat sahibince gelir getirici faaliyette bulunulmaksızın ve gelir elde edilmeksizin tamamlanması halinde çevre ile uyum planı çalışmalarını temin etmek üzere ruhsat sahibinden alınan teminat iade edilir.
(10) Genel Müdürlükçe ruhsat verilen alanlar ile ruhsat süresi sona erenler ve çevreyle uyumlu hale getirilmesi zorunluluğu bulunanlardan bu amaçla ihaleye çıkartılacak yerlerdeki taşınmazlar Hazinenin özel mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazlardan ise gerekli bilgi ve belgelerin birer örneği, bu taşınmazların bulunduğu ildeki defterdarlığa, ormanlık alanlardan ise Orman İdaresine gönderilir.
(11) Madencilik faaliyetinin yapıldığı ruhsat sahasının tamamında veya bir kısmında faaliyeti biten ve çevre ile uyumlu hale getirilmesi gereken alana ruhsat sahası dışından malzeme getirilmesinin gerektiği hallerde; Kamu kurumunun talebi aranır. Genel Müdürlükçe bu talebin uygun bulunmasını müteakip ilgili Kamu Kurumuna bilgi verilir. Talep sahibi tarafından Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliğine göre gerekli izinler alınır. Hazinenin özel mülkiyetinde, Devletin hüküm ve tasarrufunda bulunan yerlerde Maliye Bakanlığından, ormanlık alanlarda 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanununun 16 ncı maddesi çerçevesinde orman idaresinden, özel mülkiyet alanlarında ise mülk sahibinden izin alınır. Mülk sahibi izin vermediği takdirde alan mülk sahibine iade edilir. Maliye Bakanlığı, orman idaresi veya mülk sahibi faaliyetlerini, Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliğine göre yürütür.
(12) Herhangi bir nedenle hükümden düşen ruhsatların ruhsat bedellerinin çevre ile uyum planı için ayrılan kısmı, sahada faaliyette bulunulan ve daha önce faaliyette bulunulmuş alanlardaki gerekli emniyet tedbirleri alınmadan ve işletme projesi doğrultusunda çevre ile uyum planı uygulanarak faaliyet alanları çevre ile uyumlu hale getirilmeden iade edilmez.
(13) Ruhsat hukuku yürürlükte olan sahalarda önceden faaliyet yapılan alanın, yeni çalışılan alandan bağımsız olarak çevre ile uyumlu hale getirildiğinin Genel Müdürlükçe tespit edilmesi halinde; rehabilitasyon yapılan alanın faaliyet alanına olan oranı doğrultusunda, çevre ile uyum bedelinden emanet olarak ayrılan tutarın yarısına kadar kısmı iade edilebilir.
(14) Ruhsat hukuku yürürlükte olan sahaların terk edilen alanlarında ruhsat sahibi tarafından gerekli emniyet tedbirlerinin alınması ve sahanın son durumunu gösterir teknik bilgi ve belgelerin Yetkilendirilmiş tüzel kişi tarafından hazırlanarak ruhsat sahibi tarafından Genel Müdürlüğe verilmesi zorunludur.
(15) Terk talebinde bulunan ruhsat sahibinin tüzel kişilik olması durumunda şirket kararı aranır.
(16) Terk talebindeki eksikliklerin iki aylık süre içerisinde tamamlanmaması durumunda talep kabul edilmez.
(17) Ruhsat alanı dahilinde, ruhsat hak sağlanmasından önce, madencilik faaliyeti sonucu açılmış ocaklarda ve geçici tesislerde çalışılmayacağının ruhsat sahibi tarafından bildirilmesi, bu ocaklarda ve geçici tesislerde ruhsat sahibince çalışılmadığının Genel Müdürlükçe tespit edilmesi durumunda ocakların ve geçici tesislerin rehabilitasyonu Orman idaresi, Valilik veya il özel idaresi tarafından yaptırılır.
(18) Ruhsatsız alanlarda madencilik faaliyeti sonucu oluştuğu belirlenen ve Genel Müdürlük kayıtlarında teyit edilen önceden açılmış ocaklar olması halinde, bu ocakların rehabilitasyonu Orman İdaresi, Valilik veya il özel idaresi tarafından yaptırılır.

Devlete intikal
MADDE 84 – (1) Arama ve işletme ruhsatlarının iptal edilmesi veya terk edilmesi hallerinde ruhsat sahibine hiç bir ödeme yapılmaksızın kuyular, galeriler ve bunların korunması için yapılmış olan tesisler Devlete intikal eder.

ONDÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Devlet Hakkı

Devlet hakkına ilişkin genel hükümler
MADDE 85 – (1) Devlet hakkı, ocaktan çıkarılan madenin ocak başındaki fiyatından alınır.
(2) Üretilen madenin hammadde olarak kullanılması veya satılması hâlinde, aynı pazar ortamında madenin işletmelerdeki tüvenan olarak ocak başı satışında uygulanan fiyat, ocak başı satış fiyatıdır. Madenlerden alınan Devlet hakkına esas olan emsal ocak başı satış fiyatı, bölgeler de dikkate alınarak her madene ait ayrı ayrı ve uygulandığı yıl için belirlenerek Genel Müdürlükçe ilan edilir. Ocak başı satış fiyatı, ilan edilen emsal fiyattan daha düşük olamaz.
(3) Tüvenan madenin, herhangi bir zenginleştirme işlemine tabi tutulduktan veya bir prosesten geçirildikten sonra satış fiyatının oluştuğu durumlarda, ocak başı satış fiyatı, ilk satışının yapıldığı aşamaya kadar oluşan nakliye, zenginleştirme ve varsa farklı prosese ait kullanılan tesis ve ekipmanın amortismanı dahil operasyon(tesise ait enerji, su, kimyasallar, bakım-onarım, sarf malzemesi giderleri, tesisten satışa kadar olan nakliye giderleri, teknolojik test giderleri, sigorta giderleri,) paketleme ve tesise yönelik personel giderleri çıkarılarak oluşan fiyattır. Bu fiyat, işletme yöntemi, tenör/kalite, üretilen bölge, aynı pazar ortamı ve diğer özellikler göz önünde bulundurulduğunda benzer işletmelerdeki emsal fiyatlardan ve Genel Müdürlükçe ilan edilen ocak başı satış fiyatından az olamaz. Zenginleştirilen madenin piyasada satış fiyatının oluşmaması durumunda, madenin mineralojik özellikleri, işletme ve zenginleştirme yöntemleri ve sahaya özgü şartlar dikkate alınarak veya benzer proses maliyeti olan tesisler emsal alınarak, madenlerin ocak başı satış fiyatı belirlenir. Ocak başı satış fiyatı belirlenirken ocaktaki yükleme dahil giderler dikkate alınmaz.
(4) Üretilen madenin ruhsat sahibine ait tesiste kullanılıyor olması halinde, aynı madenin piyasadaki ocak başı satış fiyatı emsallerinden az olamaz. Emsal fiyatının tespitinde bu maddenin üçüncü fıkrası esas alınır.
(5) Aynı tesiste, farklı kalite ve nitelikte birden çok ürünün üretilmesi durumunda ürünlerin ocak başı satış fiyatı, tesisteki üretim sürecinde piyasa satış fiyatı olan ilk ürünün fiyatından, ilk satışının yapıldığı aşamaya kadar oluşan nakliye, zenginleştirme ve varsa farklı prosese ait kullanılan tesis ve ekipmanın amortisman ve operasyon giderleri, paketleme ve tesise yönelik personel giderleri dâhil giderler çıkarılarak hesaplanır. Ocak başı satış fiyatı belirlenirken ocaktaki yükleme dahil giderler dikkate alınmaz.
(6) Devlet hakkı hesabında madenin tüvenan olarak satış fiyatının olması, emsal fiyatının tespitinde üçüncü fıkra hükümlerinin uygulanmasına engel teşkil etmez. Üçüncü fıkra uygulanarak tespit edilen tüvenan madenin ocak başı satış fiyatı, emsal fiyatından az olamaz.
(7) Devlet hakkı;
a) I. Grup (a) bendi madenlerin valilik veya il özel idaresince belirlenen ve ilan edilen boyutlandırılmış ve/veya yıkanmış piyasa satış fiyatı üzerinden %4 oranında,
b) I. Grup (b) bendi madenlerden %4 oranında,
c) II. Grup (a) ve (c) bendi madenlerden %4 (Kaba inşaat, baraj, gölet, liman gibi yapılarda kullanılan tüvenan hammadde dışında bu maddedeki Devlet hakkı boyutlandırılmış fiyat üzerinden alınır.) oranında,
ç) II. Grup (b) bendi madenlerde doğal taşın özelliklerine ve bulunduğu bölgeye göre ocakta oluşan piyasa satış fiyatı üzerinden %4 oranında,
d) III. Grup kaynak tuzlarından %1 oranında, bu grubun diğer madenlerinden %5 oranında,
e) IV. Grup madenlerden; altın, gümüş, platin, bakır, kurşun, çinko, krom, alüminyum ve uranyum oksit madenlerinden Kanunun ekli (3) sayılı tabloda belirtilen oranlarda, uranyum oksit dışındaki radyoaktif mineraller ve diğer radyoaktif maddelerden %8 oranında, diğerlerinden ise %2 oranında,
f) V. Grup madenlerden %4 oranında,
alınır.
(8) Devlet hakkı işletme ruhsat taban bedelinden az olamaz.
(9) Devlet hakkı oranlarında, madenin cinsi, üretildiği bölge gibi kıstaslar gözetilerek Bakanlar Kurulunca en fazla %25 oranında indirim yapılabilir. Devlet hakkı, maden satışı gerçekleşmemiş ruhsatlarda işletme ruhsat taban bedeli kadar, üretim yapılmayan ruhsatlarda ise işletme ruhsat taban bedelinden az olmamak üzere proje üretim beyanının %10’u üzerinden alınır.
(10) Kamu kurum ve kuruluşlarınca yol, köprü, baraj, gölet, liman gibi projelerin inşasında kullanılacak yapı ve inşaat hammaddelerinin üretiminden Devlet hakkı alınmaz. 8/6/1994 tarihli ve 3996 sayılı Kanun kapsamında YİD modeli ile verilen hammadde üretim izinleri için kullanılan miktar üzerinden grubu dikkate alınarak Genel Müdürlükçe belirlenen ocak başı satış fiyatı üzerinden Devlet hakkı alınır. Ancak, II. Grup (a) bendi madenlerden boyutlandırılmadan kullanılan madenin tamamı için Genel Müdürlükçe mıcır için belirlenen ocak başı satış fiyatının % 30’u üzerinden hesaplanarak Devlet hakkı alınır.
(11) Ereğli Kömür Havzasındaki kömürlerin Türkiye Taşkömürü Kurumu Genel Müdürlüğünce üretilmesi sonucu özel idare payı, Köylere Hizmet Götürme Birliği payı dışında Devlet hakkı ödenmez. Ancak, Türkiye Taşkömürü Kurumu Genel Müdürlüğü ile yapılan anlaşma sonucu üçüncü kişilerce üretilen kömür madeninden Devlet hakkı alınır.
(12) Yeraltı ve açık işletme yöntemi ile aynı anda çalışılan ocaklarda, ruhsat sahipleri Devlet hakkı ödemelerinde Kanunla belirlenen %50 indirim hakkından sadece yeraltı işletme yöntemi ile faaliyet gösterilen ocakta üretilen madenin ocak başı satış fiyatı için yararlanabilir.
(13) Devlet hakkına esas olacak ödemelerde birden fazla teşvik/indirim uygulanma durumu söz konusu olursa, ruhsat sahipleri Kanunun 14 üncü maddesindeki özel indirimlerden yararlanması halinde, Kanunun 9 uncu maddesinde belirtilen teşviklerden yararlanamaz.
(14) Ocak başında satışı yapılan maden ile üretim sahası dışına sevk edilen madenlerde sevkiyat tarihi itibarıyla Devlet hakkı tahakkuk eder. Ruhsat sahasında stokta bekletilen veya ruhsat alanının küçük olması veya topoğrafik yapı nedeniyle ruhsat alanı bitişiğinde stoklanan madenden Devlet hakkı alınmaz. Ancak, stoktan satış yapıldığı zaman Devlet hakkı alınır.
(15) Birden fazla işletme iznine sahip ruhsatlarda bu madenin kompleks cevher olması halinde projede beyan edilen tüvenan kompleks üretim miktarı üzerinden Devlet hakkı alınır. Birden fazla işletme iznine sahip kompleks olmayan madenlerde ise işletme iznine konu olan her maden için ayrı ayrı Devlet hakkı alınır. İşletme ruhsat taban bedeli kadar devlet hakkı ruhsat bazında alınır.
(16) Sahada yapılan üretim faaliyetleri sonucunda pasa olarak atılan ve/veya stoklanan madenlerin ileriki yıllarda satış imkânının olması ve/veya tekrar işlenerek satılması durumunda, satış tutarı üzerinden Devlet hakkı alınır. Bu malzemelerin kamu kurum ve kuruluşlarınca bedelsiz olarak kullanılması durumunda ise Devlet hakkı alınmaz.
(17) Ruhsat sahiplerinin Devlet hakkını ödeyerek kendilerine ait zenginleştirme tesislerine sevk ettikleri madenlerden konsantre/izabe sonucu atılan pasa/bakiye/atıkların tekrar değerlendirilmesi durumunda ödenmesi gereken Devlet hakkının %50’si alınmaz.
(18) Ruhsat sahibi tarafından beyan edilen ocak başı satış tutarının aynı pazar ortamındaki emsallerinden az olması durumunda süresinde tahakkuk ettirilmeyen Devlet hakkı, tahakkuk ettirilmesi gereken ayın son gününden tahakkuk ettirildiği tarihe kadar geçen süre için 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre hesaplanacak gecikme zammı oranında faiz uygulanır.
(19) Bakanlık, Devlet hakkının, Kanun hükümlerine uygun ve doğru bir şekilde hesap ve beyan edilmesine ilişkin tüm hususları, ruhsat sahasının büyüklüğü, maden grubu veya türü, işletme cirosu veya işletmenin kamuya ait olup olmaması hususlarını dikkate alarak, 1/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu hükümleri çerçevesinde yeminli mali müşavirlerin tasdikine tabi tutabilir. Yeminli mali müşavirler yaptıkları tasdikin doğru olmaması halinde, tasdikin kapsamı ile sınırlı olmak üzere, kaybına uğratılan Devlet hakkından ve kesilecek cezalardan ruhsat sahibi ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.
(20) Birden fazla madenin hammadde olarak kullanıldığı tesislerde bu madde hükümlerinin uygulanmasında kullanılan her maden için ayrı ayrı Devlet hakkı alınır.
(21) Altın, gümüş ve platin gibi madenlerin ocak başı satış fiyatının tespitinde, tesis başı dore-külçe, granül gibi ürünler baz alınır.
(22) Tuz gruplarında ocak başı satış fiyatının tespitinde, ürünün piyasa fiyatının oluştuğu birincil veya rafine birincil ürün baz alınır. Ancak kaynak tuzlaları devlet hakkında, işletme ruhsat taban bedeli şartı aranmaz.
(23) Aynı tesisten tüvenan madene dayalı olarak aynı işlem sonucunda birden fazla ürün üretilmesi durumunda, üretilen ürünlerin tamamı dikkate alınarak Devlet hakkına esas toplam satış geliri hesaplanır.
(24) Bu madde kapsamında yapılacak hesaplamalarda, madenler ile ilgili hangi ürünlerin baz alınacağına ilişkin esaslar Genel Müdürlük tarafından belirlenir.
(25) Ocakbaşı satış fiyatı tespitine ilişkin eksikliklerin tamamlanmasına yönelik beyanlar, Kanunun 10 uncu maddesi kapsamı dışındadır.
(26) Madenlerden alınan Devlet hakkına esas olan emsal ocak başı satış fiyatı, bölgeler de dikkate alınarak her madene ait ayrı ayrı ve uygulandığı yıl için belirlenerek Genel Müdürlükçe ilan edilir. Ocak başı satış bedeli, ilan edilen emsal fiyattan daha düşük olamaz.
(a) Ocak başı satış fiyatı, madenlerin fiyatını belirleyen özellikler ve şartlar dikkate alınarak Genel Müdürlükçe belirlenir. Ocak başı satış fiyatının genel olarak tespit edilemediği durumlarda, madenin mineralojik özellikleri, bulunduğu bölge, işletme ve zenginleştirme yöntemleri ve sahaya özgü şartlar dikkate alınarak ocak başı satış fiyatı, maden işletmesi/sahası bazında belirlenir.
(b) Konsantre standartları olan ürünlerin ocakbaşı satış fiyatı belirlenirken; ilgili borsalar, ihracatçı birlikleri veya uluslararası piyasalarda oluşan fiyat baz alınır. Ancak, bu madenlerin metal üretimine yönelik entegre tesislerde kullanılması durumunda metal üretiminden önceki son ürünün fiyatı baz alınır.
(27) İşletme projesinde belirtilen yıllık üretim miktarının %10’unun altında üretim yapılan ruhsat sahalarından, çalışılmayan her yıl için, projede belirtilen üretim miktarının %10’u üzerinden Devlet hakkı alınır. Ancak Devlet hakkı işletme ruhsat taban bedelinden az olamaz. Kamu kurumlarınca doğrudan işletilen bor tuzu ve Ereğli Kömür Havzasındaki taşkömürü ruhsatları için bu hüküm uygulanmaz.

Üretilen hammaddenin kendi tesisinde kullanılması
MADDE 86 –(1) Ürettiği tüvenan madeni yarı mamul veya mamul hale getirmek üzere işlemek amacı ile yurt içinde kendine ait tesisinde işleyip ek katma değer sağlayanlardan, bu tesislerde üretimde değerlendirilen maden miktarı için Devlet hakkının %50’si alınmaz.
(2) Bu hüküm I. Grup madenler, II. Grup (a) ve (c) bendi madenler ve mıcır ile kaba inşaat, baraj, gölet, liman, yol ve benzeri yapılarda kullanılan her türlü yapı hammaddesi teşvikten yararlandırılmaz.

Devlet hakkının tahsili ve dağıtılması
MADDE 87 – (1) Ruhsat sahibi tarafından yatırılan Devlet hakkının %25’i il özel idare payı olarak ruhsatın bulunduğu ilin özel idaresine, %25’i ruhsatın bulunduğu en yakın köyden başlamak kaydıyla köylerin yer aldığı bölge ile sınırlı olarak altyapı yatırımlarında kullanılmak üzere faaliyet alanındaki payı oranında, doğrudan ilgili ilçe veya ilçelerin Köylere Hizmet Götürme Birlikleri hesabına, %50’si de Hazine hesabına yatırılır. Ruhsatın birden fazla il veya ilçe sınırları dâhilinde kalması durumunda fiili üretim yapılan alan dikkate alınır. Büyükşehir İli dahilinde bulunan ruhsat sahalarına ait oluşan Devlet hakkının tamamı Hazine hesabına yatırılır.
(2) Tahakkuk eden ve süresinde ödenmeyen Devlet hakkının, 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilmek üzere, aktarılacağı il özel idareleri ve Köylere Hizmet Götürme Birliğinin payı belirtilmek suretiyle ilgili tahsil dairelerine bilgi verilir ve bu Devlet hakkı 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre gecikme zammı oranı uygulanarak tahsil edilir.
(3) Süresinde tahakkuk ettirilmeyen Devlet hakkına, tahakkuk ettirilmesi gereken ayın son gününden tahakkuk ettirildiği tarihe kadar geçen süre için 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre hesaplanacak gecikme zammı oranında faiz uygulanır.

Buluculuk hakkı ödenmesi
MADDE 88 – (1) Buluculuk hakkı olan ruhsatlarda yıllık ocak başı satış tutarının %1’i buluculuk hakkı olarak ruhsat sahibi tarafından Haziran ayı sonuna kadar ilgili kişi hesabına yatırılır.
(2) Buluculuk hakkı, ilgili kişi, kurum ve kuruluşlarca takip edilir.

Belediye payı ödenmesi
MADDE 89 – (1) Madenin tüvenan olarak üretildiği alanın belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde olması durumunda, üretilen madenin ocak başı satış tutarının %0,2’si belediye payı olarak ruhsat sahibi tarafından Haziran ayı sonuna kadar ilgili belediyeye ödenir. Ruhsatın birden fazla belediye sınırında kalması durumunda fiili işletme yapılan alan dikkate alınarak belediye payı alana göre oransal olarak belirlenerek ödenir.
(2) Belediye payı, ilgili belediye tarafından takip edilir.
(3) Bor tuzları için ruhsat sahasından çıkartılan tüvenan madenlerin toplam üretim maliyetinin %80’i işletme brüt kârı olarak kabul edilir. Bor tuzları için ödenecek belediye payı bu değer üzerinden %2 olarak hesaplanır.

ONBEŞİNCİ BÖLÜM
Beyanlar, Pasa ve İdari Para Cezaları

Beyan usulü
MADDE 90 – (1) Ruhsat sahibi veya vekilinin Kanun hükümlerine göre verdiği belgeler ve yazılı beyanları aksi tespit edilmediği sürece doğru kabul edilir. Genel Müdürlük gerektiğinde verilen belgeleri veya beyanları yerinde tetkik ve kontrol edebilir.
(2) Belge ve beyanlardaki hata ve noksanlıklar, Genel Müdürlük tarafından yapılacak tebligat tarihinden itibaren ruhsat sahibince iki ay içerisinde düzeltilir. Bu sürede gerekli düzeltmenin yapılmaması halinde 20.000 TL idari para cezası uygulanır.
(3) Sahada faaliyetlerin projesine uygun sürdürülmemesi, Faaliyetlerin verilen faaliyet raporları ile uyum içinde olmaması, imalat haritalarının tekniğine uygun veya arza uygun olmaması, denetime mesnet teşkil eden belgelerin verilmemesi, istenilen analiz ücretinin ödenmemesi, hata ve noksanlık olarak kabul edilir. Bu hata ve noksanlıkların, Genel Müdürlük tarafından ruhsat sahibine bildirilerek iki ay içerisinde düzeltilmesi istenir. Bu sürede gerekli düzeltmenin yapılmaması halinde 20.000 TL idari para cezası uygulanır.
(4) Bu Kanuna göre;
a) Ruhsatın ait olduğu grup dışında, üretim hakkı olmayan diğer grup madenin üretilmesi ve/veya sevk edilmesi,
b) Arama ruhsat döneminde arama faaliyetleri yapılırken zorunlu olarak maden çıkarılması veya numune alınması dışında izinsiz üretim ve/veya satış yapılması,
c) Ruhsat sahibinin kamulaştırılan alanı kamulaştırma amacı dışında kullanması,
ç) Galeri atımı yöntemi ile patlatma yapılması,
d) Genel Müdürlükçe faaliyeti durdurulan sahalarda üretim faaliyetinde bulunulması,
e) Ruhsat sahasında yapılan üretim veya satışların beyan edilmemesi,
haksız yere hak iktisabı sayılır. Haksız yere hak iktisabına imkan veren bu hususlarla ilgili yapılmış beyanlar da gerçek dışı ve yanıltıcı beyanlar olarak kabul edilerek 50.000 TL idari para cezası verilir. Bu fıkranın ikinci kez ihlâli halinde bir önceki ceza katlanarak uygulanır. Üç yıl içinde bu ihlalin üç kez yapılması durumunda ruhsat iptal edilir.
(5) Gerçek dışı veya yanıltıcı beyanda bulunmak suretiyle Kanun hükümlerinin uygulanmasını engelleyen ve haksız surette hak iktisabına sebep olan teknik elemanlar uyarılır. Gerçek dışı veya yanıltıcı beyanların üç yıl içinde tekrarı halinde teknik elemanların, Kanun gereğince yapacakları beyanlar bir yıl süreyle geçersiz sayılır. Fiilin her tekrarında hak mahrumiyeti uygulamasına devam edilir. Uygulanan uyarı ve hak mahrumiyeti, teknik elemanın bağlı bulunduğu mesleki teşekküle bildirilir.
(6) Daimi nezaretçinin atandığı ruhsat sahasındaki faaliyetleri düzenli bir şekilde denetleyerek tespit ve önerilerini daimi nezaretçi defterine kaydetmesi zorunludur. Aksi takdirde daimi nezaretçi uyarılır. İkinci kez aynı ruhsat ile ilgili olarak bu yükümlülüklerin yerine getirilmemesi durumunda daimi nezaretçi hakkında altıncı fıkra hükümleri uygulanır. Daimi nezaretçi defterini, daimi nezaretçi ile ruhsat sahibi/vekili ve işletmeci birlikte imzalar.
(7) Daimi nezaretçi defterinin ibraz edilmemesi veya EK-4’te belirtilen şekilde düzenli tutulmaması halinde, ruhsat sahibine 20.000 TL idari para cezası uygulanır.
(8) Gerçek dışı ve yanıltıcı beyanlarla iktisap edilen haklar geri alınır.

Pasa, bakiye, atık/artık ve cürufların muhafazası ve değerlendirilmesi
MADDE 91 – (1) Madencilik ve müteakip safhalarındaki faaliyetler sırasında; cevher, metal veya ekonomik değer ihtiva eden, günün şartlarında teknik veya ekonomik değerlendirmesi mümkün olmayan pasa, atık/artık, zenginleştirme bakiye yığını ve cüruflar, çevre kirliliği açısından mahzur teşkil etmiyorsa geçirildikleri son işlemden çıktıkları şekliyle ayrı ayrı muhafaza edilir. Bu pasa, bakiye, atık/artık ve cürufların miktarları, fizikî özellikleri, usulüne göre alınmış numunelerin analiz raporları ve döküm alanları, faaliyet raporları, plân ve haritalarda gösterilir. Bu hususa aykırı hareket edenlere ruhsat taban bedeli tutarında idari para cezası verilir.
(2) Yürürlükteki ruhsat alanlarında yapılan faaliyetler sonucunda ortaya çıkan pasa, bakiye, atık/artık ve cürufların ruhsat sahibi tarafından değerlendirilebilmesi için, yetkilendirilmiş tüzel kişi tarafından teknik rapor hazırlanarak, sahanın son durumunu ve pasa, bakiye, atık/artık ve cürufların bulunduğu alanları gösteren uygun ölçekli harita ile birlikte ruhsat sahibi tarafından Genel Müdürlüğe başvurulması gereklidir. Yapılan başvuruya istinaden Genel Müdürlük heyetince sahanın mahallinde tetkikinin gerçekleştirilmesine müteakip söz konusu pasa, bakiye, atık/artık ve cürufların değerlendirilmesine izin verilebilir.
(3) Yürürlükteki ruhsat alanlarında, birinci fıkraya göre bekletilen cevher, metal veya ekonomik değer ihtiva eden, günün şartlarında teknik veya ekonomik değerlendirilmesi mümkün olmayan pasa, bakiye, atık/artık ve cürufların ruhsat sahibince değerlendirilememesi ve ruhsat sahibinin muvafakatinin olması ve ruhsat sahibi dışında başka şahıs/şirketlerce değerlendirme taleplerinin olması halinde, bu stoklar valilik tarafından ihale edilerek satılır. Satıştan sağlanan gelir Büyükşehir Belediyesi olan illerde Hazineye, diğer illerde il özel idaresine aktarılır.
(4) Arama veya işletme ruhsatının herhangi bir sebeple sona ermesi halinde, sahadan üretilmiş madenlerin, pasa, bakiye, atık/artık ve cürufların, ruhsat sahibince nakledilmesi için mücbir sebepler ve beklenmeyen haller dışında altı ay süre verilir. Bu süre içerisinde nakledilmeyen ve ekonomik değeri olan madenler valilik tarafından iki yıl içerisinde ihale edilerek satılır. Satıştan sağlanan gelir Büyükşehir Belediyesi olan illerde Hazineye, diğer illerde il özel idaresine aktarılır. Satışın gerçekleştirilememesi halinde bu madenler, pasa, bakiye, atık/artık ve cüruflar, sahanın ruhsatlandırılması sonrası ruhsatın hukukuna tabidir. Ekonomik değeri olmayan maddeler için Kanunun 32 nci maddesi hükümleri uygulanır.
(5) Günün şartlarında teknik veya ekonomik değerlendirilmesi mümkün olmayan pasa, bakiye, atık/artık ve cürufların ruhsat sahibince değerlendirilememesi veya bunların ruhsat sahibince değerlendirilmesine yönelik projesinin olmaması ve ruhsat sahibi dışında kamu kurum ve kuruluşunca bir proje kapsamında değerlendirilmesinin istenilmesi durumunda, Ek Form-14’deki yapı hammaddesi talep projesi ile Genel Müdürlüğe müracaat edilir. Bu projenin uygun bulunması kaydıyla bu alandaki pasa, bakiye, atık/artık ve cürufların değerlendirilmesi için izin verilebilir. Bu izin çerçevesinde yapılacak sevkiyatlar için Genel Müdürlükten sevk fişi alınır.
(6) Ruhsat hukuku devam eden mevcut ruhsat sahalarında, bu ruhsat hukukundan önce oluşan pasa, bakiye, atık/artık ve cürufların Valilik tarafından ihale edilmesi, ihaleyi alan tarafından yapılacak faaliyetlerin can ve mal güvenliği ile çevresel tedbirleri alınarak yapılması, ayrıca bu faaliyetlerin mevcut ruhsat sahibinin faaliyetlerine engel olmayacak şekilde yürütülmesi Valilikçe sağlanır.

İdari Para Cezaları
MADDE 92 – (1) Ruhsat sahibinin Genel Müdürlüğe verilen Kanunun 29 uncu madde belgelerine ilişkin beyanları, Kanunun 12 nci maddesi uygulamaları ve Kanunun 10 uncu maddesinin altıncı fıkrasında yer alan hükümleri dışındaki, Kanunun idari para cezası gerektiren hükümlerinden aynı fiilden dolayı Kanunun idari para cezası gerektiren hükümlerinden birden fazlasının oluştuğunun aynı zamanda tespit edilmesi durumunda uygulanacak idari para cezasının en fazla olanı uygulanır.

Ruhsat Taban Bedeli, Ruhsat Bedeli
MADDE 93 – (1) Yürürlükteki ruhsatlar için her yıl ocak ayının sonuna kadar ruhsat bedelinin tamamının yatırılması zorunludur.
(2) İşletme ruhsat bedelinin %70’i genel bütçeye gelir kaydedilmek amacıyla ilgili muhasebe birimi hesabına aktarılmak üzere Bakanlığın belirlediği Banka hesabına, %30’u ise çevre ile uyum planı çalışmalarını gerçekleştirmek üzere ruhsatı veren idarenin muhasebe birimi hesabına aktarılmak üzere Bakanlığın belirlediği bankada açılacak teminat hesabına yatırılır. Çevre ile uyum planı çalışmalarını gerçekleştirmek üzere alınan bedel ruhsat sahibi lehine nemalandırılır.
(3) Ruhsat bedelinin yatırılmaması veya eksik yatırılması hâlinde 20.000 TL idari para cezası verilir ve ruhsat bedelinin üç ay içinde tamamlanması istenir. Bu süre içinde ruhsat bedelinin yatırılmaması durumunda ruhsat iptal edilir. Verilen sürede yatırılmayan ruhsat bedelinin %70’ine tekabül eden tutar 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilmek üzere ilgili tahsil dairesine bildirilir. Kaynak tuzlalarından ruhsat bedeli alınmaz. Faaliyet sonrası sahanın çevre ile uyumlu hâle getirilmesi ve ruhsatla ilgili tüm yükümlülüklerin yerine getirilmesini müteakip, çevre ile uyum bedeli 2 (iki) ay içerisinde iade edilir.
(4) Arama ruhsatlarında ruhsat taban bedeli 1.000 TL, işletme ruhsatlarında ruhsat taban bedeli 10.000 TL olup, bu bedeller ile bu Kanun gereğince uygulanan idari para cezaları her yıl 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranı nispetinde artırılır. Ruhsat bedeli, taban bedelinin maden grubu ve alan büyüklüklerine göre belirlenen katsayılarla çarpılarak arama ruhsatlarında Kanunun ekli (1) sayılı tabloda, işletme ruhsatlarında ise ekli (2) sayılı tabloda gösterildiği şekilde hesaplanır. Kuruşlar liraya tamamlanır.
(5) Ruhsat taban bedeli ve ruhsat bedeli müracaat numarası, erişim numarası veya sicil numarası belirtilmek suretiyle ödenir.
(6) İdari para cezalarına, 30/3/2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu hükümleri uygulanır. Süresinde ödenmeyen Devlet hakları ile verilen sürede yatırılmayan ruhsat bedelinin %70’ine tekabül eden tutar 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilmek üzere ilgili tahsil dairesine bildirilir.
(7) İdari para cezalarına, 30/3/2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu hükümleri uygulanır. Süresinde ödenmeyen Devlet hakları ile ruhsat harçları 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilmek üzere ilgili tahsil dairesine bildirilir.
(8) Ruhsat birleştirme, izin alanı değişikliği, ihale, küçük alanların ihalesi, devir, işletme ruhsatı ve süre uzatımı taleplerinden vazgeçilmesi halinde işletme ruhsat taban bedeli iade edilmez.

ONALTINCI BÖLÜM
Sicil Kayıtları
Arama sicil kayıtları
MADDE 94 – (1) Arama ruhsatları ve sertifikaları, numaraları ile sicile işlenir. Bu sicil kayıtlarına:
a) Erişim numarası,
b) Ruhsat numarası,
c) Ruhsat sahibinin adı, soyadı ve T.C. kimlik numarası,
ç) Tüzel kişiler için vergi numarası,
d) Ruhsatın grubu,
e) Ruhsatın yürürlük tarihi,
f) Buluculuk hakları,
g) Devir ve intikal bilgileri,
ğ) Haciz, rehin, ihtiyati tedbir ve ipotek bilgileri,
h) Ruhsatla ilgili uygulanmış hak düşürücü madde cezaları,
ı) Ruhsatın kanunen sona erme durumları ve sebepleri,
işlenir.
(2) Ruhsatın aslı sicilde saklanır.

İşletme sicil kayıtları
MADDE 95 – (1) İşletme ruhsatları ile sertifikaları ve izinleri, işletme siciline işlenir.
(2) İşletme ruhsatları sicil kayıtlarına:
a) Erişim numarası,
b) Ruhsat numarası,
c) Ruhsat sahibinin adı, soyadı ve T.C. kimlik numarası beyanı,
ç) Tüzel kişiler için vergi numarası,
d) Ruhsatın grubu ve işletme izni,
e) Ruhsatın yürürlük tarihi,
f) Buluculuk hakları,
g) Ruhsatın sınır noktalarının koordinat değerleri,
ğ) Devir ve intikal bilgileri,
h) Haciz, rehin, ihtiyati tedbir ve ipotek bilgileri,
ı) Ruhsatla ilgili uygulanmış hak düşürücü madde cezaları,
i) Ruhsat birleştirme veya sınır değiştirme işlemleri,
j) Ruhsatın kanunen sona ermesi durumları ve sebepleri,
k) Rödövans sözleşmesi,
işlenir.
(3) Ruhsatın aslı sicilde saklanır.
(4) Ruhsatların sicil kayıtları teknik alt yapının hazırlanmasından sonra elektronik ortamda tutulur.

Sicilin incelenmesi
MADDE 96 – (1) Maden sicilini; ruhsat sahibi, ruhsat sahibinin vekili ve devir talebi söz konusu olduğunda devralacak kişi ilgili memurun nezaretinde görebilir.

Rehin ile ilgili sicil kaydı
MADDE 97 – (1) Üretilerek stoklanmış cevherler, Kanunun 39 uncu maddesindeki şartlara uygun olarak rehin edilmeleri halinde rehin tarihi, süresi ve durumu maden siciline kaydedilir. Bu cevherler rehin süresi içerisinde rehin alan şahısların yazılı müracaatı olmadıkça satılamaz. Genel Müdürlük rehin işlemlerini ilgili vilayetlere bildirerek takibini ister.

Sicil kayıtlarının yazılmasında hata yapılması
MADDE 98 – (1) Sicil kayıtlarında silinti, kazıntı, çizinti yapılmaz. Ancak sicil kaydında bir yanlışlık yapıldığı takdirde sicil sorumlusu, Genel Müdürün ya da görevlendirdiği yetkili ile birlikte yapılan yanlışlığı üzeri okunabilecek şekilde çizerek, gerekli düzeltmeleri yapar. Yapılan düzeltme değişiklik defteri adı altında bir deftere tarih ve sıra numarasına göre işlenir. Bu kayıt sicil sorumlusu ve Genel Müdür ya da yetkilendirdiği personel tarafından imzalanır.

Rödövans işlemleri
MADDE 99 – (1) Maden işletme ruhsat sahiplerinin, ruhsat sahalarının bir kısmı veya tamamı için üçüncü kişilerle yapmış oldukları rödövans sözleşmelerinin ve bu sözleşmelerde yapılan değişikliklerin, devir ve intikal işlemlerinde, bilgilendirme amacıyla Genel Müdürlüğe verilmesi ve maden siciline şerh edilmesi zorunludur. Genel Müdürlük hiçbir şekilde rödövans sözleşmelerine taraf değildir.
(2) Rödövans sözleşmelerinde sözleşmenin bitiş tarihi, muhtemel süre uzatımları dahil gün/ay/yıl olarak belirtilir. Rödövansçı, rödövans alanında üçüncü kişilerle rödövans sözleşmesi yapamaz. Aynı alanda kot/kat farklılığı olsa dahi birden fazla rödövans sözleşmesi yapılamaz. Ancak, kamu kurum ve kuruluşları ve iştiraklerinin yer altı kömür işletmelerinde aynı alan içinde, kot/kat farklılığı olması, giriş çıkışları ve havalandırmalarının birbirinden bağımsız olması halinde birden fazla rödövans sözleşmesi yapılabilir.
(3) Tarafların birlikte rödövans sözleşmesinin maden sicil kayıtlarından terkin edilmesini talep etmeleri veya rödövans sözleşmesinin sona erdiğine dair mahkeme kararı verilmesi halinde bu kayıtlar terkin edilir. Süresi sona eren rödövans sözleşmeleri, yeni bir talep olmaması halinde terkin edilir.
(4) Rödövansçılarda Kanunun 6 ncı maddesindeki maden haklarını kullanma ile ilgili şartları taşımaları ve mali yeterlilik şartları aranır.
(5) Maden ruhsat sahiplerinin, ruhsat sahalarının bir kısmında veya tamamında üçüncü kişilerle yapmış oldukları rödövans sözleşmelerinde, bu alanlarda yapılacak madencilik faaliyetlerinden doğacak İş Kanunu, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili idari, mali ve hukuki sorumluluklar rödövansçıya aittir. Ancak bu durum ruhsat sahibinin Kanundan doğan sorumluluklarını ortadan kaldırmaz.

Buluculuk hakkının kayıtlarının tutulması
MADDE 100 – (1) Buluculuk hakları ile ilgili kayıtlarda, buluculuk hakkına sahip gerçek veya tüzel kişi adı, pafta ve koordinatları, buluculuk tarihi, bulucusu olunan maden, görünür rezervi, buluculuk talep edildiği andaki erişim ve ruhsat numarası yer alır. Buluculuk hakkı bilgileri bilgisayar kayıtlarına işlenir.
(2) Ruhsat devirlerinde, devredilen alanda buluculuk hakkı olup olmadığı devralan kişiye bildirilir. Arama ruhsatları verilirken, sahalar üzerinde buluculuk hakkı olması durumunda bu durum ruhsatlara işlenir.

ONYEDİNCİ BÖLÜM
Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğünün Arama Faaliyetleri

Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğünün arama faaliyetleri
MADDE 101 – ((1) Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, yürüttüğü projeye bağlı olarak arama yapacağı alanlardaki ruhsat bilgilerini Genel Müdürlükten talep edebilir. Genel Müdürlük, bu alanlardaki ruhsat bilgilerini Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğüne iletir.
(2) Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü arama yapacağı alan içinde boş olan bölgelerin ruhsatını almak için bu Yönetmelikte belirtildiği şekilde arama ruhsatı müracaatında bulunur. Kanun hükümlerine göre arama ruhsatı alarak bulduğu madenler için buluculuk hakkı talep edebilir.
(3) Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü arama yapacağı alanlarda faaliyette bulunan ruhsat sahiplerine, yapacağı çalışmanın genel bilgilerini verir. İşletme izin sınırları dışındaki ruhsat alanlarında arama faaliyetlerinde bulunmak için ruhsat sahibinin izni gerekmez. İşletme izin sınırları içerisindeki arama faaliyetleri ruhsat sahibinden izin alınarak yapılır. Yazılı olarak alınan bu iznin bir sureti Genel Müdürlüğe verilir.
(4) Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü arama ruhsatı aldığı sahalarda bulduğu madenler için buluculuk belgesi alır. Arama ruhsatı süresi sonunda Genel Müdürlüğe iade edilen bu ruhsatlar, Kanunun 30 uncu maddesi hükümlerine göre ihale edilir.
(5) Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, ruhsatlı alanlarda yaptığı çalışmalar sonucu elde ettiği bilgi ve belgeleri, bir rapor halinde Genel Müdürlüğe ve talebi halinde ruhsat sahibine verebilir.
(6) Havza ve kuşak madenciliğini geliştirmek ve jeolojik yapıyı aydınlatmak için herhangi bir sebeple hükümden düşmüş, terk edilmiş veya taksir edilmiş alanlarda, bir proje çerçevesinde Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğünün talep etmesi ve Bakanlık tarafından gerekli görüldüğü takdirde adı geçen Genel Müdürlük adına ruhsat verilir. İşletilebilecek maden varlığının belirlenmesi halinde, 30 uncu madde hükümlerine göre Genel Müdürlük tarafından ihale edilir. Ayrıca, herhangi bir nedenle ruhsat müracaatlarına kapalı hale getirilmiş alanlarda, Bakanlık tarafından gerekli görüldüğü takdirde, adı geçen Genel Müdürlük adına ruhsat verilir. Bu alanlarda işletilebilecek maden varlığının belirlenmesi halinde, bu alanlar Bakanlar Kurulu kararı ile 30 uncu madde hükümlerine göre Genel Müdürlük tarafından ihale edilir.
(7) Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, herhangi bir ruhsat veya izne gerek kalmadan, madencilik yapılabilecek bütün sahalarda, Kurumun yürüttüğü bir projeye bağlı olarak arama faaliyetlerinde bulunabilir.

Ruhsat sahibinin davalara katılımı
MADDE 102 – (1) Bakanlık tarafından verilmiş ruhsatların iptali, ruhsat alanı içindeki madencilikle ilgili faaliyetlerin durdurulması ya da kısıtlanması, ruhsat alanının küçültülmesi gibi ruhsat alanındaki madencilik faaliyetlerini olumsuz yönde etkileyecek üçüncü kişilerce Bakanlığa karşı açılan davaları, Genel Müdürlük ilgili ruhsat sahiplerine bildirir. Ruhsat sahipleri Bakanlık yanında davaya katılabilir. Bu durum davanın açıldığı mahkemeye yazılı olarak bildirilir.

İKİNCİ KISIM
Diğer Kamu Kurum ve Kuruluşlarından Alınması Gereken İzinler,
Kısıtlamalar ve Kurul İşlemleri
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Genel ilkeler
MADDE 103 –(1) Bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşları, maden ruhsat sahiplerinin izin taleplerini; Kanun, bu Yönetmelik ve ilgili kanunların hükümlere göre sonuçlandırır.
(2) Madencilik faaliyeti yapılan alanların, izne tabi alan olmaları halinde, ilgili olduğu kanun hükümlerine göre gerekli izinlerin alınması zorunludur. Ancak, Genel Müdürlükçe işletme ruhsatı verildikten sonra, işletme ruhsat alanının diğer kanunlara göre izne tabi alan haline gelmesi durumunda ilgili kanunların öngördüğü yükümlülüklerin yerine getirilmesi suretiyle kazanılmış haklar korunarak faaliyetler sürdürülür. Diğer kanunlara göre izne tabi alanlar, Genel Müdürlüğün görüşü alınarak belirlenir.
(3) Tarım toprağı, sit alanı, milli parklar, tabiat parkları, tabiat anıtı ve tabiatı koruma alanları, orman sayılan alanlar, mera alanları ve sulak alanlar, özel çevre koruma bölgeleri, milli parklar, yaban hayatı koruma ve geliştirme sahaları, muhafaza ormanları, 4/4/1990 tarihli ve 3621 sayılı Kıyı Kanununa göre korunması gerekli alanlar, 1 inci derece askeri yasak bölgeler, 1/5000 ölçekli imar planı onaylanmış alanlar, 1 inci derece sit alanları, 25/6/2010 tarihli ve 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanunda belirtilen alanlar, Korunması Gerekli Taşınmaz Kültür Varlıkları, Tabiat Anıtları, Tabiat Koruma Alanları, Tabiat Parkları, Kent Ormanları, Gen Koruma Alanları, Tohum Mescere Alanları, Endemik ve Korunması Gereken Nadir Eko Sistem Alanları, Sulak Alanlar, Su Havzaları, Mesire Alanları, Tarihi Yapılar, Tarihi Sit Alanları gibi izne tabi alanlarda izin alınmadan veya ÇED, gayrisıhhi müessese izinlerinin sınıfı dışındaki izinlerle faaliyette bulunulduğunun tespiti halinde işletme faaliyetleri durdurulur. ÇED, gayrisıhhi müessese izni ve mülkiyete ait izin alınmadan işletme faaliyetinde bulunulduğunun tespiti halinde işletme faaliyetleri durdurularak 30.000 TL. idari para cezası uygulanır.
(4) Maden arama faaliyetleri, Kanunda sayılanlar dışında herhangi bir izne tâbi değildir. İşletme faaliyetleri ise, Kanun ve bu Yönetmeliğe göre yürütülür.
(5) Bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarının madencilik faaliyetlerini etkileyen izne tabi alanlara ilişkin düzenlemelerinde, Bakanlığın görüşü alınır.

İzinler için müracaat
MADDE 104 – (1) İzin almak için ruhsat sahipleri tarafından gerekli belgelerle ilgili kamu kurum ve kuruluşuna müracaat edilir. ÇED işlemleri Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından, diğer izinlere ilişkin işlemler de ilgili Bakanlıklar ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca ÇED sürecinde en geç üç ay içinde bitirilir. Bakanlık ve diğer bakanlıkların mevzuatının gerektirdiği maddî yükümlülükler ruhsat sahibi tarafından karşılanır.

Maden arama faaliyetleri
MADDE 105 – (1) Prospeksiyon, jeoloji haritası yapımı, numune alma, jeofizik araştırma gibi kazı işlemi gerektirmeyen maden arama faaliyetleri için Kanun ve bu Yönetmelikte belirtilmiş izinlerin alınması zorunludur.
(2) Maden arama faaliyetleri için işyeri açma ve çalışma ruhsatı istenmez.
(3) Arama ruhsatı düzenlendikten sonra, ruhsat alanının Genel Müdürlük kayıtlarına işlenmiş alanlarda ilgili kurumdan izin alınarak arama faaliyetleri sürdürülür. İzin alınmadan arama faaliyetinde bulunulduğunun tespit edilmesi halinde, faaliyetler durdurulur.
(4) Analiz, teknolojik araştırma, geliştirme, pilot çalışmalar ve pazar araştırması amaçlı numune alma işlemleri, arama faaliyetleri kapsamındadır.

Yeraltı madencilik faaliyetleri
MADDE 106 – (1) Madencilik faaliyetinin yeraltı işletme yöntemi ile yapılması halinde; yeraltı madencilik faaliyetlerine bağlı yerüstü tesisleri ile galeri ağzı, kuyu, nefeslik gibi yeraltı yapılarının isabet ettiği alan için gerekli izinlerin alınması zorunludur. Uygulanan yöntem, teknoloji ve derinliğe bağlı olarak projesi Genel Müdürlükçe uygun bulunan yeraltı madencilik faaliyetlerinin tekabül ettiği yüzey alanı için herhangi bir izin alınmaz. Projesinde belirtilen şartlara uyulmadığının ve yüzeyde tasman oluşumunun tespit edilmesi halinde, Kanunun 29 uncu maddesi kapsamında işlem tesis edilerek, tasman oluşum alanındaki üretim faaliyetleri durdurulur. Ancak özel mülkiyete tabi alanlarda mülk sahibinin izni olmadan, özel mülke zarar verildiğinin tespiti halinde ise Kanunun 7 nci maddesinin son fıkrası gereğince işlem yapılır.

Özel alanlardaki değişiklikler
MADDE 107 – (1) İlgili kurumlar tarafından özel alan olarak Genel Müdürlüğe bildirilen alanlarda değişiklik yapılması halinde bu değişiklik ilgili kurum tarafından Genel Müdürlüğe bildirilmek zorundadır. Aksi takdirde doğabilecek hukuki sorumluluk ilgili kuruma aittir.

Kazanılmış haklar
MADDE 108 – (1) Madencilik faaliyetleri ile bu faaliyetlere bağlı tesisler için verilmiş olan izinler, müktesep hak olarak ruhsat hukuku devam ettiği sürece geçerlidir. Alınan izinler, ruhsatın temdit edilmesi halinde uzatılır. İşletme ruhsatı sınırları dahilinde işletme izni genişletilen diğer alanlar için de diğer kamu kurum ve kuruluşları tarafından izin verilir.
(2) Madencilik faaliyetlerinin yapılması ve ruhsatlandırma işlemlerinin yürütülmesi ile ilgili olarak yeni verilecek ruhsat alanlarına maden işletme yöntemi, faaliyetin yapıldığı bölge, madenin cinsi, yapılacak yatırımın çevresel etkileri, şehirleşme gibi hususlar dikkate alınarak, temdit talepleri dahil ruhsat verilen alanlarda Bakanlık tarafından kısıtlama getirilirken kazanılmış haklar korunur.
(3) İşletme ruhsat sahalarında, madencilik faaliyeti yapılan alanların, Kanunun 7 nci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen alanlarla çakışması durumunda, işletme ruhsatının yürürlük tarihi ile izne tabi bu alanların Genel Müdürlüğe bildirildiği tarih esas alınarak değerlendirme yapılır.
(4) İşletme ruhsatı yürürlük tarihinin, Kanunun 7 nci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen izne tabi alanın Genel Müdürlüğe bildirildiği tarihten önce olması durumunda, ilgili kanunların öngördüğü yükümlülüklerin yerine getirilmesi suretiyle kazanılmış haklar korunarak faaliyetler sürdürülür. Aksi halde üretim faaliyetleri durdurulur.
(5) İşletme ruhsatı yürürlük tarihinin, Kanunun 7 nci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen izne tabi alanın Genel Müdürlüğe bildirildiği tarihten sonra olması durumunda, ilgili kurumdan izin alınması zorunludur. İlgili kurumdan izin alınmadan üretim yapılması halinde, faaliyet durdurulur.
(6) İçme ve kullanma suyu havzalarında yapılan madencilik faaliyetlerine ilişkin işlem tesis edilirken Kanunun 7 nci maddesinin sekizinci fıkrası gereğince kazanılmış haklar korunur.

Alınması zorunlu izinler
MADDE 109 – (1) Ruhsat sahibince, işletme ruhsatı yürürlük tarihinden itibaren üç yıl içinde Kanunun 7 nci maddesine göre alınması gerekli olan ÇED kararı, mülkiyet izni, işyeri açma ve çalışma ruhsatı ile Genel Müdürlüğün kayıtlarına işlenmiş alanlar ile ilgili izinlerin alınarak Genel Müdürlüğe verilmesini müteakip işletme izni düzenlenir. Süresi içinde yükümlülükleri yerine getirilmeyen ruhsatlar için her yıl 50.000 TL idari para cezası verilir. İşletme ruhsat süresi sonuna kadar bu fıkrada belirtilen izinlerden dolayı işletme izninin alınamaması hâlinde ruhsat süresi uzatılmaz ve ruhsat iptal edilir.
(2) Ereğli Kömür Havzasındaki Taşkömürü ve Bor Tuzları, Trona ve Asfaltit Madenleri ile Nükleer Enerji Hammaddelerinin İşletilmesini, Linyit ve Demir Sahalarının Bazılarının İadesini Düzenleyen Kanunda sayılan bor tuzu, toryum ve uranyum madenleri için bu maddede yer alan izin alınması ve faaliyete başlanması ile ilgili süreler uygulanmaz ve faaliyette bulunulmayan süreler için fazladan Devlet hakkı alınmaz. Ancak, Ereğli Kömür Havzasındaki Taşkömürü sahalarına grubundaki diğer madenler için işletme izni verilmiş olması ve bu madene yönelik faaliyet gösterilirken Kanunun 7 nci maddesine aykırı faaliyet yapılması halinde aykırı faaliyetin yapıldığı alandaki faaliyetler durdurulur.

Faaliyetlerin denetimi
MADDE 110 – (1) Genel Müdürlükçe yapılan incelemelerde, faaliyet alanında ÇED ile ilgili karar, işyeri açma ve çalışma ruhsatı, mülkiyet izni olmadan veya Kanunun 7 nci maddesinin on üçüncü fıkrasına aykırı faaliyette bulunulduğunun tespiti halinde 30.000 TL. idari para cezası uygulanarak bu alandaki faaliyeti durdurulur. Bu ihlallerin üç yıl içinde üç kez yapıldığının tespiti halinde ise ruhsat iptal edilir.
(2) Kanunun 7 nci maddesi ve diğer kamu kurum ve kuruluşların mevzuatı gereğince izin verilmiş alanlardaki madencilik faaliyetlerini diğer kamu kurum ve kuruluşları kendi mevzuatı kapsamında denetleyebilir. Yapılan denetimlerde maden ruhsat alanlarında ilgili kanun esaslarına uygun çalışılmadığının tespiti halinde, diğer kamu kurum ve kuruluşu tarafından yapılacak işlemler Genel Müdürlüğe bildirilir. Çevre ve insan sağlığına zarar verdiği tespit edilen madencilik faaliyetleri, gerekli önlemler alınıncaya kadar bu alandaki madencilik faaliyetleri durdurulur.
(3) Birinci fıkrada yer alan hususlar dışında Kanunun 7 nci maddesine aykırı faaliyette bulunulduğunun Genel Müdürlükçe tespit edilmesi halinde ruhsat sahasındaki faaliyetler, bu aykırılık giderilinceye kadar durdurulur.

I. ve II (a) grubu madenler ile ilgili düzenlemeler
MADDE 111 –(1) Madencilik faaliyetlerinin yapılması ve ruhsatlandırma işlemlerinin yürütülmesi ile ilgili olarak yeni verilecek ruhsat alanlarına maden işletme yöntemi, faaliyetin yapıldığı bölge, madenin cinsi, yapılacak yatırımın çevresel etkileri, şehirleşme gibi hususlar dikkate alınarak, temdit talepleri dahil ruhsat verilen alanlarda kazanılmış haklar korunmak kaydıyla, ilgili kurumların görüşleri alınarak Bakanlık tarafından kısıtlama getirilebilir. İlk müracaat veya ihale yolu ile yapılacak ruhsatlandırmalarda müracaatın yapılacağı alanlar diğer kanunlar ile getirilen kısıtlamalar göz önüne alınarak Bakanlıkça ruhsat müracaatına kapatılabilir. Kısıtlama gerekçesi ortadan kalkan alanlar ihale yoluyla aramalara açılır.
(2) Bir alanın, I. ve II (a) Grubu madenlerle ilgili olarak il genelinde madencilik faaliyetleri için müracaatlara kapalı alan haline getirilebilmesi için;
a) Valilik tarafından il bazında çalışma yapılması için Genel Müdürlüğe talepte bulunulması (EK-3) veya Genel Müdürlükçe işlemlerin başlatılmasına karar verilmesi.
b) Talep yazısında, mevcut yerleşim alanları, yerleşime uygun olan/olmayan alanlar, uydu kent alanları, park, bahçe, rekreasyon alanları, turizm, korunması gereken kültür ve tabiat varlıkları, milli parklar ve su havzası gibi benzeri alanlar, mevcut ağaçlandırma alanları, katı atık depolama alanları, otoyollar, karayolu, I (b), II (a) Grubu madenler ile ilgili kısa, orta ve uzun vadeli ihtiyacı gösteren arz/talep öngörüsünü belirten rapor, özel ve kamuya ait her türlü tesis, organize sanayi bölgesi alanları, diğer hususları içeren bilimsel ve teknik çalışma ile müracaatta bulunulur. Bu maddede belirtilen kurumlardan kurulacak komisyonda yer alacak yetkililerin isimleri ile komisyonun sekretaryası ve koordinasyondan yetkili bir isim ve kurum da bildirilir. Bu alanlar ile ilgili verilecek bilgilere ilişkin koordinatlar, 1/25000 ölçekli harita üzerinde 6 derecelik dilime esas olarak verilir.
c) Genel Müdürlükçe gerek görüldüğü takdirde talepteki eksiklikler valilikten istenilir.
ç) Bilgilerin tamamlanmasını müteakip Genel Müdürlük tarafından belirlenen yetkililer ile valilikçe belirlenen isimler ve gerektiğinde üniversiteler, araştırma kuruluşları, diğer kamu kurum ve kuruluşlarından görevlendirme ile oluşan bir komisyon, Valilikte kurulur. Görevlendirilen komisyonun başkanlığını Genel Müdürlük tarafından görevlendirilen yetkili, mahallindeki yapılacak sekretarya ve koordinasyonu ise valiliğin görevlendirdiği yetkili kurum yapar. Komisyon nazari ve mahallindeki çalışmalarını en geç altı ay içinde tamamlar. Zaruri durumlar nedeniyle bu süre içinde çalışmaların tamamlanmaması halinde üç ay daha ek süre verilir.
d) Komisyonda; il özel idaresi, il çevre ve şehircilik, il orman, il kültür ve turizm, il tarım, bilim, sanayi ve ticaret il müdürlüğü, belediye, Orman Genel Müdürlüğü, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, Karayolları Genel Müdürlüğü yetkilileri ile valiliğin bildirdiği diğer yetkililer yer alır.
e) Dayanak ve içeriği ile birlikte komisyon tarafından hazırlanan ve Valilikçe uygun bulunan alanlar Genel Müdürlüğe bildirilir. Genel Müdürlükçe rapor ile ilgili tespit edilen eksiklikler komisyona tamamlattırılır.
f) İlk müracaatlarda I. ve II (a) Grubu madenlere kapalı hale getirilen alanları içeren il raporu Bakan Oluruna sunulur. Bakanlıkça onaylanan alanlar kapalı alan haline getirilir.
g) Kısıtlama gerekçesi ortadan kalkan alanlar ihale yoluyla aramalara açılır.
ğ) İl raporunda yapılacak revize işlemlerinde de aynı süreçte işlem tesis edilir.

İKİNCİ BÖLÜM
Arazi İzinleri

Devlet ormanları ve muhafaza ormanlarında madencilik faaliyetleri
MADDE 112 – (1) Devlet ormanları içinde maden aranması ve işletilmesi ile madencilik faaliyeti için zorunlu; tesis, yol, enerji, su, haberleşme ve alt yapı tesislerine, fon bedelleri hariç, bedeli alınarak Orman ve Su İşleri Bakanlığınca izin verilir. Ancak, temditler dahil ruhsat süresince müktesep haklar korunmak kaydı ile Devlet ormanları sınırları içindeki tohum mescereleri, gen koruma alanları, muhafaza ormanları, orman içi dinlenme yerleri, endemik ve korunması gereken nadir ekosistemlerin bulunduğu alanlarda maden aranması ve işletilmesi, Orman ve Su İşleri Bakanlığının muvafakatine bağlıdır.
(2) işletme izni düzenlenen ruhsat sahalarında, ruhsat sahibince taahhüt edilen hususlara uyulmadığı veya gerekli izinler alınmadan faaliyette bulunulduğunun Orman ve Su İşleri Bakanlığınca tespit edilmesi halinde, faaliyetin durdurulması için Genel Müdürlüğe bilgi verilir. Genel Müdürlükçe faaliyet durdurulur. Genel Müdürlükçe verilen durdurma kararı, yükümlülükler yerine getirilmedikçe kaldırılmaz.
(3) Maden ruhsat sahalarına isabet eden özel ağaçlandırma taleplerinde Bakanlığın görüşü alınır.

Mera alanlarında madencilik faaliyetleri
MADDE 113 – (1) Maden arama ruhsat sahibi, mera, yaylak ve kışlakların bulunduğu alanlarda; sondaj, yarma, galeri gibi fiziki müdahale gerektiren maden arama faaliyetleri yapılmadan önce gerekli belgelerle İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğüne bir dilekçe ile başvurur. Başvuru tarihinden itibaren otuz gün içinde İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü tarafından yapılan değerlendirme sonucu uyulması gereken esaslar belirlenerek mera tahsis amacı değiştirilmeden izin verilir. Bu faaliyetler sonrası maden arama ruhsat sahibi, faaliyette bulunduğu bölgeleri düzenleyerek en geç altı ay içinde çevre ile uyumlu hale getirir. Maden arama ruhsat sahibi faaliyetlerini, verdiği bilgi doğrultusunda yapmak zorundadır.
(2) Bakanlığın İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğüne mera tahsis amacının değiştirilmesi talebinde bulunulabilmesi için maden ruhsat sahibinin Bakanlığa müracaatı gereklidir. Bakanlık söz konusu müracaatı, müracaat tarihinden itibaren en geç bir ay içinde sonuçlandırır.
(3)Arama faaliyetleri sonunda rezervi belirlenen madenlerin üretim ve üretime yönelik tüm faaliyetlerin yapılacağı alanların tahsis amacı; Bakanlığın, İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğüne yapacağı bildirime müteakip, il mera komisyonunun ve Defterdarlığın/Vergi Dairesi Başkanlığının uygun görüşü üzerine, valilikçe değiştirilebilir ve söz konusu yerlerin hazine veya ait olduğu vakıf adına tescili yapılır.
(4) Arama ruhsatı döneminde kaynağı belirlemeye yönelik yapılacak olan yüzeyden (mostradan) numune alımı için izin gerekmez.
(5) İşletme ruhsatı döneminde işletme faaliyetleri için mera tahsis değişikliği yapılır. Ancak işletme izin alanı dışında yapılacak arama faaliyetleri ile ilgili olarak arama ruhsatı dönemindeki işlemler yapılır.
(6) Mera tahsis değişikliği yapılan alanlarda, Kanunun 7 nci maddesinin onüçüncü fıkrasında belirtilen hükümlere ve bu Yönetmelikte belirtilen alanlarla ilgili kısıtlamalara uyulması kaydıyla, madencilik faaliyetleri için her türlü üretim ve geçici tesis yapılmasına izin verilir.
(7) İşletme ruhsatının, yürürlük tarihinden sonra mera alanı içine alınması halinde, ÇED kararı dahil gerekli izinlerin alınarak işletme izni düzenlenen ruhsat sahalarında, mevcut izinler çerçevesinde işletme faaliyetleri sürdürülür.
(8) Mera alanlarında mera tahsis değişikliği yapılmasını müteakip, Genel Müdürlükçe arama dönemi üretim izni veya işletme izni düzenlenen ruhsat sahalarında, faaliyetlerin mera tahsis değişikliği yapılan alan dahilinde yürütülmesi zorunludur.
(9) İşletme izni düzenlenen ruhsat sahalarında, ruhsat sahibince mera tahsis değişikliği yapılmadan faaliyette bulunulduğunun tespit edilmesi halinde, ilgili kurum tarafından faaliyetin durdurulması için Genel Müdürlüğe bilgi verilir. Genel Müdürlükçe müktesep haklar korunarak faaliyet durdurulur. Genel Müdürlükçe verilen durdurma kararı yükümlülükler yerine getirilmedikçe kaldırılmaz.
(10) İşletme izni talep edildiğinde tapu kayıtlarında mera tescili yapılmamış alanlarda, mevcut tapu kayıtlarına göre işlem yapılır.

Hazinenin özel mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufundaki yerlerde madencilik faaliyetleri
MADDE 114 – (1) Hazinenin özel mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufundaki yerlerde yapılan madencilik faaliyetleri için kira ve ecri misil alınmaz. Bu alanlar madencilik faaliyetleri yapıldığı sürece madencilik faaliyetleri için ayrılmış sayılır.
(2) Madencilik faaliyeti gösterilen alanın, Hazinenin özel mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yer olması halinde, arazi mülkiyeti kapsamında izin istenmez.
(3) Hazinenin özel mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmazların madencilik faaliyetleri dışında kiraya verilmesi ya da satışı için; I (a) Grubu ruhsat alanlarına yönelik taleplerde il özel idarelerinin, büyükşehirlerde valiliklerin, diğer grup maden ruhsat alanlarına yönelik taleplerde ise Genel Müdürlüğün görüşü alınır.

Kamu hizmeti veya umumun yararına ayrılmış yerler ile özel şahıs arazilerinde madencilik faaliyetleri
MADDE 115 – (1) Kamu hizmeti veya umumun yararına ayrılmış okul, hastane, kütüphane, karayolu, demiryolu gibi yer ve tesislere 60 metre mesafe dahilinde madencilik faaliyetleri için Genel Müdürlükten izin alınması zorunludur. Binalara 60 metre, özel mülkiyete konu araziler ile bu arazilere 20 metre mesafe dahilinde faaliyette bulunmak için mülk sahibinin yazılı muvafakatinin alınması zorunludur. Yatay olarak alınan bu mesafeler gerek duyulması halinde Genel Müdürlük tarafından madencilik faaliyetlerinin boyutu, işletme yöntemi, emniyet tedbirleri ve arazinin topografik ve jeolojik yapısı dikkate alınarak her faaliyet için ayrı olarak da belirlenebilir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Duyarlı Yörelerde Madencilik Faaliyetleri

İmarlı veya imarı bulunmayan alanlarda madencilik faaliyetleri
MADDE 116 – (1) İmar alanları içinde kalan madencilik faaliyetleri, ilgili yerel merciden izin alınarak yapılır. Ruhsat alındıktan sonra imar alanları içine alınan maden sahalarına bu hüküm uygulanmaz. Bu yönde değerlendirme yapılırken imar planının kesinleşme tarihi ve maden ruhsatının hak sağlandığı ilk müracaat tarihi göz önünde bulundurulur. İmar planlarında orman arazisi olarak görülen ve orman idaresinden izin alınarak madencilik faaliyet sürdürülen alanlar için imar planı istenmez.
(2) İmar planı bulunmayan alanlarda yapılan veya yapılacak olan madencilik faaliyetleri ile bu faaliyetlere bağlı geçici tesisler ve bunların müştemilatı için imar planı yapılmaz. İşletme ruhsatları ve ruhsat sahası mücavirindeki geçici tesisler, Genel Müdürlük tarafından Çevre ve Şehircilik Bakanlığına gönderilir ve çevre düzeni planları veri tabanına işlenir. İmarsız alanlarda yürütülen madencilik faaliyetleri için gerekli olan geçici tesisler ve bunların müştemilatı, inşaat ve yapı kullanma iznine tabi değildir. Ancak, yapıların fen ve sağlık kurallarına uygun olması ve ilgili il özel idaresine bildirilmesi zorunludur.
(3) İmarsız alanlarda yürütülen madencilik faaliyetleri için gerekli olan geçici tesisler ve bunların müştemilatı niteliğindeki yapıların, ruhsat sahibi tarafından madencilik faaliyetinin sonlandırılmasını müteakip bir yıl içinde kaldırılması zorunludur. Bunlardan ÇED olumlu kararı alınmış olanların, ÇED raporunda belirtildiği şekli ile her iki alanda da yol, su, haberleşme, enerji nakil hattı, bant, konveyör, havai hat ve kuyu tesislerinin ilgili idarenin onayı ve talebi doğrultusunda bedelsiz olarak kalmasına izin verilebilir. Diğerlerinin ise süresinde yerinden kaldırılması veya çevre ile uyumlu hale getirilmesi zorunludur. Ruhsat sahibinin bu yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde, çevre ve insan sağlığı bakımından sorumlulukları devam eder. Ruhsat sahibi tarafından yapılması gereken işlemler valilik veya ilgili idare tarafından yerine getirilerek yapılan masraflar 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre tahsil edilir.

Yaban hayatı koruma ve geliştirme sahalarında madencilik faaliyetleri
MADDE 117 – (1) Yaban hayatı koruma ve geliştirme sahalarında, ÇED raporunda yaban hayatına olumsuz etkisinin giderileceği yönünde bilimsel rapor bulunan maden arama ve işletme faaliyetleri ile alt yapı tesislerine ilgili kurum tarafından izin verilir. Alınan izinler, temditler dahil ruhsat hukuku sonuna kadar devam eder. Yaban hayatı koruma ve geliştirme sahalarında, projesinde belirtilen şartların dışında bir faaliyetin tespit edilmesi durumunda, ruhsata dayalı faaliyetler durdurulur.

İçme ve kullanma suyu havzalarında madencilik faaliyetleri
MADDE 118 – (1) Kazanılmış haklar korunmak kaydıyla içme ve kullanma suyu rezervuarının maksimum su seviyesinden itibaren 1000-2000 metre mesafe genişliğindeki şeritte galeri usulü patlatma yapılmaması, alıcı ortama arıtma yapılmadan doğrudan su deşarj edilmemesi şartıyla çevre ve insan sağlığına zarar vermeyeceği bilimsel ve teknik olarak belirlenen maden arama ve işletme faaliyetleri ile altyapı tesislerine izin verilir.
(2) İçme ve kullanma suyu rezervuarının maksimum su seviyesinden itibaren 2000 metreden sonraki koruma alanı içinde ÇED raporuna göre yapılması uygun bulunan maden istihracı ve her türlü tesis yapılabilir.
(3) İçme ve kullanma suyu koruma havzalarında yapılan madencilik faaliyetlerinde, bu Yönetmelikte belirtilen yükümlülüklere uyulmaması ve gerekli iznin alınmaması halinde, gerekli tedbir ve izin alınıncaya kadar sahadaki üretim faaliyetleri durdurulur.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Yatırımlar ile Çakışan Sahalar ve Kurul İşlemleri

Yatırımlar ile çakışan sahalar ve kurul işlemleri
MADDE 119 – (1) Madencilik faaliyetleri ile Devlet ve il yolları, otoyollar, demir yolları, havaalanı, liman, baraj, enerji tesisleri, petrol, doğalgaz, jeotermal boru hatları, su isale hatları gibi kamu yararı niteliği taşıyan veya gerçek/tüzel kişilere ait diğer yatırımların birbirlerini engellemesi, maden işletme faaliyetinin yapılamaz hale gelmesi, yatırım için başka alternatif alanların bulunamaması durumunda, madencilik faaliyeti ve yatırımla ilgili karar, Kurul tarafından verilir.
(2) Madencilik faaliyetleri ile birinci fıkrada sayılan yatırımların aynı alana isabet etmesi halinde yatırımcı veya maden ruhsat sahibi tarafından Genel Müdürlüğe müracaat edilir. Yatırımcı, yatırım için başka alternatif alan olmadığına dair bilimsel ve teknik bilgi ve belgeleri Genel Müdürlüğe vermek zorundadır.
(3) Genel Müdürlüğün mahallinde yaptığı/yaptırdığı inceleme üzerine yapılan değerlendirmeler sonucunda, kamu yararı niteliği taşıyan yatırımlar ile madencilik faaliyetlerinin birbirini engellediği, yatırımın gerçekleştirilmesi halinde maden işletme faaliyetinin yapılamaz hale geleceği, planlanan yatırımın, ruhsatın işletme izni veya görünür rezerv alanı ya da ruhsata dayalı olarak üretim yapılan tesis alanı ile çakıştığının tespit edilmesi durumlarında heyet tespitlerine ilişkin yapılacak işlemler ile ilgili Genel Müdürlük kararı taraflara gönderilir. İlgili taraflardan bu aşamadaki bilgi, belge ve görüşlerinin bir ay içinde bildirilmesi istenilir. Bu sürede tarafların anlaşmaya vardıklarını bildirmeleri durumunda işlemler sonlandırılır. Bu sürede, tarafların görüş bildirmemeleri veya anlaşmaya varamamaları halinde işlemler resen yürütülür. Bu aşamadan sonra Genel Müdürlükçe konunun Kurula götürülmesine karar verilir. Kurulun kararına mesnet teşkil etmek üzere Genel Müdürlükçe bir rapor hazırlanır veya hazırlattırılır.
(4) Bu raporda;
a) Ruhsat sahasında ve yatırım ile çakışan alandaki madencilik faaliyeti ile ilgili olarak;
1) Niteliği ve konusu,
2) Hukuki durumu, konumu ve koordinatları,
3) Madenin cinsi, rezervi ve tenörü/kalitesi,
4) Çalışan/Çalışacak personel sayısı, ve istihdama katkısı,
5) Maden ruhsat sahibinin /işletmecisinin yatırım giderleri,
6) Maden ruhsatının yatırım süresi ve projesi,
7) Maden işletme proje bilgileri ve ruhsat süresi,
8) Devlet hakları ve sağlanacak katma değere ilişkin değerlendirmeler,
9) Üretilen madenin pazar durumu,
10) Yıllar itibariyle üretim ve varsa tesise ait bilgiler,
11) Maden Ruhsat sahasının yatırım bedeli ve gerçekleşme süresi ve aşamaları,
12) Madenin makul bir sürede üretilebilme imkanının olup olmadığı, madencilik faaliyeti ile diğer yatırım faaliyetinin farklı zamanlarda yapılıp yapılamayacağına ilişkin tespitler,
13) Maden için başka alternatif alan olup olmadığına dair bilimsel ve teknik bilgi ve belgeler,
14) Ara ve uç ürüne yönelik madenciliğe dayalı sanayi tesislerinin hammadde ihtiyacını karşılayan ruhsatlı sahalarda, tesisin hammadde ihtiyacını karşılayacak şekilde alternatif ruhsatlı sahaların bulunup bulunmadığı,
15) Diğer hususlar.
b) Yatırım ile ilgili olarak;
1) Niteliği ve konusu,
2) Hukuki durumu, konumu ve koordinatları
3) Yatırım sonucu elde edilecek ürüne ilişkin bilgi,
4) Çalışacak personel sayısı ve istihdama katkısı,
5) Yatırım giderleri,
6) Yatırımın süresi ve projesi,
7) Yatırımın proje bilgileri ve proje süresi,
8) Sağlanacak katma değere ilişkin değerlendirmeler,
9) Yatırım sonucu elde edilecek ürünün pazar durumu,
10 Yıllar itibariyle üretim ve varsa veya yapılması planlanan tesise ait bilgiler,
11) Yatırım bedeli ve gerçekleşme süresi ve aşamaları,
12) Yatırımın makul bir sürede yapılabilme imkanının olup olmadığı, yatırım ile madencilik faaliyetinin farklı zamanlarda yapılıp yapılamayacağına ilişkin tespitler,
13) Yatırım için başka alternatif alan olmadığına dair bilimsel ve teknik bilgi ve belgeler
14) Yatırımın yapıldığı bölgede sağlayacağı diğer katkılar,
15) Diğer Hususlar
yer alır.
(5) Bu rapor Genel Müdürlük tarafından Kurul üyesi bakanlara gönderilir. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı veya ilgili taraf bakanlardan herhangi birinin daveti üzerine Kurul toplanır ve kararlarını üye tamsayısının salt çoğunluğuyla alır. Kurul çalışmaları ile ilgili sekretarya hizmetlerini Genel Müdürlük yürütür. Kurul tarafından gerekli görülmesi halinde bedeli karşılığında rapor hazırlatılabilir. Hazırlatılan rapor, danışmanlık ücretleri, yolluk, gündelik gibi tüm harcamalar yatırımcı tarafından karşılanır. Kurul tarafından alınan karar, kamu yararı kararı yerine geçer. Ayrıca Kurul veya Genel Müdürlük kararı ile faaliyeti kısıtlanan maden işletmecisinin veya yatırım sahibinin yatırım giderleri, lehine karar verilen tarafça tazmin edilir. Kurul / Genel Müdürlük kararı ile faaliyeti kısıtlanan maden ruhsatına ait yatırıma ilişkin değer tespiti aşağıdaki usul ve esaslara göre, bunun dışında yatırımın özelliğine göre ortaya çıkan durumlara ilişkin usul ve esaslar ise Genel Müdürlükçe belirlenir.
a) Faaliyeti kısıtlanan ruhsat sahasında ve/veya buna bağlı tesis ve alt yapı tesis yatırımına ait gider kalemleri, ilk heyet tarafından çakışmanın tespit edildiği tarih baz alınarak belirlenir. Bundan sonraki zorunlu olmayan yatırımlar değerlendirmeye alınmaz.
b) Yatırım giderleri fatura veya dekonta göre, fatura veya dekontun ibraz edilememesi durumunda ise yatırım harcamaları, fiili tespite göre belirlenir.
c) Yatırım gideri hesaplamalarında, Katma Değer Vergisi dahil edilmez.
d) Devir edilen ruhsatlarda devir öncesi yatırım giderleri de dahil olmak üzere tüm yatırım giderleri yeni ruhsat sahibine ödenir. Taraflar arasındaki devir tutarı yatırım giderlerine dahil edilmez.
e) Madencilik faaliyetleri ile ilgili yatırım giderleri, ruhsat hukuku ile başlar.
f) Kısıtlaması yapılan alan dahilindeki ruhsata dayalı olarak, ruhsat sahasında ve/veya dışında kurulmuş geçici tesisler ile ilgili yatırım giderleri, söz konusu geçici tesislerin sadece bu ruhsat sahasından üretilen maden ile beslenmek üzere kurulmuş olması kaydıyla ödenir.
g) Amortismana tabi olma süresi dolmuş makine, araç-gereç, teçhizat ve tesislerin değerinin hesaplanmasında MKE Hurda İşletmesi Müdürlüğü tarafından belirlenen hurda birim fiyatları üzerinden hesaplama yapılır. Amortismana tabi olma süresi bitmemiş makine, araç-gereç, teçhizat ve tesislerin değerinin hesaplanmasında ise amortismana tabi değeri düşülerek yatırım gideri hesaplanır. Yatırım gideri ödenecek taşınmazların bedelleri hesaplanırken enkaz kaldırma bedelleri de yatırım giderlerine dahil edilir.
h) Faaliyetin sonlandırılmasına karar verilen sahadaki tesislerin talep edilmesi halinde başka bir alana taşınması, bu süreçte yapılacak her türlü altyapı, montaj-demontaj ve nakilden dolayı kullanılamayan ekipmanların, çalışır hale getirilmesine ait giderler yatırım giderlerine dahil edilir.
i) Finansal kiralama yöntemiyle alınmış olan iş makinesi veya teçhizatın değer tespiti yapılır. Ancak finansal kiralama yapan banka veya aracı şirketin muvafakat vermesi durumunda iş makinesi veya teçhizat yatırım giderlerine dahil edilir.
j) Üretim faaliyetine başlanmamış ruhsatlarda, ruhsat hukuku için ödenen harç/genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere ilgili muhasebe birimi hesabına yatan ruhsat bedeli ve proje bedelleri, irtifa, kamulaştırma (hazine adına) bedeli, kamuya ödenen izin bedelleri ruhsat sahibine ödenir. Ancak ruhsat sahasında madencilik faaliyeti yapılabilecek alan bulunması halinde ruhsat hukuku için ödenen harç/genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere ilgili muhasebe birimi hesabına yatan ruhsat bedeli ve proje bedelleri ödenmez.
k) İhale yoluyla alınan ruhsatlarda, çakışan alandaki madencilik faaliyetleri dikkate alınarak, ruhsatın arama ruhsatı veya işletme izni olmayan işletme ruhsatı olması durumunda ihale bedeli yatırım gideri hesabına dahil edilir. İşletme izinli ruhsatlarda ise yatırım kalemi olarak kabul edilecek ihale bedelinden, ruhsat sahasından proje süresi oranında düşülerek hesaplanır. Hesaplamalarda yeniden değerleme oranı üzerinden işlem yapılır.
l) Ruhsat sahasında tetkik tarihindeki işletmeci tarafından yapılan madencilik faaliyetlerine ait yatırımların bedelleri işletmeciye ödenir.
m) Ruhsat sahibi ile yapılan sözleşme kapsamında madencilik faaliyetinde bulunan gerçek ve tüzel kişilerin yatırım giderleri veya ruhsat sahipleri tarafından ortak yapılan yatırım giderleri, yapılacak fiili tespit sonucuna göre belirlenir. Bu kapsamda yatırım giderleri ile ilgili anlaşmazlık olması durumunda anlaşmazlığa konu olan yatırım giderlerinin karşılığı olan bedel, yatırımcı tarafından açılan emanet hesabında tutulur. Anlaşmazlığın mahkeme tespitiyle belirlenmesi ya da anlaşma olması halinde yatırım bedeli taraflara ödenir.
n) Görünür rezervi belli olan sahalarda maden üretimi amacıyla yapılan dekapaj alanına isabet eden alanda üretim tamamlanmış ise, yatırım giderlerine dahil edilmez. Dekapajı tamamlanmış ancak henüz maden üretimi yapılmamış alanlarda bu üretimin yapılması değerlendirilir. Üretimin yapılma imkanı yoksa bu alanlarla ilgili dekapaj giderleri oransal olarak yatırım giderine dahil edilir.
o) Ruhsatın kısıtlanan alanı içinde kalan arama faaliyetlerine ilişkin yatırımların belgelenmesi şartıyla, üretimi yapılan alanlar dışındaki arama giderleri yatırım giderlerine dahil edilir.
p) Ruhsatın kısıtlama getirilen alanında madencilik faaliyeti yapılmamış ve orman izni alınmış veya mera tahsis değişikliği yapılmış ve bedeli ödenmiş alanlar için son üç yıla ait giderler yatırım giderlerine dahil edilir. Ancak, bu izinlerin alındığı alanda kazı gerektiren madencilik faaliyetinde bulunulduğunda yatırım giderlerine dahil edilmez.
q) Yatırım kalemleri için yapılacak ödeme, bu kalemlerin veya yerlerinin teslimini müteakip yapılır.
(6) Herhangi bir madencilik faaliyetine yönelik yatırım yapılmamış I. Grup, II. Grup (a) ve (c) bendi madenler, mıcır, kaba inşaat, baraj, gölet, liman, yol gibi yapılarda kullanılan her türlü yapı hammaddeleri için verilen ruhsatlar, görünür rezervi belirlenmemiş diğer grup maden ruhsatları ile çakışan aynı yerdeki diğer yatırımlara Genel Müdürlükçe izin verilir. Ruhsatlı sahalarda görünür rezervi belirlemek üzere yapılan sondaj, kuyu, galeri, desandre gibi işler için yapılan yatırımların ve maden varlığının belgelenmesi durumunda tespit edilen görünür rezerv alanı dışındaki alanlar için diğer yatırımların madencilik faaliyetlerini engellemeyeceğine Genel Müdürlükçe karar verilmesi halinde diğer yatırım için izin verilir. Bu alanlarda ruhsat sahibi tarafından yapılmış yatırımı etkileyen bir husus var ise bu alanla ilgili karar Kurul tarafından verilir.
(7) İşletme ruhsat alanı içerisinde ancak işletme izni veya görünür rezerv alanı dışındaki bir alanda diğer yatırımlar, madencilik faaliyetleri birlikte yürütülebilecek yatırımlara ve mevcut maden işletme izin alanlarıyla çakışan yatırımlara mahallinde yapılan tetkik sonucunda rezervin üç boyutlu görünür hale getirilmemiş olan kısmı taksir edilerek Genel Müdürlükçe izin verilebilir. Yatırımın işletme izni veya görünür rezerv alanı ile çakışması ve madencilik faaliyetlerinin yatırım ile birlikte gerçekleştirilememesi durumunda Kurul tarafından karar verilir. Genel Müdürlüğün uygun görüşü veya Kurul kararı alınmaksızın yapılmış olan yatırımın, işletme izni veya görünür rezerv alanı ile çakışması durumunda, bu alanlarda yatırımcı tarafından yapılmış yatırımı ya da işletme izni veya görünür rezervi etkileyen bir husus var ise bu alanla ilgili karar Kurul tarafından verilir. Arama ruhsatı döneminde hiçbir yatırım yapılmamış ise diğer yatırımlara engel teşkil etmez. İhalelik durumda olan ve görünür rezervi belirlenmiş sahalara ait karar, Genel Müdürlükçe verilir. Bu fıkra kapsamında Genel Müdürlüğe yapılan talepler, gerekli görüldüğü takdirde mahallinde tetkik yapılmak suretiyle değerlendirilir.
(8) Kurul; Kalkınma Bakanının başkanlığında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı, diğer yatırımcı kurum ya da kuruluşun bağlı olduğu bakan/bakanlar ve yatırım kararına onay veren kurumun ilgili olduğu bakan olmak üzere asgari üç kişiden oluşur. Ancak, yatırımcı kuruluşun Kalkınma Bakanlığına veya Bakanlığa bağlı ilgili veya ilişkili bir kurum ve katılımcı sayısının üçün altında olması halinde Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanı Kurula katılır. Kurul tarafından alınan karar, kamu yararı kararı yerine geçer.
(9) Kurul tarafından verilecek kararlarda; görünür rezerv alanı ile diğer yatırımın çakışması halinde öncelikle diğer yatırım için alternatif alanın bulunup, bulunmadığı madenin makul bir sürede üretilebilme imkanının olup olmadığı, ara ve uç ürüne yönelik madenciliğe dayalı sanayi tesislerinin hammadde ihtiyacını karşılayan ruhsatlı sahalarda, tesisin hammadde ihtiyacını karşılayacak şekilde alternatif alanların bulunup bulunmadığı maden rezervi ile yatırımın ülke ekonomisine sağlayacağı katma değer, her iki yatırımın süresi, büyüklüğü, çalışan / çalışacak olan işçi sayısı ve istihdama katkı dikkate alınarak değerlendirme yapılır.
(10) Yatırımlar nedeniyle Kurul veya Genel Müdürlük kararı ile faaliyeti kısıtlanan tarafın yatırım giderleri, lehine karar verilen tarafça tazmin edilir. Daha sonra herhangi bir nedenle doğacak her türlü mali yükümlülükler de lehine karar verilen tarafça tazmin edilir.
(11) Kurul tarafından verilen kararın, madencilik faaliyetlerinin yapılmaması yönünde olması durumunda, yapılacak madencilik faaliyetinin yatırımı engellememesi şartıyla diğer yatırıma ilişkin yatırım faaliyetine başlanıncaya kadar ruhsat sahasındaki ocaklarda mevcut hak ve yükümlülükler çerçevesinde Genel Müdürlük kararıyla işletme faaliyetleri sürdürülür.

Kurul kararı
MADDE 120 – (1) Kurul Sekretaryası, Kurul kararının birer örneğini ruhsat sahibine ve yatırımcıya tebliğ eder.
(2) Kurul kararının yatırımcıya tebliğ edilmesini müteakip bir ay içinde mücbir sebepler dışında yatırımcının yatırımdan vazgeçtiğini bildirmesi halinde, bu durum ruhsat sahiplerine bildirilir.

ÜÇÜNCÜ KISIM
Daimi Nezaretçilik ile Teknik Eleman

BİRİNCİ BÖLÜM
Daimi Nezaretçinin Görevi ve İstihdamı

Daimi nezaretçinin görev, yetki ve sorumlulukları
MADDE 121 – (1)
(a) Daimi nezaretçisi olmayan maden işletme ruhsat sahalarında, maden işletme faaliyeti yapılamaz.
(b) Vardiyalı çalışılan işletmelerde, maden işletme faaliyeti, daimi nezaretçinin koordinasyonunda yapılır.
(2) Daimi nezaretçinin görevleri:
a) Daimi nezaretçi, nezaret görevini Maden Kanunu ve bu Yönetmelik kapsamında yürütür.
b) Ruhsat alanı içerisinde maden işletme faaliyetlerinin işletme projesine uygun yürütülmesini sağlar.
c) Daimi nezaretçi işletme faaliyetlerini projesine uygun olarak planlar, koordine eder ve yürütülmesini sağlar. İşletme projesine aykırı olan tehlikeli bir durumun varlığı söz konusu olduğu zaman, gerekli önlemlerin alınmasını önerir ve nezaret eder.
(3) Daimi nezaretçinin görev, yetki ve sorumlulukları:
a) Daimi nezaretçi, görevi ile ilgili inceleme yapmak ve gerekli her türlü bilgiyi alma ve Kanun kapsamında gerekli önlemlerin aldırılması yetkisine sahiptir. Bu yetkinin kullandırılmamasından ruhsat sahibi sorumludur,
b) Daimi nezaretçi, atandığı ve sorumlu olduğu işletmenin faaliyetlerinin projeye uygunluğunu her gün inceleyerek tespitlerini ve önerilerini daimi nezaretçi defterine her iş günü not etmek zorundadır. Aksi takdirde daimi nezaretçi uyarılır. İkinci kez aynı ruhsat ile ilgili olarak bu yükümlülüklerin yerine getirilmemesi durumunda daimi nezaretçinin Kanun gereğince yapacağı beyanlar bir yıl süre ile geçersiz sayılır. Fiilin her tekrarında hak mahrumiyeti uygulamasına devam edilir. Uygulanan uyarı ve hak mahrumiyeti Maden Mühendisleri Odasına bildirilir.
c) Daimi nezaretçi defterinin; Daimi nezaretçi ile ruhsat sahibi/vekili/işletmeci/rödövansçı sözleşmede yetki verilmesi halinde rödövansçı ile birlikte imzalanması zorunludur. Defterin ibraz edilmemesi veya EK 4’te belirtilen bilgileri içerecek şekilde düzenli tutulmaması halinde, ruhsat sahibine 20.000 TL idari para cezası uygulanır. Mücbir sebeplerden dolayı defterin zayi olması durumunda bunun resmi makamlardan alınan belge ile belgelenmediği durumlarda defter ibraz edilmemiş sayılır.
d) Hammadde üretim izin sahalarında defterin ibraz edilmemesi, EK 4’te belirtilen bilgileri içerecek şekilde düzenli tutulmaması veya faaliyeti gerçekleştiren tarafından imzalanmaması halinde faaliyeti gerçekleştirene 20.000 TL idari para cezası yüklenici tarafından ödenir.
e) Daimi nezaretçi, görev aldığı işyerindeki faaliyetler ile ilgili eksiklik ve aksaklıkları, öneri ve önlemleri belirler. Aynı zamanda içeriği Genel Müdürlük tarafından belirlenmiş ve noter onaylı “Daimi Nezaretçi Defteri” ne rapor ederek ruhsat sahibine bildirir. Eksiklik ve aksaklıkların, öneri ve önlemlerin rapor edilmemesinden daimi nezaretçi, bunların yerine getirilmemesinden ruhsat sahibi sorumludur.
f) İşletme faaliyetlerine ara verildiği dönemlerde ara verilme gerekçesi deftere yazılarak, deftere yukarıda belirtilen sürelerde rapor yazılmaz.
g) Daimi nezaretçi, işletme projesine aykırı faaliyetin işletme açısından tehlikeli durum oluşturduğunu tespit etmesi halinde bu durumu işverene bildirir. İşveren, üretim/üretime yönelik faaliyetleri derhal durdurur. Ayrıca işveren, YTK’ya durdurmaya ilişkin hükmü bildirir.
h) Vardiyalı çalışılan işletmelerde tek daimi nezaretçi defteri tutulur.
Daimi nezaretçinin atanması
MADDE 122 – (1) Daimi nezaretçi, ruhsat sahibi/vekili veya hammadde üretim izin sahibi tarafından atanır. Ruhsat sahibinin veya hammadde üretim izin sahibinin dışında işletmeci/işletmecilerin bulunması durumunda ruhsat sahibi/vekili veya hammadde üretim izin sahibi ile işletmeci/işletmecilerin birlikte onayı ile atanır. Daimi nezaretçinin atanmasında anlaşmazlığın olması ve işletme faaliyetinin projeye aykırı olarak yürütülmesi durumunda, ilgili taraflardan birinin talebi üzerine daimi nezaretçinin atanıp atanmayacağına Genel Müdürlükçe karar verilebilir. Daimi nezaretçi atanmasında;
a) Bu Yönetmelik ekinde verilmiş daimi nezaretçi atama belgesi (Ek Form-18),
b) Yeraltı işletme yöntemiyle çalışan kömür harici işletmelerde maden mühendislerinin, sadece yeraltında üç yıl maden mühendisi olarak çalıştığına dair SGK tarafından verilen belge,
c) Yeraltı işletme yöntemiyle çalışan kömür işletmelerinde maden mühendislerinin, sadece yeraltı kömür işletmelerinde en az beş yıl maden mühendisi olarak çalıştığına dair SGK tarafından verilen belge,
ç) İlk defa atanacaklardan; Genel Müdürlük tarafından yetki verilen kamu kurumu, Üniversiteler, oda, dernek veya vakıfların eğitim programına başlaması sonrasında daimi nezaretçi sertifikası, oda sicil belgesi, diploma veya çıkış belgesinin aslı ya da onaylı sureti,
d) Daimi nezaretçi eğitim programı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının uygun görüşleri alınarak Genel Müdürlük veya Genel Müdürlük tarafından yetki verilen kamu kurumu, üniversiteler, oda, dernek veya vakıflar tarafından hazırlanır ve yürütülür. Eğitim; 15 gün teorik eğitim, 15 gün açık işletmelerde olmak üzere uygulamalı olarak verilir. Yeraltı işletmelerinde görev yapacak daimi nezaretçilere ise ek olarak 15 gün yeraltı işletmelerinde uygulamalı eğitim verilir.
e) Atama belgesinde adı geçenlere ait imza beyanları,
f) Yeraltı ve yerüstü kömür madenciliği, kömürden gayri yer altı madenciliği faaliyetlerinde bulunacak işletmeciler, üretim ve üretim hazırlığı faaliyetinde bulunan personeller için yapılan ferdi kaza sigortasına ilişkin poliçe,
ile Genel Müdürlüğe müracaat edilir. Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan mühendisler için imza beyanları istenmez.
(2) Atama işleminin tesis edilmesine engel bir durumun tespit edilmemesi halinde, Genel Müdürlükçe düzenlenen daimi nezaretçi atama belgesinin onaylanması ile müracaat tarihi itibarı ile atama gerçekleşmiş olur.
(3) Yeraltı işletme yöntemiyle çalışan işletmelerde birbirinden bağımsız işletme var ise ve/veya farklı kot/kat ve koordinatlarda farklı işletmeciler faaliyette bulunuyorsa her işletmeye ayrı ayrı daimi nezaretçi atanması zorunludur.
(4) Açık işletmelerde koordinat belirtilerek başka bir işletmeciye/rödovansçıya verilen bir alan için işletmeci/rödovansçı adı belirtilmek suretiyle, ruhsat alanındaki işletmeler için ayrı ayrı daimi nezaretçi atanması zorunludur.
(5) Genel Müdürlük tarafından belirlenen veya faaliyet raporu ya da imalat haritalarında beyan edilen pasa, atık/artık ve cüruflar ile stoktan maden sevkiyatı yapılması esnasında ruhsat sahası içerisinde bulunan tesiste işleme tabi tutulmayacak ise Daimi nezaretçi atanma şartı aranmaz. Bu sevkiyatlar sırasında gerekli tedbirlerin alınmasından sevkiyatı yapan kişiler sorumludur.

Daimi nezaretçinin nitelikleri
MADDE 123 – (1) Daimi nezaret görevini üstlenebilmek için aşağıdaki şartlar aranır:
a) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak,
b) Maden mühendisi olmak,
c)Yeraltı işletme yöntemiyle çalışan kömür harici işletmelerde maden mühendislerinin, sadece yeraltında üç yıl maden mühendisi olarak deneyimli olmak,
d) Yeraltı işletme yöntemiyle çalışan kömür işletmelerinde maden mühendislerinin, sadece yeraltı kömür işletmelerinde en az beş yıl maden mühendisi olarak deneyimli olmak,
(2) Daimi nezaretçi olarak ilk defa atanacakların Genel Müdürlük tarafından yetki verilen kamu kurumu, Üniversiteler, oda dernek veya vakıflar tarafından yapılacak eğitim semineri sonucunda verilen daimi nezaretçi sertifikasına sahip olmaları gerekir.
(3) Maden işletmelerinde veya madencilikle ilgili kamu kurum ve kuruluşlarında denetim veya işletme faaliyetlerinde fiili olarak en az beş yıl çalışan maden mühendisleri için sertifika şartı aranmaz.
(4) Daimi nezaretçi ve teknik eleman olarak görev yapan mühendis YTK’da görev alamaz.

Daimi Nezaretçinin Görev Alabileceği Ruhsat Sayısı
MADDE 124 – (1) Maden işletme faaliyetinde bulunulan her ruhsat için en az bir maden mühendisi daimi nezaretçi olarak atanır. İstifa eden veya azledilen nezaretçiler, aynı yıl içinde en fazla dört defa daimi nezaretçi olarak atanabilir.
(2) Yer altı üretim yöntemi ile faaliyette bulunulan ruhsatlar ile II (a) ve II (c) grubu ruhsatlar hariç olmak üzere; işletme izin alanları arasında en fazla 20 km. mesafe olan ve toplam üretim miktarı II (b) grubu ruhsatlarda 5.000 m3/yıl diğer grup ruhsatlarda ise 100.000 ton/yıl geçmeyen aynı ruhsat sahibine ait üç ruhsata en az bir daimi nezaretçi atanabilir. Bu kapsamda atanan daimi nezaretçilerin bu maddenin 1. fıkrası kapsamında ataması yapılamaz.

(3) Açık işletmelerde üretim faaliyetinde bulunulan ocağın aynı ruhsat sahibine ait mücavir işletmeler içerisinde devamlılığı olması halinde Genel Müdürlüğün tespiti ile bir daimi nezaretçi atanabilir.
4) Kanunun 29’ncu maddesinin altıncı fıkrası gereği ortak proje verilerek, projesi Genel Müdürlükçe kabul edilen mücavir sahalara tek bir daimi nezaretçi ataması yeterlidir.
5) Hammadde üretim izin sahalarında, hammadde üretim izni talebine mesnet teşkil eden aynı proje için 20 km. dahilinde tek daimi nezaretçi ataması yapılabilir.
6) Aynı ruhsat sahasında birden fazla işletmeci/rödövansçı olması halinde her işletmeci/rödövansçı için ayrı ayrı daimi nezaretçi ataması yapılması zorunludur.

Görevin Sona Ermesi
MADDE 125 – (1) Daimi nezaret görevi; işveren ile yapılan sözleşmenin feshedilerek ruhsat sahibinin azletmesi, ruhsatların iptali, terki, devri, intikali, tescili (ruhsat sahibi ünvan değişikliklerinin sicil kayıtlarına tescili hariç), ruhsatın birleştirilmesi, daimi nezaretçinin istifası veya ölümü halinde sona erer. Bu gibi durumlarda ruhsat sahibi tarafından en geç on beş gün içinde yeni bir daimi nezaretçi atanması zorunludur. Yeni daimi nezaretçi atanıncaya kadar teknik ve emniyet yönünden meydana gelecek tüm olaylarda sorumluluk ruhsat sahibine aittir.
(2) Daimi nezaretçinin istifası veya azli durumunda tarafların dilekçeyi birlikte imzalamamaları halinde taraflar birbirlerine bir hafta önceden noter aracılığıyla haber vermek zorundadır. Aksi takdirde daimi nezaretçinin görevi devam eder.
(3) Daimi nezaretçinin yasal izin, rapor veya görevli olduğu süreler 15 iş gününü aşarsa yeni daimi nezaretçinin atanması zorunludur. Bu sürelerde defterin tutulması zorunlu değildir.
(4) Daimi nezaretçinin görevinin herhangi bir nedenle sona ermesi durumunda yeni daimi nezaretçi en geç on beş gün içinde atanmaması halinde atama yapılana kadar işletme faaliyetleri durdurulur.
(5) Daimi nezaretçi ataması yapılmadan maden işletme faaliyetinde bulunulması halinde 30.000 TL idari para cezası uygulanarak maden işletme faaliyetleri durdurulur. Ancak, bu hükümlere göre yapı ve inşaat hammaddeleri üretimi için izin alan kamu kurum ve kuruluşlarının sadece faaliyetleri durdurulur.
(6) Daimi nezaretçinin azledilmesi veya istifası halinde dilekçesi ekinde, noter ihbarnamesi, görev yaptığı döneme ait sahanın son durumuna ilişkin önerileri içeren raporunu üç nüsha düzenleyip, ruhsat sahibine, YTK’ya ve Genel Müdürlüğe verir.

İKİNCİ BÖLÜM
Teknik Elemanın Görevi ve İstihdam Edilmesi

Teknik Elemanın Görevleri
MADDE 126 – (1) Teknik eleman, görev aldığı sürelerde daimi nezaretçinin talimatları doğrultusunda işletmedeki faaliyetlerin projesine uygun olarak yürütülmesini sağlar.

Teknik Eleman İstihdam Edilmesi
MADDE 127 – (1) Teknik eleman, ruhsat sahibi veya hammadde üretim izin sahibi tarafından görevlendirilir. Ruhsat sahibi veya hammadde üretim izin sahibi dışında işletmeci/işletmecilerin bulunması durumunda ruhsat sahibi/vekili veya hammadde üretim izin sahibi ve işletmeci/işletmecilerin birlikte onayı ile görevlendirilir.
a) Teknik eleman görevlendirme bildirimi (Ek Form-19)
b) Diploma veya çıkış belgesi ile oda sicil belgesinin aslı ya da onaylı sureti,
c) Görevlendirme belgesinde adı geçenlere ait imza beyanı,

ile Genel Müdürlüğe müracaat edilir. Genel Müdürlükçe istihdam işleminin kabul edilmesine engel bir durumun tespit edilmemesi halinde müracaat tarihi esas alınmak kaydıyla istihdam gerçekleşmiş olur.
(2) Daimi nezaretçi hiçbir şekilde teknik eleman olarak görevlendirilemez.

Teknik Elemanın Nitelikleri
MADDE 128 – (1) Ruhsat sahasına teknik eleman istihdamı için aşağıdaki şartlar aranır:
a) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak
b) Maden, jeoloji, jeofizik, makine, elektrik ve işin gereği istihdam edilen diğer mühendisleri.

Zorunlu Olarak Teknik Eleman Çalıştırılacak Ruhsat Sahaları
MADDE 129 – (1) Teknik eleman istihdam edileceği durumlar şunlardır;
a)Madencilik faaliyetlerinin yürütüldüğü vardiyalı çalışılan işletmelerde, vardiyada her 50 çalışana bir olmak üzere daimi nezaretçinin yanında biri maden mühendisi olmak üzere en az iki teknik elemanın istihdam edilmesi zorunludur.
b)Teknik eleman istihdam şartının oluştuğu ancak teknik eleman istihdam edilmediğinin tespiti halinde teknik eleman istihdamı için on beş gün süre verilir. Bu sürede teknik eleman istihdamı yapılmaması durumunda 30.000 TL idari para cezası uygulanarak üretime yönelik maden işletme faaliyetleri durdurulur. Ancak, bu hükümlere göre yapı ve inşaat hammaddeleri üretimi için izin alan kamu kurum ve kuruluşlarının sadece faaliyetleri durdurulur.

Teknik Eleman Görevinin Sona Ermesi
MADDE 130 – (1) Teknik elemanın görevi; işveren ile yapılan sözleşmenin feshedilerek ruhsat sahibinin azletmesi, ruhsatların iptali, terki, devri, intikali, tescili (ruhsat sahibi ünvan değişikliklerinin sicil kayıtlarına tescili hariç), ruhsatın birleştirilmesi, teknik elemanın istifası veya ölümü halinde sona erer. Bu gibi durumlarda ruhsat sahibi tarafından en geç bir ay içerisinde yeni bir teknik eleman istihdam edilmesi zorunludur.
(2) Teknik elemanın istifa ve azillerinin Genel Müdürlüğe bir ay içinde bildirilmesi zorunludur.
(3) Daimi nezaretçi ile teknik elemana yapılacak tebligatlar için yazışma adresi, daimi nezaretçi atama ve/veya teknik eleman görevlendirme işlemi esnasında Genel Müdürlüğe bildirilen adrestir. Adres değişikliği bildirilmediği takdirde mevcut adrese yapılan tebligatlar daimi nezaretçi ve/veya teknik elemana tebliğ edilmiş sayılır.

DÖRDÜNCÜ KISIM
Geçici, Çeşitli ve Son Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Geçici Hükümler

Ruhsat gruplarının belirlenmesi
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) 24/6/2010 tarihinden önce verilmiş olan ruhsatın talep edilen ruhsat grubu alanına taksir edilmesi, talep edilen alanda aynı gruba ait başka bir ruhsat bulunmaması ve aynı alan içinde öncelik hakkı olan diğer grup ruhsat alanlarındaki faaliyetlere engel olmaması şartı ile Kanun kapsamına alınan madenler için arama ve işletme ruhsatlarından; mermer ruhsatları talep edilen II (a) ya da II (b) Grubu madenlerden birine, maden ruhsatları ise I (b), III., IV., V. ve VI. Gruplardan birine hak sağlar.
(2) Birinci fıkra aşağıdaki ilkeler çerçevesinde uygulanır:
a) 24/6/2010 tarihinden önce Kanun hükümlerine göre verilmiş arama ve işletme ruhsat sahipleri, yalnızca bir poligon için müracaat yapabilir.
b) Ruhsat alanının talep edilen ruhsat grubu alanına eşit ya da küçük olması durumunda bu hak müracaatla ruhsat alanının tamamına verilir.
c) 24/6/2010 tarihinden önce Kanun hükümlerine göre verilmiş arama ve işletme ruhsat sahipleri, 5995 sayılı Kanunla kapsama alınan madenlerle ilgili olarak hak talep ettiği alanın koordinatlarını içeren dilekçe ile Genel Müdürlüğe müracaat eder. Yapılan bu müracaat gerektiğinde mahallinde de tetkik edilerek Genel Müdürlük tarafından incelenerek değerlendirilir. Uygun bulunan alan için işletme ruhsatı vermek üzere işlemler başlatılır. Ruhsatın geri kalan kısmı ihale edilmek üzere taksir edilir.
ç) 24/6/2010 tarihinden önce arama ve işletme ruhsat sahipleri 5995 sayılı Kanun ile kapsama alınan madenlerle ilgili hak sağlamak üzere yaptıkları müracaatlarda ruhsat alanları içinde taşocağı ruhsatı olması durumunda bu ruhsat alanı etrafında, madencilik faaliyetinde bulunulabilecek bir alan bırakılır. Bu alanlar mücavirindeki ruhsat sahipleri arasında ihale edilir. İhaleye katılım olmaması veya ihale sonuçlandıktan sonra ihale bedelinin yatırılmaması halinde Genel Müdürlükçe ihaleye konu olan sahalar yeniden ihale programına alınır. Ancak, taşocağı ruhsat sahibi ile Kanuna göre alınmış ruhsat sahibi aynı ise bu alan bırakılmaz.
d) 24/6/2010 tarihinden önce Kanun hükümlerine göre verilmiş arama ruhsatları, işletme ruhsatı almadan Kanun kapsamına alınan madenleri üretemez.
e) 24/6/2010 tarihinden önce Kanun hükümlerine göre verilmiş ve yürürlükte olan maden ruhsat alanlarına III., IV., V. ve VI. Grup maden, mermer ruhsat alanlarına ise II (a) ve II (b) Grup bendi maden ruhsatı verilmez. Ancak taşocağı ruhsatından gelen müktesep hakların intibakı yapılır.
f) 24/6/2010 tarihinden önce Kanuna göre verilmiş maden arama ruhsatları, 5177 sayılı Kanunla kapsama alınan II (a) Grup madenlerden sadece dolomit madeni için hak sağlar. Bu ruhsatlara bağlı olarak dolomit işletmek istemesi durumunda, ruhsat alanının 100 hektara taksir edilmesi zorunludur. Yapılan inceleme sonrası uygun bulunan müracaat için dolomit işletme projesi verilir. Bu işletme ruhsat alanı içinde II (a) ve II (b) Grup madenlerin olmaması durumunda II. Grup diğer madenler için de hak sağlar. Ruhsattan geri kalan alan ihale edilmek üzere taksir edilir.
g) 24/6/2010 tarihinden önce Kanuna göre verilmiş mermer arama ruhsatları, 5177 sayılı Kanunla kapsama alınan II (a) veya II (b) Grup madenlerin üretilmesi ile ilgili haklardan sadece birinden yararlanır. Bu ruhsatlar, II (a) Grubunda yer alan dolomit madeni ile ilgili haklardan yararlanabilmesi için aynı alan içinde başka bir dolomit hakkı olmaması zorunludur.

Taşocağı ruhsatlarının intibakı
GEÇİCİ MADDE 2 – (1) 5/6/2004 tarihi itibarı ile Taşocakları Nizamnamesine göre ruhsat almak üzere yapılan yeni müracaatlar, il özel idarelerince müracaat tarihinde yürürlükte olan 6/6/1901 tarihli Taşocakları Nizamnamesine göre sonuçlandırılarak uygun görülenler ruhsatlandırılır. Bu Yönetmeliğin yayımından itibaren bir yıl içinde il özel idaresi tarafından sonuçlandırılmayan müracaatlar reddedilmiş sayılır.
(2) 5/6/2004 tarihinden önce Taşocakları Nizamnamesine göre il özel idarelerine yapılan müracaatların ruhsata bağlandığı tarihten itibaren, ruhsat sahipleri altı ay içinde intibak yaptırmak üzere I (a) Grubu madenler için il özel idaresine, diğer gruplar için Genel Müdürlüğe gerekli belgeler ile başvurmak zorundadır.

Tuz Gölünde verilen ruhsatlara ait işlemler
GEÇİCİ MADDE 3 – (1) Tuz Gölünde verilecek ruhsatların alanları, Genel Müdürlükçe 31/12/2012 tarihine kadar yapılacak bilimsel ve teknik çalışmalar neticesinde tespit edilir. Bu çalışma sonucunda tuz üretimine uygun alanlar belirlenerek ihale edilir. Ruhsat vermeye uygun tuz üretim alanları belirlenene kadar intibaklar dışında Tuz Gölü’nde ruhsat verilmez.
(2) Tuz Gölünde verilecek işletme ruhsatlarının projedeki tuz üretim kapasitesi 200.000 ton/yıl tuzdan az veya 800.000 ton/yıl tuzlu su miktarından aşağı olamaz.
(3) Ruhsat verilme işlemlerinde ve tuz üretim faaliyetlerinde, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından öngörülen çevresel tedbir ve kıstaslar dikkate alınır.
(4) Tuz Gölünün tabii dengesinin, kapasitesinin belirlenmesi ve tuz üretiminin çevre ve kaynak koruma ilkeleri çerçevesinde sürdürülebilmesini sağlamak amacıyla yapılacak jeolojik, hidrojeolojik, kimyasal gibi etüt çalışmalarının masrafları, bu gölde verilen işletme ruhsat sahiplerinden satılan tuzun %1’i oranında katılım payı alınmak suretiyle karşılanır.
(5) Katılım payı yıllık satış hasılatının %1’i olup, her yıl Haziran ayının sonuna kadar Genel Müdürlükçe açılan hesaba yatırılır.
(6) Tuz Gölü Havzası içinde kalan tuz domu ve yataklarına kaya tuzu ruhsatı verilmez.
(7) Tuz Gölü Havzasında yapılması zorunlu olan doğalgaz yer altı depolama projelerinin gerçekleştirilmesinde tuz gölünün doğal dengesini bozmayacak çevresel etkiler değerlendirilerek ve kamu yararı dikkate alınarak Bakanlıkça karara bağlanır. Bu proje kapsamında zorunlu olarak üretilen tuz, ilgili İl Özel İdaresi tarafından ihale ile değerlendirilir.

Tuz Kanununa göre verilen ruhsatların intibak işlemleri
GEÇİCİ MADDE 4 – (1) 11/12/1936 tarihli ve 3078 sayılı Tuz Kanunu gereğince tuz işletme izni verilen ve mezkûr Kanuna göre intibakı yapılan tuzlaların ruhsat sahiplerinin Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri Genel Müdürlüğü ile yaptıkları sözleşmeler aşağıda belirtildiği şekilde devam eder.
(2) Kira bedelinin ödenmesi, sözleşme sonuna kadar sözleşmede belirtilen hükümlere göre devam eder. Ruhsatın uzatılması ile Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri Genel Müdürlüğüne ait bina, tesis ve diğer sabit varlıkların kullanılması durumunda, kira bedellerinin bu Kuruluşa, bu Kuruluşun özelleştirilmesi halinde ise Hazine’ye ödenmeye devam edilir.

I (b), II (a) grubunda yer alan mevcut ruhsatlara ilişkin çevresel tedbirler
GEÇİCİ MADDE 5 – (1) II (a) Grubunda ve patlatma yapılarak I (b) Grubu madenlerin üretildiği ruhsat sahalarındaki mevcut ocak ve tesislerin, Karayolları Genel Müdürlüğü sorumluluğunda olan yollar ile 1/5000 ölçekli imar planı onaylanmış alanların ön görünüm alanından yatay olarak en az 300 metre mesafe dahilinde olması halinde bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden itibaren üç yıl içinde ağaçlandırma işlemi ve/veya yeşil görüntü perdesi kurma işlemi tamamlanır. Aksi takdirde ocaktaki üretim faaliyetleri durdurulur.
(2) II (a) Grubunda ve patlatma yapılarak I (b) Grubu madenlerin üretildiği ruhsat sahalarındaki kırma-eleme tesislerinde; 31/12/2012 tarihine kadar toz indirgeme sistemi kurulması ve bunkerler, kırıcılar, elekler ve malzeme dökülme noktalarının kapatılması işlemi tamamlanarak Genel Müdürlüğe bilgi verilmesi zorunludur. Bu süre içinde toz indirgeme sistemi kurulmadığı ve bunkerler, kırıcılar, elekler ve malzeme dökülme noktalarının kapatılmadığı tespit edilen tesislerin faaliyetleri durdurulur.
İşlemleri bitmeyen işyeri açma ve çalışma ruhsatı işlemleri
GEÇİCİ MADDE 6 – (1) 24/6/2010 tarihinden önce ilgili belediyece henüz sonuçlandırılmamış işyeri açma ve çalışma ruhsatı ile ilgili işlemler, bulunduğu safhadan itibaren ilgili il özel idaresince tamamlanır.

II. grup ruhsatların grubunun belirlenmesi
GEÇİCİ MADDE 7 – (1) 24/6/2010 tarihinden önce hak sağlayan II. Grup arama ruhsat sahipleri, II (a) Grubu madenler için işletme ruhsatı talep edilmesi halinde, 24/6/2010 tarihten itibaren altı ay içerisinde Kanunun 24 üncü maddesine göre işletme ruhsat talebinde bulunmak zorundadır. Bu sürede işletme ruhsat talebinde bulunulmayan II. Grup arama ruhsatları II (a) Grubuna hak sağlamaz, II (b) Grubu maden ruhsatı olarak değerlendirilir. Ancak II (a) Grubu maden işletme ruhsatları talebi halinde II (b) Grubu madenler için hak sağlar.
(2) II. Grup saha olarak ihale edilip ihale sonrası hak sağlayarak ruhsat almaya hak kazananlardan II (a) Grubu ruhsat almak isteyenler, iki aylık süre içerisinde; işletme projesi, işletme ruhsatı talep harcı, işletme ruhsat harcı ve ruhsat teminatını Genel Müdürlüğe vermek zorundadır. Aksi halde II (b) Grubu olarak işlem tesis edilir.
(3) II (a) Grubuna yönelik işletme projesinin değerlendirilmesi esnasında, talep alanında II (b) Grubunda maden tespit edilmesi halinde II (a) Grubuna yönelik işletme projesi reddedilir. Talebi halinde II (b) Grubuna yönelik revize işletme projesi verilerek, uygun bulunması durumunda II (b) Grubuna ruhsat düzenlenir. Bu şekilde daha sonra II (a) Grubu madenin varlığına ilişkin talebin yenilenmesi ve Genel Müdürlükçe uygun bulunması halinde II (a) Grubu ruhsat düzenlenebilir.

GEÇİCİ MADDE 8 – (1) 6592 sayılı Kanunun yayımı tarihinden önce arama faaliyet raporunun verilmemesi nedeniyle iptal konumuna gelen ve iptal işlemleri yapılmamış ruhsatlar için teminat miktarı kadar idari para cezası uygulanarak ruhsat iptal edilir.

GEÇİCİ MADDE 9 – (1) 6592 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önce Kanunun 17. Maddesi gereği arama ruhsat dönemi sonunda arama faaliyet raporu verilmesi ancak Genel Müdürlükçe uygun bulunmaması nedeniyle iptal durumuna gelen, ancak, iptal edilmeyen ruhsatlara ruhsat süresinin dolmasına bakılmaksızın bu yönetmeliğin yayımlandığı tarihten itibaren bir ay içerisinde ruhsat sahibi tarafından dilekçe ile ruhsatının yürütülmesinin talep edilmesi halinde 20.000 TL idari para cezası uygulanır ve bir üst arama dönemine geçirilir. Talep edilmemesi halinde, mevcut teminat miktarı kadar idari para cezası uygulanarak ruhsat iptal edilir.

GEÇİCİ MADDE 10 – (1) Yürürlükteki arama ruhsatlarında 6592 sayılı Kanunun yayımı tarihinden önce teminat irat işlemleri sonuçlandırılmamış ruhsatlar için Kanunun Geçici 21. maddesi kapsamında teminat iradı kadar idari para cezası uygulanır.

GEÇİCİ MADDE 11 – (1) 6592 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önce Kanunun 17. Maddesi gereği arama ruhsat dönemi sonunda arama faaliyet raporu ile birlikte işletme projesi verilmesine rağmen;
a) Arama faaliyet raporlarının veya yatırım harcama kalemlerine ait belgeleri uygun bulunmayan veya eksik olan ruhsatlar için eksikliklerin bir ay içinde giderilmesi ruhsat sahibine yazılı olarak bildirilir. Tebliğ tarihinden itibaren eksikliklerin verilen sürede tamamlanmaması veya verilen raporların ve yatırım harcama kalemlerine ait belgelerin uygun bulunmaması hâlinde ruhsat iptal edilir.
b) İşletme Projesi ile birlikte verilen faaliyet raporunda beyan edilen faaliyetlerin heyetçe uygun bulunması ancak harcama kalemlerinin bu yönetmelikle kaldırılan EK -2 ‘deki asgari harcama tutarının altında kalması halinde arama dönemi yeterli sayılarak işletme talebi değerlendirilir.
c) Genel ve detay arama dönemlerinde yapılması zorunlu olan ve EK-1’de belirtilen fiili faaliyetlerin ( yarma, kuyu, galeri, sondaj, numune alımı vb. çalışmalar) yapıldığına ilişkin faaliyet raporunda herhangi bir bilginin bulunmaması veya yapılmadığının beyan edilmesi durumunda bir aylık süre verilmeden arama faaliyet raporu uygun bulunmayarak ruhsat iptal edilir.

GEÇİCİ MADDE 12 – (1) 6592 sayılı Kanunun yayım tarihinden önce terk talepli olup, ancak terk talebi usulüne uygun olarak yapılmayan talepler reddedilir. Kanunun 10 uncu Maddesi gereğince verilen 2 aylık sürede eksikleri tamamlanmayan ve süresi sona eren ruhsatlar için teminat miktarı kadar idari para cezası uygulanarak ruhsat iptal edilir. Eksikleri tamamlanan ruhsatların terk işlemleri sonuçlandırılır.

GEÇİCİ MADDE 13 – (1) 6592 sayılı Kanunun yayımı tarihinden önce 7. Madde gereği cezai işlemin oluşması ancak bu durumun Kanunun yayım tarihinden sonra tespit edilmesi halinde ruhsatlar için Kanunun 7 nci maddesi gereği idari para cezası uygulanır.

GEÇİCİ MADDE 14 – (1) 6592 sayılı Kanunun yayımı tarihinden önce arama faaliyet raporunda yapıldığı beyan edilen / edilmeyen yönetmeliğin Ek-1’inde yer alan, yapılması zorunlu olan asgari faaliyetlere ilişkin teknik ve / veya bu faaliyetlere ait mali belgelerin iki aylık değerlendirme süresi sonrasında tamamlanmış olması halinde ara dönem veya işletmeye geçiş taleplerinde Kanunun 17. Maddesi gereği idari para cezası uygulanarak işlemleri yürütülür.

GEÇİCİ MADDE 15 – (1) 6592 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önce verilen arama dönemi üretim izni ile üretilerek satışı gerçekleştirilen madenler için Devlet hakkı alınır. Devlet hakkı işletme ruhsat taban bedelinden az olamaz. Bu ruhsat sahalarında yapılan üretimlere ait işletme faaliyet raporu ve imalat haritasının süresi içinde verilmemesi halinde faaliyet durdurularak Kanunun 29 uncu Maddesinin dördüncü fıkrası gereği idari para cezası uygulanır.

GEÇİCİ MADDE 16 – (1) Ruhsat sahibince Genel Müdürlüğe Çevre İle Uyum Teminatı olarak verilen banka teminat mektubu, güncel ruhsat bedelinin %30’u olan çevre ile uyum bedelinin nakit olarak yatırılması halinde ruhsat sahibine iade edilir.
(2) 2015 yılı sonuna kadar yatırılmayan Çevre İle Uyum Teminatları, güncel ruhsat bedelinin %30’u olan çevre ile uyum bedeli kadar nakit olarak yatırılır.

GEÇİCİ MADDE 17 – (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce teknik nezaretçi belgesine sahip olanlar daimi nezaretçi olarak atanabilir.
(2) Yer altı işletmelerinde teknik nezaretçi olarak atananlar, bu yönetmelikle getirilen tecrübe süreleri aranmaksızın daimi nezaretçi olarak atanabilir.

GEÇİCİ MADDE 18 – (1) 6592 sayılı Kanunun yayımlandığı tarih ile bu yönetmeliğin yayımlandığı tarih arasında daimi nezaretçi olarak atananlardan 2 yıllık tecrübesi olanların bu yönetmeliğe göre daimi nezaretçiliği devam eder.

GEÇİCİ MADDE 19 – (1) Yürürlükteki VI. Grup maden ruhsatları IV. Grup olarak ruhsatlandırılır. Aynı alanda IV. Grup maden ruhsatı bulunması hâlinde IV. Grup ve VI. Grup maden ruhsatlarının işlemleri bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önceki kazanılmış haklarına göre yürütülür. Ruhsatların birbirleri ile çakışmaması hâlinde, yürürlükteki VI. Grup maden ruhsatları, IV (ç) Grubu madenlerden birinin varlığının ortaya konulması halinde IV. Gruptaki alan sınırlamasına uymak kaydıyla tüm madenlere hak sağlar.

GEÇİCİ MADDE 20 – (1) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce verilmiş olan işletme ruhsatları, 24 üncü maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen toplam ruhsat süresi bakımından eski hükümlere tabidir.

GEÇİCİ MADDE 21 – (1) 6592 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden tarihinden önce yapılmış rödövans sözleşmelerinin Genel Müdürlüğe verilmemesi halinde bu alandaki faaliyetler durdurulur.
(2) 18/02/2015 tarihinden önce kamu kurum ve kuruluşları ile iştirakleri tarafından yapılan rödövans sözleşmelerine dayanılarak üçüncü kişiler ile yapılan rödövans sözleşmeleri Genel Müdürlüğe verilir.

GEÇİCİ MADDE 22- (1) 2015 yılı Devlet hakları, 6592 sayılı kanuna göre hesaplanır. Devlet hakkı, işletme ruhsat taban bedelinden az olamaz.

GEÇİCİ MADDE 23 – (1) 18/02/2015 tarihinden önce çevre ile uyum teminatı olarak Genel Müdürlüğe verilen teminat mektuplarının, ruhsat sahibi tarafından nakit teminat ile değiştirilmesi talebinde bulunulması halinde teminat mektupları 2015 yılı çevre ile uyum teminatı tutarı üzerinden nakit olarak değiştirilebilir.

İKİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler

Yürürlükten Kaldırılan Hükümler
MADDE 131 – (1) 06.11.2010 tarihli ve 27751 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Madencilik Faaliyetleri Uygulama Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.

Yürürlük
MADDE 132 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme
MADDE 133 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı yürütür.