Mardin ve Şanlıurfa’da ikinci ürün mısır ekim yasağına rağmen çiftçiler üretime devam ediyor. Yüksek su tüketimiyle bilinen mısır ekimi, hem kuraklığı hem de enerji krizini derinleştiriyor. Dicle Elektrik, kaçak trafolar ve ruhsatsız kuyular nedeniyle bölgedeki enerji altyapısının büyük baskı altında olduğunu açıkladı.
Yasağa Rağmen Rekor Ekim
Tarım ve Orman Bakanlığı, su kıtlığı sebebiyle ikinci ürün mısır ekimini yasaklamıştı. Ancak 2025 itibarıyla yalnızca Mardin’de 3.762 üretici yasağı ihlal ederek 613 bin dekar alanda ekim yaptı. Şanlıurfa ile birlikte toplamda 1 milyon 647 bin dekar mısır tarlası sulanıyor. Bu sulama, yüzlerce metre derinlikteki kuyulardan çekilen su ve devasa elektrik tüketimi ile mümkün oluyor.
“100 Dönüm İçin 130 Bin kWh”
Dicle Elektrik’in teknik hesaplamalarına göre, 100 dönümlük bir mısır tarlasının sulanması için ortalama 130 bin kWh elektrik harcanıyor. Bu miktar, binlerce hanenin aylık tüketimine eş değer. Dicle Elektrik Genel Müdürü Yaşar Arvas, bu durumun yalnızca bölgesel değil, ulusal ölçekte enerji dengelerini tehdit ettiğini vurguladı.
“Buğday tarlası 4 kez sulanırken mısırda sayı 8-9’a çıkıyor. 100 dönüm mısır için 122 bin ton su gerekirken aynı miktarla 400 dönüm buğday sulanabiliyor. Bu tablo, su ve enerji kaynaklarımız için sürdürülemez.” dedi.
Kuraklık Tarihi Rekora Ulaştı
Tarım Reformu Genel Müdürlüğü’nün Haziran 2025 İklim ve Sulama İzleme Raporu, bölgedeki kritik tabloyu ortaya koyuyor. Güneydoğu’da Haziran ayında yalnızca 1,7 mm yağış ölçüldü; bu miktar son 30 yıl ortalamasına göre %80 daha az. 2024 Ekim – 2025 Haziran döneminde ise yağışlar normalin %26 altında kalarak son 52 yılın en düşük seviyesine geriledi.
Kaçak Trafolar Orta Ölçekli Şehir Kadar Elektrik Tüketiyor
Kuraklıkla birlikte enerji kaybı da büyüyor. Dicle Elektrik ekipleri son iki yılda 11 bin 454 kaçak trafo tespit etti. Bunların 7 bin 49’u tamamen kayıt dışı, 4 bin 405’i ise resmi aboneliği olmasına rağmen kaçak elektrik kullanan kişilerce işletiliyor. Yalnızca Şanlıurfa’da 6 bin 416 kaçak trafo bulundu.
Çözüm Arayışları: Soya Umut Olabilir
Enerji ve su tüketiminde daha sürdürülebilir alternatiflere dikkat çeken Dicle Elektrik, soya üretiminin bölgede umut verici sonuçlar verdiğini duyurdu. Şanlıurfa’nın Ceylanpınar ilçesinde yapılan denemelerde yüksek verim elde edildi. Arvas, “Soya hem daha az su hem de daha az enerji tüketiyor. Bu, gelecekte bölge tarımı için büyük bir avantaj sağlayabilir” diye konuştu.
“Yeteri Kadar” Sosyal Sorumluluk Kampanyası
Eksim Holding çatısı altındaki Dicle Elektrik, yalnızca denetim değil farkındalık çalışmaları da yürütüyor. “Yeteri Kadar” kampanyası kapsamında çiftçilere enerji ve su verimliliği eğitimleri veriliyor. Ayrıca çocuklara yönelik tiyatrolar, yarışmalar ve eğitim materyalleriyle sürdürülebilirlik bilinci aşılanıyor.
Sonuç: Sürdürülebilir Planlama Zorunlu
Güneydoğu’da mısır ekim yasağına rağmen artan kaçak sulama, kuraklık ve enerji kaybını kritik bir noktaya taşıdı. Uzmanlar, bölgenin geleceği için tarımda daha az su isteyen ürünlere yönelmenin, kaçak enerjiyle mücadele etmenin ve sürdürülebilir bir üretim planlamasının zorunluluk haline geldiği görüşünde.
