Türkiye ve Azerbaycan’ın enerji alanında stratejik iş birliğinin en önemli projelerinden biri olan Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi (TANAP)tamamlandı. Ardahan’ın Posof ilçesinden Türkiye’ye giriş yapan ve 20 il, 67 ilçe ve 600 köyden geçtikten sonra Edirne’nin İpsala ilçesinden Avrupa’ya bağlanan toplam 1.850 kilometre uzunluğundaki boru hattı, 1 Temmuz 2019 tarihi itibarıyla Azerbaycan gazını Türkiye-Yunanistan sınırında teslim alarak Avrupa’ya iletimini yapacak Trans Adriyatik Boru Hattı’na (TAP) gaz verilmesi için hazır hale getirildi.
Azerbaycan’ın Şahdeniz-2 sahasında üretilen doğal gazıöncelikle Türkiye’ye ve ardından Avrupa’ya taşıyacak Güney Gaz Koridoru’nun en önemli halkası olan TANAP’ın,Türkiye-Gürcistan sınırından Eskişehir’e kadar olan kısmının açılışı 12 Haziran 2018’de uluslararası bir törenle yapılmış ve 30 Haziran 2018 tarihi itibarıyla Türkiye’ye ticari gaz akışı başlamıştı. Boru hattının Eskişehir ile Türkiye-Yunanistan sınırındaki Avrupa bağlantı noktası arasında kalan bölümünde ise mekanik tamamlanmaya 2018 yılı sonunda ulaşılmış ve Nisan 2019’dada hat dolumuna ve gazlı testlere başlanmıştı. 1 Temmuz 2019tarihi itibarıyla Avrupa’ya gaz akışına tamamen hazır hale gelen TANAP, “Türkiye, Ortadoğu ve Avrupa’nın en uzun ve en geniş çaplı doğal gaz boru hattı” unvanını kazanarak, adını tarihe altın harflerle yazdırdı. Türkiye-Yunanistan sınırında TANAP ile birleşen TAP Boru Hattı’nda yapılan çalışmalar tamamlandıktan sonra, Azerbaycan gazı önümüzdeki yıldan itibaren Avrupa pazarlarına da ulaşacak.
Nihai yatırım kararı alındığında 11,7 milyar dolara mal edileceği tahmin edilen proje, inşa sürecinde ulaşılan maksimum verimlilik sayesinde, %40 tasarruf elde edilerek 7 milyar doların altında bir maliyetle tamamlandı. Öte yandan proje kapsamında ortaya konan çevreye ve topluma saygı anlayışı uyarınca bugüne dek Türkiye’nin dört bir yanında 1.000’e yakın sosyal ve çevresel sorumluluk projesi uygulandı; boru hattı kalitesi, çevre koruma, iş sağlığı ve güvenliği alanlarında uluslararası standartlar sağlandı.
SOCAR Başkanı Rövnag Abdullayev,konuyla ile ilgili yaptığı açıklamada, “Güney Gaz Koridoru ve TANAP bugün itibariyle tamamlanmıştır. Geçtiğimiz yıl Azerbaycan ve kardeş ülkemiz Türkiye’nin saygıdeğer Cumhurbaşkanları’nın iştirakiyle gerçekleştirilen törenle, TANAP üzerinden Türkiye’ye ilk gazın teslimine başladık. Bugün ise TANAP artık Avrupa’ya da doğal gazın teslim edilmesi için hazır vaziyettedir ve yalnızca TAP Boru Hattı’ndaki çalışmaların tamamlanması beklenmektedir. Azerbaycan bugün bütün dünyaya tekrar göstermiştir ki; biz sadece yurtiçinde değil, yurtdışında da büyük projeleri zamanında ve yüksek verimlilikle gerçekleştirme konusunda son derece başarılıyız. TANAP’ın tamamlanması sürecinde SOCAR ortaklarıyla birlikte 5 milyar dolara kadar tasarruf sağlanarak, projenin toplam maliyeti%40 azaltılmıştır. Bu da başta Cumhurbaşkanımız Sayın İlham Aliyev ve kardeş Türkiye’nin Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan olmak üzere böyle bir tarihi görevi bize vermiş olan Azerbaycan ve Türkiye halklarının büyük gururudur” dedi. TANAP’ta emeği geçen tüm paydaşlara teşekkürlerini sunan Abdullayev “Başta bizlere her daim yol gösteren, cesaretveren Saygıdeğer Cumhurbaşkanlarımız olmak üzere; Türkiye Cumhuriyeti ve Azerbaycan Cumhuriyeti’nin değerli kamu kurum ve kuruluşlarına ve değerli yöneticilerine; sonsuz güven ve destekleriyle faaliyetlerimize değer katan proje ortaklarımız SGC CJSC çerçevesinde Azerbaycan Cumhuriyeti’nin bütün devlet kurumlarına, BOTAŞ ile BP şirketlerine ve kıymetli yöneticilerine;TANAP’ı baştan sona sahiplenerek tek yürek olan ve bu muazzam projeyi ilmek ilmek ören başta kıymetli TANAP Genel Müdürü Sayın Saltuk Düzyol ile projenin en yoğun döneminde sayıları on binleri aşan TANAP çalışanlarına;bu gururun parçası olmak adına tüm bilgi, birikim ve gayretlerini projemize aktararak, başarımızda büyük pay sahibi olan yüklenicilerimize, tedarikçilerimize ve diğer çözüm ortaklarımıza;projemizin her aşamasında yanımızda yer alan sivil toplum kuruluşlarımıza ve kamuoyunu aydınlatma sorumluluğuyla büyük bir titizlik içerisinde görevlerini yapan değerli basın mensuplarına ve varlıklarıyla gücümüze güç katan, takdirleriyle her günümüzü aydınlatan, kadirşinas Türkiye ve Azerbaycan halklarına en kalbi duygularımızla teşekkürlerimizi sunuyoruz.” dedi.
Güney Gaz Koridoru’nun en önemli halkası TANAP’ın hukuki altyapısının temelleri 2012 yılında atıldı. Projenin nihai yatırım kararı 2013 yılında alınmıştır. 2015 yılında Azerbaycan ve Türkiye Cumhuriyet’inin Cumhurbaşkanları Sayın İlham Aliyev ve Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın teşrifleriyle Kars’ta gerçekleştirilen temel atma töreninin ardından inşaat faaliyetleri başladı. TANAP’ın Türkiye-Gürcistan sınırından Eskişehir’e kadar olan ilk fazı Haziran 2018’de tamamlandı. İki kardeş ülkenin Cumhurbaşkanlarının katılımı ile 12 Haziran 2018 tarihinde TANAP’ın açılış töreni gerçekleştirildi. Eskişehir’deki çıkış noktasında Türkiye’ye ilk ticari gaz akışı 30 Haziran 2018’de başladı. Eskişehir’den Türkiye-Yunanistan sınırına kadar olan ikinci fazı da 2019 Haziran sonunda başarıyla tamamlandı.
