Korona virüs nedeniyle sanayi üretiminin azalması ile işyerlerinde elektrik tüketimi düşerken, evlerde arttı. Elektrik tedarikçileri karşılaştırma sitesi EnCazip.com’un derlediği bilgilere göre toplam orana bakıldığında elektrik tüketimi salgının ilk haftasına göre yüzde 25 azaldı. Bu azalmanın nedeni ise toplam tüketimde yüzde 70’lik payı bulunan ticarethanelerin ve sanayi kuruluşlarının kapalı olması ya da düşük kapasite ile çalışması.
Korona virüs tehlikesinin etkileri tüm dünyada derinden hissedilir düzeye geldi. Önceleri günün neredeyse yarısını dışarıda geçirirken şimdi evdeyiz. Günlük rutinler değişince elektrik tüketiminde de değişiklikler oldu. Kapalı olan işyerleri nedeniyle ticarethanelerde elektrik tüketimi azalırken evlerde arttı. Genele bakıldığında ise ev dışı elektrik kullanım miktarı daha fazla olduğu için toplam elektrik tüketimi de 16 – 22 Nisan haftasında salgının ilk haftasına göre yüzde 25 azalmış oldu.
Elektrik tüketiminin yüzde 70’i işyerlerine ait
Elektrik tedarikçileri karşılaştırma sitesi EnCazip.com’un derlediği bilgilere göre işyerlerinin kapalı olmasıyla meydana gelen elektrik talebindeki düşüşün, elektrik piyasasında daralmaya neden olabileceği öngörülüyor. Toplam elektrik tüketiminde ticarethane tarifesindeki tüketim yaklaşık yüzde 28’lik, sanayi tarifesindeki tüketim ise yüzde 42’lik bir paya sahip. İşyerlerinde hacmin düştüğü ve düşmeye devam edeceği bu dönemlerde, tedarikçilerin mesken tarifesinde abone toplamaya yönelmesi ve bununla birlikte ev tüketicilerinin elektik faturalarında görece tasarruf potansiyelinin hızla artması bekleniyor. Önümüzdeki aylarda mesken tarifelerinde fiyat artışının kaçınılmaz olacağını belirten EnCazip.com’un kurucusu Çağada Kırım, bunun sebebinin elektrik talebindeki düşüşün ve kurlardaki artışın olduğunun altını çizerek bunun arkasında yatan sebepleri anlattı.
İhracattaki yüzde 53’lük daralma elektrik talebini de düşürdü
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre elektrik tüketiminin daha yoğun olduğu sanayi sektörü ihracatı, Nisan ayının ilk 20 gününde 2019 yılının aynı dönemine göre yüzde 53,1 azalırken, ülkemizin genel ihracatı aynı dönemde yüzde 47,8 azaldı. Bu ülkelerdeki talep düşüşü üretimin azalmasına elektrik enerjisine olan talebin de düşmesine neden oluyor. Bunun en büyük sebebi ise ihracat pazarlarımızda Korona virüs salgını sebebiyle yaşanan talep daralması oldu.
Elektrik tüketimindeki düşüşü adım adım gözlemledik
Önemli ihracat pazarlarımızdan olan İtalya’da elektrik tüketimi yaklaşık yüzde 9, İngiltere’de yaklaşık yüzde 15 seviyelerinde azalırken, İspanya’da da toplam tüketimlerde benzer düşüş oranlarının gözlemlendiğini belirten Kırım, ofis, okul, AVM gibi ticarethane abone grubundan elektrik tüketimi gerçekleştiren yerlerin kapanmasının da sanayideki düşüşe ilave olarak ülkemiz elektrik tüketiminin diğer ülkelerle aynı doğrultuda düşmesine neden olduğunu söylüyor: “Elektrik talebindeki düşüşleri olayların tarihleri ile analiz ettiğimizde adım adım görebilmekteyiz. Salgının ilk haftasına kıyasla, AVM’lerin kapanma kararı alındığı gün elektrik tüketiminde yüzde 2,6’lık, bankaların çalışma sürelerinin kısaldığı gün yüzde 7’lik, marketlerin çalışma sürelerinin kısaldığı gün toplamda yüzde 8 düşüş oldu. Çok sayıda sanayi kuruluşunun faaliyetini durdurduğu 31 Mart Salı günü elektrik tüketimi toplamda yüzde 15 düştü. 100 yerleşim yerinin karantina uygulamasına alındığı 8 Nisan günü ise salgının ilk haftasına kıyasla ülkemizde elektrik tüketimi toplamda yüzde 27 azalmış oldu.”
Petrol fiyatları elektriği de etkiledi
Petrol fiyatlarındaki düşüş ile birlikte elektrik piyasasındaki fiyatların da paralellik gösterdiğini belirten Kırım: “Petrol fiyatlarının 59 Amerikan Doları olduğu 20 Şubat 2020 tarihinde ülkemiz Gün Öncesi Elektrik piyasasında bir MWh elektrik için fiyat 318 TL iken, kurdaki artışa rağmen petrol fiyatlarının 19,79 Amerikan Dolarına düştüğü 21 Nisan 2020 günü elektrik fiyatları 208 TL’ye kadar düştü” diyor. Kur artışı ve enerji tüketiminin düşmesinin Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması (YEKDEM) birim fiyatlarının çok ciddi oranda yükselmesine neden olduğunu ifade eden Kırım “Zira YEKDEM, yenilenebilir enerji kaynaklarının desteklenmesi için yenilenebilir enerji üretimi yapan santrallere verilen alım garantisi mekanizmasıdır, bu garantiler genellikle USD üzerinden verilmiştir ve toplam çıkan YEKDEM rakamı toplam enerji tüketimine bölünerek birim enerji için YEKDEM bedeli ortaya çıkar. Doların artması ile toplam YEKDEM maliyeti artar, tüketimin düşmesi ile birlikte birim başına düşen maliyet de arttığından YEKDEM’de artış gerçekleşmiştir. Bu doğrultuda EPDK daha önce 121 TL olarak tahmin ettiği Nisan 2020 YEKDEM birim bedeli tahminini 228 TL olarak revize etmiş böylelikle elektrik maliyetlerindeki YEKDEM kaleminde yüzde 100’e yakın astronomik bir artış olmuştur. Bunun sonucunda da petrol fiyatlarının düşük seyrine rağmen piyasada özellikle de mesken elektrik tarifelerine zam beklentisi ağırlık kazanmıştır” diyor.
