Türkiye ve Azerbaycan’ın enerji alanındaki stratejik iş birliğinin en önemli projelerinden biri olan Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi’nin (TANAP) Avrupa bağlantısı, uluslararası bir törenle açıldı. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ev sahipliğinde, Edirne’nin İpsala ilçesindeki MS-4 Ölçüm İstasyonu’nda gerçekleştirilen, Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in teşrif ettiği törene Bosna Hersek Cumhurbaşkanlığı Konseyi üyesi Şefik Caferoviç, Gürcistan Başbakanı Giorgi Gakharia, Türkiye, Katar, Kuzey Makedonya ve Bulgaristan’dan bakanlar, İtalya, Yunanistan, Bosna Hersek, Sırbistan ve Avrupa Birliği’nden temsilciler, SOCAR Başkanı ve TANAP Yönetim Kurulu Başkanı Rövnag Abdullayev, BP ve BOTAŞ’tan oluşan proje ortaklarının üst düzey yöneticileri ve Güney Gaz Koridoru’nu oluşturan ülkelerin sektör temsilcileri de katıldı.
Törende konuşan SOCAR Başkanı ve TANAP Yönetim Kurulu Başkanı Rövnag Abdullayev, “Geçen sene Güney Gaz Koridoru ve onun en önemli halkası olan TANAP’ın birinci kısmını faaliyete geçirdik. Bu gün ise TANAP, Avrupa’ya doğalgaz taşımak için tamamen hazır duruma getirilmiştir. Türkiye’nin doğusundan batısına kadar uzanan bu tarihi iletim hattının inşaatı, zamanında ve yüksek kaliteli bir şekilde tamamlanmıştır. Türkiye-Yunanistan sınırında TANAP’a bağlanacak Trans Adriyatik Doğal Gaz Boru Hattı’nın (TAP) inşaatı da sona erdikten sonra tarihte ilk defa Azerbaycan gazı Hazar Havzası’ndan Avrupa pazarlarına, doğrudan iletilmiş olacak. Böylece, Avrupa’nın yeni gaz tedarikçisi olmanın yanı sıra, Türkiye’nin de en büyük ikinci doğalgaz tedarikçisine de dönüşmeyi hedefliyoruz. Ortaklarımızla birlikte üstlendiğimiz bu dev projeyi başarılı bir şekilde hayata geçirebildik. SOCAR olarak yurtdışında ilk kez bu denli karmaşık bir projeyi yönetmemize karşın, inşaat çalışmalarını yüksek verimlilikle tamamlamayı başardık. Projeyi değerlendiren uluslararası danışmanlık firmalarının öngördüğü maliyetten daha düşük bir rakamla inşaatı tamamlayarak, boru hattının hissedarları olan Azerbaycan ve Türkiye devletine, aynı zamanda BP şirketine önemli tasarruf sağlamış olduk” dedi.
TANAP projesi için uluslararası danışmanlık şirketlerinin öngördüğü 11,7 milyar dolarlık yatırım değeri, etkili yönetim sonucunda 6,5 milyar dolara kadar düşürülürken, maliyette yüzde 45’lik tasarruf elde edildi. TANAP kapsamında tüm çalışmaları zamanında ve yüksek kaliteli bir şekilde tamamlayan SOCAR, harcamaları düşürmesi sayesinde başta Azerbaycan ve Türkiye olmak üzere, boru hattı hissedarlarına 5,2 milyar dolar tasarruf sağladı.
3,3 MİLYAR METREKÜP GAZ TAŞINDI
Ticari operasyon kapsamında 25 Kasım 2019 tarihi itibarıyla BOTAŞ’a 3,3 milyar metreküp gaz taşıyan TANAP, 2019 yılının haziran ayından 2020 yılının haziran ayı sonuna kadar, Türkiye’ye 4 milyar metreküp doğalgaz taşınmasını taahhüt ediyor. 2020 yılının haziran ayı sonundan itibaren ise Türkiye yıllık 6 milyar metreküp doğalgaz almaya başlayacak. Azerbaycan gazı önümüzdeki yıldan itibaren Avrupa pazarlarına da ulaşacak ve 16 milyar metreküplük bir taşıma hacmine ulaşacak. Bunun 10 milyar metreküpü 2020 yılından itibaren Avrupa’ya ihraç edilecek. Yapılacak ek yatırımlarla TANAP’ın doğalgaz taşıma kapasitesi 31 milyar metreküpe çıkabilecek.
TANAP’ın, Türkiye-Gürcistan sınırından Eskişehir’e kadar olan kısmının açılışı 12 Haziran 2018’de uluslararası bir törenle yapılmış ve 30 Haziran 2018 tarihi itibarıyla Türkiye’ye ticari gaz akışı başlamıştı. Boru hattının Eskişehir ile Türkiye-Yunanistan sınırındaki Avrupa bağlantı noktası arasında kalan bölümünde mekanik tamamlanmaya 2018 yılı sonunda ulaşılmış, Nisan 2019’da ise hat dolumuna ve gazlı testlere başlanmıştı. 1 Temmuz 2019 tarihi itibarıyla Avrupa’ya gaz akışına tamamen hazır hale gelen TANAP, “Türkiye, Ortadoğu ve Avrupa’nın en uzun ve en geniş çaplı uluslararası doğalgaz boru hattı” unvanını kazanarak adını tarihe altın harflerle yazdırdı.
RAKAMLARLA TANAP:
- Toplam uzunluğu 1.850 kilometre.
- Boru hattının yüzde 30’dan fazla kısmı deniz seviyesinden 2 bin metre yukarıda inşa edildi.
- TANAP projesinde 135.332 ana hat borusunun kaynağı yapıldı.
- Proje kapsamında 114.690.031 adam saat emek sarf edilirken, hattın geçtiği en yüksek nokta 2.760 metre, en derin noktası ise deniz seviyesinin 65 metre altında oldu.
- İnşaat faaliyetleri kapsamında 50.633.382 metreküplük kazı çalışması ve 7.000’e yakın özel geçiş gerçekleştirildi.
- Projenin en yoğun döneminde 13.000 kişinin çalıştığı TANAP’ta 30 Haziran 2018 tarihi itibarıyla ticari gaz akışı başladı.
- Kaynak hacmi itibarıyla Türkiye’de özel sektör eliyle uygulamaya aktarılan en büyük sosyal ve çevresel yatırım programlarından birisi olma özelliğini taşıyan Sosyal ve Çevresel Yatırım Programı (SEIP) vasıtasıyla TANAP, güzergâhı üzerinde yer alan il, ilçe ve köylerde sosyoekonomik kalkınmayı hızlandırma ve doğal kaynakların korunması hedefiyle 1.000’e yakın projeyi de hayata geçirdi.
