Türkiye’nin modernleşme ve aydınlanma yolculuğunda elektriğin kilit rolünü gözler önüne seren “İstanbul’un Aydınlık 100’ü Sergisi”, 26 Mayıs 2025 tarihinde İstanbul Bilgi Üniversitesi santralistanbul Kampüsü Enerji Müzesi’nde ziyarete açılıyor. İstanbul Bilgi Üniversitesi Silahtarağa Arşivi ve Paribu işbirliğiyle hayata geçirilen bu özel sergi, şehrin 20. yüzyıldaki mimari, kültürel ve sosyoekonomik dönüşümünü, gün yüzüne çıkan yüz yıllık elektrik haritaları aracılığıyla aydınlatıyor.
Silahtarağa’dan Günümüze Uzanan Aydınlanma Hikayesi
Osmanlı Devleti’nin ilk kent elektrik santrali olan ve 1914-1983 yılları arasında faaliyet gösteren Silahtarağa Elektrik Santrali’nin bugüne kadar saklı kalmış tarihi haritaları ve planları, serginin temelini oluşturuyor. Bu eşsiz koleksiyon, sadece İstanbul’un elektrikle tanışma ve yaygınlaşma sürecini belgelemekle kalmıyor, aynı zamanda şehrin kentsel mimarisi, kültürel yapısı, sosyal yaşamı ve ekonomik gelişimine dair de paha biçilmez ipuçları sunuyor. Sergide yer alan belgeler, elektriğin İstanbul’un modernleşme sürecinde nasıl bir dönüm noktası olduğunu somut bir şekilde ortaya koyuyor.
20. Yüzyıl İstanbul’unun En Kapsamlı Harita Koleksiyonu
Sergi, 1950-1980 yıllarına ait, İstanbul’un şehir planlamasına yön vermiş Charles Edward Goad, Alman Mavileri, Necip Bey, Jacques Pervititch, Suat Nirven ve Henry Prost gibi önemli isimlerin haritalarını tamamlayıcı nitelikte bir koleksiyona ev sahipliği yapıyor. Bu belgeler, sigortacılık veya şehir içi yayınlar gibi farklı amaçlarla oluşturulan önceki haritaların bir devamı niteliğinde. Ancak onları benzersiz kılan, İstanbul’un her semtinin elektrikle aydınlanma sürecini ve gelişimini gösteren tek harita grubu olmaları. Bu yönüyle sergi, 20. yüzyıl İstanbul’una ait en kapsamlı harita koleksiyonunu ziyaretçilerle buluşturuyor.
Multidisipliner Bir Çalışmanın Ürünü
“İstanbul’un Aydınlık 100’ü Sergisi”, 20. yüzyıl İstanbul haritalarının restorasyon projesi kapsamında düzenlenmiş olup, “Silahtarağa Sözlü Tarih” ve “Ameli Elektrik Malzemelerim” gibi projelerle birlikte İstanbul Bilgi Üniversitesi Silahtarağa Arşivi ve Paribu işbirliğinin bir ürünü. Bu multidisipliner yaklaşım, serginin sadece görsel bir şölen sunmakla kalmayıp, aynı zamanda derinlemesine bir arşiv çalışmasının ve sözlü tarih araştırmalarının da bir parçası olduğunu gösteriyor.
İstanbul’un geçmişine ilgi duyan herkes için eşsiz bir fırsat sunan “İstanbul’un Aydınlık 100’ü Sergisi”, 21 Kasım 2025 tarihine kadar santralistanbul Kampüsü Enerji Müzesi’nde ziyaret edilebilecek. Şehrin aydınlanma serüvenine tanıklık etmek isteyenler için kaçırılmaması gereken bir etkinlik.
