Azerbaycan’a ait Dağlık Karabağ ve çevresindeki illerin Ermenistan tarafından işgal edilmesinin ardından taraflar arasında ateşkes sağlamak için imzalanan ve 12 Mayıs 1994’te yürürlüğe giren Bişkek Protokolü’nün üzerinden 26 yıl geçti.
Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki silahlı çatışmaları sona erdirmek için 8 Mayıs 1994’te imzalanan ve 12 Mayıs’ta yürürlüğe giren Bişkek Protokolü, geçen 26 yılda kağıt üzerinde kaldı.
1991-1993 yıllarında, Ermenilerin Azerbaycan toprağı Dağlık Karabağ ve çevresindeki illeri işgal etmesinden sonra 1994’te imzalanan ateşkes protokolüne rağmen ne bölgede silah sesleri sustu ne de sorunun çözümünde mesafe alınabildi.
Dağlık Karabağ sorunu, Sovyetlerin dağılmasının ardından Ermenilerin bu bölgelerde hak iddia etmesiyle başladı ve Ermeniler 1991’de başlattıkları saldırılarla Hankendi’ni, 1992’de Hocalı ve Şuşa’yı işgal etti. Daha sonra Laçın, Hocavend, Kelbecer ve Ağdere’yi de ele geçiren Ermeniler, 1993’te Ağdam’a girdi. Ağdam’ı, Cebrayıl, Fuzuli, Gubadlı ve Zengilan illerinin işgali izledi.
Azerbaycan topraklarının yüzde 20’si işgal edilirken, 1 milyona yakın kişi de doğduğu toprakları terk etmek zorunda kaldı.
Sorunu çözmek için oluşturulan Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Minsk Grubunun girişimlerinden de bugüne kadar sonuç alınamadı.
Türkiye, Azerbaycan’ın tutumunu destekliyor
Çatışmanın patlak verdiği ilk günden itibaren Türkiye, uluslararası hukuk kuralları ve ilgili BMGK kararlarını gerekçe göstererek Azerbaycan’ın tutumuna destek veriyor.
Başta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan olmak üzere Türk yetkililer, katıldıkları uluslararası toplantılarda Ermenistan’a işgale son vermesi yönünde çağrılar yapıyor. Yetkililer, Azerbaycan topraklarının işgali sona ermedikçe Ermenistan ile diplomatik ilişki kurulmayacağını sık sık dile getiriyor.
1994’teki ateşkesten sonra barış anlaşmasının imzalanmaması nedeniyle Azerbaycan ve Ermenistan hala savaş halinde. Kökeni yaklaşık yüz yıla dayanan Dağlık Karabağ sorunu, iki ülkenin silahlanmaya ağırlık vermesi nedeniyle hem Azerbaycan’ın hem de Ermenistan’ın geleceğini de etkileyecek gibi görünüyor.
